Motiverende gespreksvoering en fitnesstrackers effectieve combinatie voor vergroten fysieke activiteit

Het American College of Sports Medicine en the American Medical Association zijn een onderzoek gestart om te kijken hoe ze kunnen zorgen dat meer mensen voldoende bewegen. Dit initiatief, Exercise is Medicine, en om mensen te stimuleren tot beweging wordt het gebruik van motiverende gespreksvoering aangeraden.

Om beter te leren begrijpen hoe motiverende gespreksvoering invloed heeft op beweeggedrag, moeten we eerst kijken wat de rol is van motivatie. Volgens de Self-Determination Theory (SDT) hebben mensen drie psychische behoeften: autonomie, competentie en verbondenheid. Autonomie houdt in dat mensen zelf hun gedrag en ervaringen kunnen kiezen of reguleren. Competenties is het vermogen om het gedrag uit te kunnen voeren. Verbondenheid is de derde behoefte, wanneer mensen sociaal verbonden zijn en voelen dat er door anderen voor ze gezorgd wordt.

Dan is er ook nog intrinsieke motivatie en extrinsieke motivatie. De meest extreme vorm van extrinsieke motivatie is externe regulatie, waarbij externe beloningen en straffen belangrijk zijn. Tussen externe regulatie en intrinsieke motivatie liggen drie andere vormen van extrinsieke motivatie: geïntrojecteerde reguatie (interne beloningen, straffen en verwachtingen), geïdentificeerde regulatie (de activiteit is waardevol) en geïntegreerde regulatie (het belang van de activiteit is een integraal deel van de eigen waarden). Tot slot is er nog amotivatie, wanneer de persoon niet autonoom is en geen drive heeft voor het gedrag. Hoe autonomer de motivatie, hoe groter de kans dat mensen het gewenste beweeggedrag gaan vertonen. Motiverende gespreksvoering is een techniek om mensen door het continuüm van motivatie te bewegen.

Naast aanbevelingen als motiverende gespreksvoering, raadt Exercise is Medicine ook aan om draagbare fitness trackers te gebruiken. De dragers krijgen zo directe feedback op hun beweeggedrag en cues om gedurende de dag te bewegen. Ze zijn betaalbaar en gebruiksvriendelijk. Het inzetten van fitness trackers sluit prachtig aan bij de Self-Determination Theory van motivatie:

• Het direct krijgen van feedback op het behalen van een doel kan iemands gevoel van competentie versterken.
• Het zelf monitoren van het gedrag, zoals wandelen, kan iemands autonomie in het stellen van doelen vergroten. Het gevoel van autonomie wordt ook versterkt doordat mensen ook hun eigen soort activiteit kunnen bepalen.
• Verbondenheid wordt via fitnesstrackers tot stand gebracht door online sociale interactie via mobiele apps en door relaties met mensen die je ondersteunen je doel te behalen.

Om vast te stellen wat de effectiviteit, toepasbaarheid en duurzaamheid van de verschillende componenten van het programma zijn, doen de onderzoekers van Exercise is Medicine hier een studie naar. In dit systematisch review bekijken ze de invloed van draagbare fitnesstrackers (WFTs), motiverende gespreksvoering en interventies gebaseerd op de Self-Determination Theorie (SDT) op fysieke activiteit en motivatie voor fysieke activiteit.

Methode

De onderzoekers includeerden een brede set studies. In het review werden pilotstudies, RCT’s, cross-sectionele studies, kwalitatieve onderzoeken, prospectieve cohortstudies, longitudinale observationele studies en pre- en posttests designs opgenomen. Ook aan de populatie kon variëren in leeftijd, achterliggende ziektes etc.  Er werden 26 studies geïncludeerd.

Resultaten

Fitness trackers en beweeggedrag

Het effect van draagbare fitnesstrackers op fysieke activiteit (10 studies) liet gemengde resultaten zien. De 7 studies die zich hadden gericht op volwassenen lieten een vooruitgang zien in zelfgerapporteerd beweeggedrag (2 studies) en objectief gemeten beweeggedrag (5 studies). Twee studies specificeerden dat het effect vooral aanwezig was bij mensen die weinig bewogen en niet aan de beweegrichtlijnen voldeden.

SDT, fitnesstrackers en beweegmotivatie

Van de 4 studies die hiernaar keken, vonden er 3 positieve resultaten van de fitnesstrackers op motivatie om te bewegen en op verbondenheid. De vierde studie vond juist een negatief effect op de 3 aspecten van de Self-Determination Theorie.

Self-Determination Theorie, motiverende gespreksvoering, beweegmotivatie en beweeggedrag

Motiverende gespreksvoering blijkt effectief te zijn op het beïnvloeden van het beweeggedrag bij verschillende leeftijdsgroepen. Dit werd gevonden in 6 studies van de 10 studies en ging gepaard met verbeteringen in fysieke gezondheid. Motiverende gespreksvoering is een krachtige interventie voor het verbeteren van de autonome motivatie en om amotivatie te verminderen. Daarnaast laten deze studies zien dat de manier waarop motiverende gespreksvoering aangeboden wordt kan variëren van telefonisch, via internet tot 1 op 1 coaching, en dat dit geen invloed heeft op de effectiviteit van de interventie.

Self-Determination Theorie, fitnesstrackers, motiverende gespreksvoering, beweegmotivatie en beweeggedrag

Deze combinatie is onderzocht in 2 pilotstudies. Het leveren van een motiverende gespreksvoering– of Self-Determination Theorie interventie in combinatie met fitnesstrackers lijkt een positieve invloed te hebben op het beweeggedrag. De aspecten van Self-Determination Theorie waren in beide kleine studies niet gemeten.

Conclusie en opmerkingen

Uit deze review concluderen de onderzoekers dat Motiverende gespreksvoering en interventies gebaseerd op Self-Determination Theor een positieve impact hebben op zowel de motivatie voor fysieke activiteit en activiteitengedrag. Het gebruik van fitnesstrackers laat gemengde resultaten zien: ze lijken het meest effectief te zijn bij mensen die niet aan de beweegrichtlijnen voldoen, terwijl bij fysiek actieve mensen het effect minder groot lijkt. Bij de meeste mensen vergroten de fitnesstrackers het gevoel van autonome motivatie, maar bij sommige mensen werkt het juist tegengesteld; het gevoel dat het doel (bijvoorbeeld 10.000 stappen per dag) niet behaald wordt, kan een gevoel van falen oproepen en zo de motivatie juist verminderen. Het meest effectief om de motivatie te vergroten blijkt motiverende gespreksvoering te zijn, al dat niet gecombineerd met fitnesstrackers.  De combinatie van Self-Determination Theory, motiverende gespreksvoering en fitnesstrackers lijkt een veelbelovende combinatie van interventies om fysieke activiteit bij sedentaire mensen te vergroten, door een combinatie van een gedragsinterventies, het stellen van doelen, feedback en sociale verbondenheid.

Meer informatie over de cursus motiverende gespreksvoering voor fysiotherapeuten van Psychfysio opleidingen: Motivational interviewing en oplossingsgericht coachen.

Bron: Kayla Nuss, Kristen Moore, Tracy Nelson, Kaigang Li. (2021) Effects of Motivational Interviewing and Wearable Fitness Trackers on Motivation and Physical Activity: A Systematic Review. Am J Health Promot . 2021 Feb;35(2):226-235.

Foto bij artikel door Alvares / iStock