Spiritueel welzijn vermindert somberheid bij pijnpatiënten

Een grote groep mensen met chronische pijnklachten heeft ook depressieve gevoelens. Mensen die een sterk gevoel van spiritueel welzijn ervaren, zijn minder kwetsbaar voor het ontwikkelen van de sombere gevoelens. Mogelijk beschermt het hebben van een levens doel en zingeving tegen het ontwikkelen van negatieve denkpatronen, zoals pijncatastroferen. Dat suggereren Iranese onderzoekers na een studie onder 300 mensen met chronische pijn.

Zo’n 30-50% van de mensen met chronische pijnklachten hebben depressieve gevoelens. Maar alleen de aanwezigheid van pijn verklaart niet de ontwikkeling van een depressie. Naast pijn zijn er vaak ook een andere factoren zoals negatieve gedachtes en interpretaties van de pijn, die voor problematische emotionele reacties zorgen, zoals een depressie. De meest onderzochte factor hierin is het catastroferen van de pijn. Mensen die catastroferen hebben meer moeite met het controleren van pijn-gerelateerde gedachtes dan mensen die niet catastroferen. Mogelijk is het zo dat de overtuiging dat de pijn erger zal worden en dat er niets is wat je eraan kunt doen, de ervaring van pijn en depressie bij pijnpatiënten erger maakt.

Verschillende factoren helpen mentaal gezond te blijven ondanks de pijn. Een daarvan is spiritueel welzijn. Spiritueel welzijn is omschreven als een tevredenheid met iemands relatie met een hogere macht en het gevoel hebben van een doel en betekenis in het leven. Spirituele overtuigingen spelen ook een belangrijke rol bij het omgaan met- en tolereren van de pijn. Uit onderzoeken zijn er aanwijzingen dat mensen met chronische pijn, maar met spiritueel welbevinden, minder depressieve klachten hebben. Het doel van deze studie was om vast te stellen of pijncatastroferen en spiritueel welzijn invloed hebben op depressie bij chronische pijnpatiënten. Daarbij keken de onderzoekers ook naar mogelijke mechanismes hierachter.

Methode

In deze cross-sectionele studie werden volwassenen geïncludeerd die chronische pijnklachten (>3 maanden) hadden die het leven en activiteiten negatief beïnvloeden. Mensen die een achterliggende ziekte als kanker of Alzheimer hadden, werden geëxcludeerd uit dit onderzoek.

Van de deelnemers werd de volgende informatie verzameld:

• Intensiteit van de pijn gedurende de voorliggende 2 weken, gemeten op een 11-punts numerieke schaal.
• Depressieve symptomen, gemeten op de Patient Health Questionnaire for depression (PHQ-9; Spitzer, 1999). Deze vragenlijst bestaat uit 9 items die worden gescoord op een 4-puntsschaal.
• Catastroferen over de pijn, gemeten met de Pain Catastrophizing Scale (PCS) (Sullivan, 1995). Deze lijst bestaat uit 13 items die gescoord worden op een 5-puntsschaal en bevat 3 subschalen: hulpeloosheid, vergroting en herkauwen (rumination??)
• Spiritueel welzijn, gemeten met de Spiritual Well-being Questionnaire (SWBQ; 2003). Dit is een zelfgerapporteerde vragenlijst met 20 vragen die op een Likertschaal van 5 gescoord wordt.

Resultaten

Er namen 300 mensen deel aan het onderzoek, met een gemiddelde leeftijd van 52,3 jaar. 76% was vrouw. De gemiddelde pijnintensiteit was 6,65 op een 11-punts NRS. Een significant deel van de variantie in de scores op depressie, kon verklaard worden door catastroferen en spiritueel welzijn. Pijncatastroferen bleek een voorspeller te zijn voor het ontwikkelen van depressieve symptomen, ook als er werd gecontroleerd voor sociodemografische karakteristieken en pijnintensiteit. De relatie tussen spiritueel welzijn en depressie werd beïnvloed door pijncatastroferen.

Conclusie en opmerkingen

De auteurs concluderen dat depressie geassocieerd is met een minder sterk spiritueel welzijn en meer pijncatastroferen bij mensen met chronische pijn. Hoewel een causaal verband niet kan worden vastgesteld, suggereren ze dat spiritueel welzijn een positieve invloed heeft op depressie, bij pijn. Spiritueel welzijn helpt mensen om negatieve gedachten, zoals catastroferen, te verminderen. Dit kan weer invloed hebben op het ontwikkelen van depressieve symptomen.
De resultaten van deze studie impliceren volgens de auteurs dat in de zorg en behandeling rondom mensen met chronische pijnklachten een holistische benadering belangrijk is. Aandacht voor de spirituele factoren rondom de aanhoudende pijn zouden standaard deel uit moeten maken van de behandeling van de patiënt met chronische pijn. Voor (psychosomatische) fysiotherapeuten is dit een belangrijke uitkomst.