Wat bepaalt goede aanpassingen van de ouders aan het hebben van een ziek kind?

Welke factoren bepalen of een vader of moeder zich psychologisch kan aanpassen aan een chronisch ziek kind? Zijn deze factoren verschillend voor vaders en moeders? Maakt het uit of het kind een levensbedreigende ziekte heeft of niet?
In de huidige studie onderzoeken de auteurs 52 stellen van chronisch zieke kinderen met levensbedreigende of niet bedreigende ziekten. Het betrof vaders en moeders uit het zelfde huishouden. Gezinnen met gezonde kinderen diende als controle groep.
De levensbedreigende ziekten waren Cistic fibrosis (CF) en spierdystrofie (SD). De niet-levensbedreigende ziekten waren astma en diabetes type 1.
Bij deze ouders werden de volgende vragenlijsten afgenomen:

Psychologische aanpassing in termen van angst, depressie etc. (Langer Symptom Cheklist)
Family Adaptability and Cohesion Evaluation Scales: meet of men elkaar binnen het gezin steunt, of men zich kan voorstellen dat men dingen als een gezin doet, of men binnen het gezin durft te zeggen wat men bezig houdt.
Family life stressors: gezinsstress, zoals ruzie, baan verlies etc.
Social Support Index: sociale steun uit de omgeving.
Coping healh inventory for parents: meet via zelfreportage hoe men met een ziek kind omgaat in een gezinssituatie.

Resultaten
De psychologische aanpassing (angst, depressie) bij de ouders is niet verschillend tussen de drie groepen gezinnen (kind met levensbedriegende ziekte, niet levensbedreigende ziekte of gezonde kinderen). Moeders rapporteren wel meer aanpassingsproblemen dan vaders.
De sociale steun is niet verschillend bij de moeders in de drie groepen. De vaders rapporteerden wel lagere sociale steun als het kind een levensbedreigende zieke had.
De ouders in de twee gezinnen met zieke kinderen verschillen niet in de coping strategieën die ze hanteren. Moeders hebben wel meer baat bij diverse copingstrategieën dan de vaders.
Moeders rapporteren meer gezinstress, dan vaders.
Vaders rapporteren een hoger score in gezinssteun die men binnen het gezin van elkaar ervaart dan moeders.

Wat betreft de voorspellers van psychologische aanpassing aan een ziek kind kwamen uit een regressie analyse de volgende factoren naar voren:

Moeders die een lage gezinscohesie ervaren en lage sociale steun hebben meer psychologische klachten (angst/depressie). Dit voorspelde maar liefst 58% van de variantie.
Ook bij vaders voorspelt een lage gezinscohesie een slechte aanpassing. Bij vaders wordt verder een slechte aanpassing voorspelt als er veel interne gezinsstress is (ruzie, ontslag, etc.) en als hij wat betreft coping strategie zich sterk verdiept in de aandoening van zijn kind. Ook deze drie factoren konden 58% van de aanpassing verklaren.

Dewey, D., Crawford, S.G. (2007). “Correlates of maternal and paternal adjusment to chronic childhood disease.” Journal of Clinical Psychology in Medical Settings 14: 219-226.

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Database met 1500+ artikelen

2025

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 13 maart 2025. Prijs € 1395,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 22 maart 2025. Prijs € 595,-…

Motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht coachen

3 dagen. Start 16 mei 2025. Prijs € 495,-…

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 28 mei 2025. Prijs € 595,-…

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 30 mei 2025. Prijs € 495,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 1 september 2025. Prijs € 1395,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 9 september 2025. Prijs € 1695,-…

Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut

5 dagen. Data volgen najaar 2025. Prijs € 995,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 27 september 2025. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb