Virtual reality met exoskelet bij de vroege revalidatie van CVA patiënten

CVA-patiënten kunnen te maken hebben met onder andere parese en spasticiteit in hun bovenste extremiteiten. Interventies gebaseerd op principes van neurorevalidatie zijn effectief gebleken bij de CVA patiënt om hun functionaliteit terug te krijgen. Er zijn momenteel nieuwe technologieën die de fysiotherapeut kan inzetten bij de revalidatie van een CVA-patiënt zoals virtual reality en een exoskelet. Deze technologie kan een verbetering in de neuronale netwerken stimuleren door een combinatie van (a) veel repetities en (b) functioneel trainen. Deze combinatie is volgens onderzoek rond neuroplasticiteit essentieel. Er zijn al verschillende onderzoeken gedaan naar de effectiviteit van deze technologieën in de subacute- en chronische fase na een CVA. Hoe effectief virtual reality in combinatie met een exoskelet in de vroege fase van de revalidatie is, was nog niet bekend en werd onderzocht in het artikel van Gueye, et al (2021) dat we hier bespreken.

Methode

Aan dit onderzoek deden 50 CVA-patiënten  mee (gem 67 jaar). Vierenveertig daarvan hadden een ischaemische CVA gehad.  De andere zes hadden een hersenbloeding-CVA gehad. De deelnemers werden opgedeeld in een controlegroep met conventionele fysiotherapie en interventiegroep bestaande uit virtual reality met exoskelet. Dit voor een periode van 3 weken (12 sessies). Beide groepen kwamen bovenop het al bestaande revalidatieschema. Dit revalidatieschema duurde 3 tot 4 uur per dag en bestond uit twee keer per dag één uur fysiotherapie, ergotherapie en therapieën met behulp van passieve of motorische spalken en motorbediende/motorondersteunde actieve bewegingstraining voor de onderste extremiteiten. Ook waren er groepssessies voor patiënten die baat hebben bij functionele oefeningen voor de hand en sessies voor patiënten met spraak en cognitieve beperkingen. Verder hadden de patiënten niet langer dan 30 dagen voor het onderzoek hun CVA gehad. Voor de virtual reality werd een armeo spring exoskelet gebruikt, gericht op training van de bovenste extremiteiten.

De volgende klinimetrie werd gebruikt om de patiënten te testen:

• Fugl Mayer Assessment Upper Extremity Scale, bestaande uit 33 items waarbij elk item beoordeeld kan worden met een 3-puntschaal. 1 = kan het niet,  2 = kan het een beetje, 3 = kan het volledig. Uiteindelijk wordt hiermee de functionaliteit van de bovenste extremiteiten bepaald.
• Functional Independence Measure, is een 18 item meetinstrument om het zelfmanagement van de patiënt te meten. Elk item werd beoordeeld met een 7-puntsschaal waarbij 7 volledige zelfstandigheid was behaald en waarbij 1 betekende dat de patiënt het item niet kon uitvoeren.
• Montreal Cognitive Assessment, bestaande uit 11 items verdeeld over 8 cognitieve domeinen: executieve functies, visuospatiële vaardigheden, aandacht, concentratie en werktempo, taal, kortetermijngeheugen en oriëntatie. Bij de test kan je in het totaal een score hebben van 0 tot 30, waarbij alles boven de 26 als normaal wordt gezien en alles onder de 26 een cognitieve beperking kan aantonen.

Resultaten

Er was geen significant verschil in de controlegroep vergeleken de interventiegroep bij de functional independence measure test en de montreal cognitive assessment test. Wel was er een significante verbetering vergeleken de twee groepen bij de Fugl Mayer Assessment test voor de bovenste extremiteiten. Verder was er ook nog gekeken of er een verschil was in de interventiegroep bij de patiënten boven de 65 en onder de 65 jaar, maar die was niet significant.

Conclusie

Het gebruik van een virtual reality setting met behulp van een exoskelet voor de bovenste extremiteiten blijkt een effectieve manier te zijn om als fysiotherapeut functionaliteit te verbeteren bij een CVA-patiënt.

Bron: Gueye, T., Dedkova, M., Rogalewicz, V., Grunerova-Lippertova, M., & Angerova, Y. (2021). Early post-stroke rehabilitation for upper limb motor function using virtual reality and exoskeleton: equally efficient in older patients. Neurologia i Neurochirurgia Polska, 55(1), 91–96. https://doi.org/10.5603/pjnns.a2020.0096

Foto bij artikel janiecbros / Istock