Het effect van beweegapps op gezondheidsuitkomsten

De meeste mensen hebben tegenwoordig een smartphone. Met nauwkeurige ingebouwde sensoren is het een peulenschil om op een betrouwbare en gebruiksvriendelijke manier inzicht te krijgen in de hoeveelheid lichamelijke activiteit. En daarmee lijkt het een eenvoudig middel om mensen meer te laten bewegen.

Mia Emberson en collega’s onderzochten het effect van de beweegapps op verschillende gezondheidsuitkomsten. Daarvoor doken ze in de wetenschappelijke literatuur en vatten hun bevindingen in een overzichtsartikel samen.

Methode

De auteurs zochten naar gerandomiseerde gecontroleerde studies waarin een smartphone was gebruikt als middel om meer te bewegen. Ze keken naar lichamelijke/fysiologische uitkomstvariabelen, zoals matige tot krachtige lichamelijke activiteit/aantal stappen, sedentair gedrag, cardiorespiratoire fitheid, en bloeddruk. Gewichtsgerelateerde uitkomstvariabelen waren gewicht en tailleomtrek. De psychosociale uitkomstvariabelen waren zelfeffectiviteit, levensvreugde/tevredenheid, en intrinsieke motivatie om te bewegen.

Resultaten

Twintig artikelen voldeden aan de inclusiecriteria. Onder meer de volgende applicaties werden gebruikt: Fitbit, Zombies Run, Get Running, B-Active, MyFitnessPal, Garmin, Moves, en ATLAS. In ruim de helft van de onderzochte studies bleek de app een succesvolle interventie.

Zeventien studies evalueerden het effect van de app op de matige tot krachtige lichamelijke activiteit of het aantal stappen. De uitkomsten waren wisselend. Acht studies vertoonden geen statistisch significant effect op de lichamelijke activiteit. In een studie gingen deelnemers zelfs minder bewegen. In de acht overige studies was er wel een significant effect op de toename van de lichamelijke activiteit. Twee van de drie studies die de effecten van mobiele apps op sedentair gedrag onderzochten, vonden een significante daling in de tijd die deelnemers zittend doorbrachten.

De enige studie die het effect op de bloeddruk onderzocht, vond dat de smartphone-app leidde tot een statistisch significante daling van de systolische bloeddruk onder de gebruikers. In de enige studie die het effect op cardiorespiratoire fitheid onderzocht, leidde de beweegapp niet tot een significante  verbetering.

In de vijf studies die het effect op het gewicht onderzochten, vielen de appgebruikers daadwerkelijk af. In drie van de vijf studies was dit effect statistisch significant. Van de drie studies met de tailleomtrek als uitkomstmaat, hadden er twee een statistisch significante vermindering. De derde studie laat een positieve trend zien in de richting van een afname van de middelomtrek.

Twee van de twintig opgenomen artikelen keken naar de zelfeffectiviteit (het vertrouwen in het eigen kunnen). De ene studie had een positief effect op de zelfeffectiviteit. In de andere was geen significante verbetering van het vertrouwen in eigen kunnen. Deze wisselende resultaten golden ook voor het effect op plezier in het leven; in de ene studie wel en in de andere studie geen significante verbetering dankzij het gebruik van de app.

Beide studies die het effect op intrinsieke motivatie onderzochten, toonden aan dat het gebruik van een smartphone-app de intrinsieke motivatie om (meer) te bewegen vergroot.

Discussie en conclusie

Alhoewel de resultaten van de verschillende studies in het overzicht wisselend zijn, lijken de smartphone-apps over het algemeen een gunstig effect te hebben op lichamelijke, fysiologische en gewichtsgerelateerde uitkomsten. Deelnemers gaan meer bewegen, vallen af en de bloeddruk daalt. Het effect op psychosociale gezondheidsuitkomsten, zoals vertrouwen in eigen kunnen en plezier in het leven, blijft wat onduidelijker. Dat komt doordat daar nog maar weinig studies naar gedaan zijn.

Op technologie gebaseerde interventies winnen steeds meer aan populariteit. Hiermee kan de fysiotherapeut zijn voordeel doen door samen met de patiënt te kijken of er een app is die kan helpen om gezond beweeggedrag te bevorderen. Welke applicatie het meest geschikt is, zal voor iedere patiënt anders zijn. Maar de inbreng van de patiënt is wel essentieel voor de therapietrouw en het plezier.

Bron: Emberson, M. A., Lalande, A., Wang, D., McDonough, D. J., Liu, W., & Gao, Z. (2021). Effectiveness of Smartphone-Based Physical Activity Interventions on Individuals’ Health Outcomes: A Systematic Review. BioMed research international, 2021, 6296896. https://doi-org.eur.idm.oclc.org/10.1155/2021/6296896

Foto bij artikel doors Drazen_ / iStock