Eigeneffectiviteit verwachting rond pijn bepaalt de invloed van kinesiofobie

Het fear-avoidance model (Vlaeyen, e.a., 1995) stelt dat catastroferen over pijn tot angst voor bewegen en/of angst voor hernieuwd lestel leidt. Iemand kan op twee manieren op deze angst reageren: confrontatie en vermijding. Confrontatie is gunstig omdat dit de angst vermindert en de activiteiten en het functioneren laat toenemen. Vermijding leidt juist tot het tegenovergestelde.
De onderzoekers veronderstellen echter dat de eigeneffectiviteit verwachting om met de pijn om te kunnen gaan een sterkere voorspeller is voor beperkingen in activiteiten dan bijvoorbeeld catastroferen of angst voor bewegen of hernieuwd letsel. Er zijn al onderzoeken die in die richting wijzen.
Het is zelfs denkbaar dat zowel catastroferen als bewegingsangst alleen een indirect effect hebben op beperkingen in activiteiten. En dat dit effect loopt via de eigeneffectiviteit verwachting. Het huidige onderzoek wil deze relatie onderzoeken bij patiënten met chronische lage rugpijn.

Methode

102 patiënten met chronische lage rugpijn in een fysiotherapeutische revalidatiesetting (cognitief-gedragsmatige benadering) namen deel aan dit onderzoek. Het betrof een patiëntengroep die geselecteerd was op het hebben van kinesiofobie (ze moesten een TSK hebben van 40 of meer).

Meetinstrumenten:

• Beperkingen in activiteiten: RDQ (Roland Disability Questionnaire): gerelateerd aan rugpijn.
• Huidig pijn niveau: VAS
• Eigeneffectiviteit verwachting ten aan zien van dagelijks functioneren CPSS-PF (Chronic Pain Self-Efficacy Scale) daar de subschaal van.
• Angst voor bewegen of (her)letstel: TSK (Tampa Scale of Kinesiophobia)
• Catastroferen: CSQ (Coping Statements Questionnaire) een subschaal daarvan.

Resultaat

Van 95 patiënten kon men de data analyseren. Ook in dit onderzoek bleek dat de eigeneffectiviteit verwachting sterker met beperkingen in activiteiten samenhing dan pijngerelateerde angst.
Een nieuwe bevinding was dat pijngerelateerde angst (kinesiofobie en catastroferen) geen duidelijke relatie met pijn intensiteit had als de eigeneffectiviteit verwachting aan de analyse toegevoegd werd. Dat kan betekenen dat als de eigeneffectiviteit verwachting ten aanzien van ‘functioneren met pijn’ hoog is dat de pijngerelateerde angst dan niet de pijnintensiteit beïnvloed. Een soortgelijke bevinding zag men bij de relatie tussen pijngerelateerde angst en beperkingen in activiteiten: als eigeneffectiviteit toegevoegd werd nam de verklarende kracht van pijngerelateerde angst af.

Conclusie

Deze studie suggereert dat als de eigeneffectiviteit verwachting hoog is dat dan de pijngerelateerde angst geen duidelijke invloed heeft op pijn intensiteit en beperkingen in activiteiten. Als de eigen effectiviteit verwachting laag is dan heeft pijngerelateerde angst wel sterke negatieve effecten op pijn intensiteit en beperkingen.
Gezien de belangrijke rol van de eigeneffectiviteit verwachting rond pijn stellen de auteurs voor om zowel bewegingsangst als eigeneffectiviteit verwachting te meten.

Opmerking samenvatter

In het nieuwsarchief van PsychFysio staat een samenvatting over de Pain Self-Efficacy Questionnaire (PSEQ). U vindt daar ook de vragenlijst: https://psychfysio.nl/Nieuws/1_02_3.html