Irritable bowel syndrome (IBS) en chronic pelvic pain (CPP) lijken één syndroom te zijn

Er zijn vele functionele syndromen beschreven binnen de geneeskunde. Wat opvalt is dat elke discipline zijn eigen functionele syndroom lijkt te hebben. Zo kent bijvoorbeeld de gastro-enteroloog het irritable bowel syndrome (IBS) en de gynaecoloog het chronic pelvic pain (CPP). Klinisch zijn deze twee syndromen echter moeilijk van elkaar te onderscheiden. De auteurs in dit artikel bestuderen de literatuur om te kijken of het aannemelijk gemaakt kan worden dat deze twee syndromen feitelijk slecht één syndroom zijn. Ze vergelijken daarbij de twee syndromen op klinische casusbeschrijving, epidemiologie, psychosociale aspecten en co-morbiditeit.

Klinische casus beschrijving

Beide syndromen ervaren dezelfde type beperking en er zijn relatief weinig harde diagnostische bevindingen. Een belangrijke overlap in klinische presentatie is de langdurige pijn die men in de onderbuik/bekken regio geeft. Pijn staat in beide syndromen centraal in de diagnostiek. Een verschil is wel dat bij IBS expliciet problemen met- of veranderingen in stoelgang beschreven wordt.

Epidemiologie

De prevalentie van IBS in algemene populatie ligt tussen de 14%-21% van de bevolking. Vrouwen hebben er 2,1 tot 3,2 maal vaker last van dan mannen. Slecht een kleine groep met IBS klachten gaat naar een arts.
CPP komt ongeveer bij 14,7% van vrouwen voor. Binnen een gynaecologische praktijk is dit percentage 25%. Studies tonen aan dat ongeveer 35% van de patiënten beide syndromen hebben.

Psychosociale aspecten van IBS en CCP

Bij zowel IBS als CPP vindt men meer psychologische verstoringen, zoals angst en depressie, dan in de algemene populatie. Bij IBS is dat harder bewezen dan bij CPP. 50-80% van de IBS patiënten ervaart levensstress (werk, familie etc.). De incidentie van levensstress bij patiënten met IBS is groter dan in de algemene bevolking. Ook nu is dat duidelijker aangetoond voor IBS dan voor CPP. 40% of meer van de IBS patiënten geeft seksueel misbruik in de jeugd aan, of fysiek geweld. Bij CPP vindt men soortgelijke getallen. De vraag is of seksueel misbruik de kans op IBS of CPP in algemene zin verhoogt of dat seksueel misbruik via een soort somatisch geheugen relatief direct verbonden is met de buik/bekken pijn.

Co-morbiditeit

IBS heeft een hoge co-morbiditeit met andere pijnsyndromen of functionele syndromen zoals het chronische vermoeidheid syndroom, fibromyalgie, en temporomadibulaire disfunctie (respectievelijk 92%, 77%, 64%). Een andere veel voorkomende klacht is dyspepsie. CPP is in het kader van co-morbiditeit weer minder onderzocht. Wel hebben veel patiënten die endometriosis of adhesies hebben last van CPP. Verder hebben CPP patiënten relatief vaak last van dysparaneuria en somatoforme pijn stoornissen.

De auteurs concluderen op basis van hun omvangrijke literatuur onderzoek dat er meer overeenkomsten zijn dan verschillen tussen de twee syndromen. De auteurs vinden het daarom aannemelijk dat vooral de specialistische bril het verschil in naamgeving verklaard.