Welke persoonlijkheidstrekken van de patiënt voorspellen sedentair gedrag?

11-03-Welke persoonlijkheidstrekken van de patiënt voorspellen sedentair gedrag_410935918

Een zittend- of te wel sedentair leven leiden, is ongezond. Sedentair gedrag betreft activiteiten met een energie verbruik van 1,5 MET of lager, en die in zittende of liggende houding uitgevoerd wordt. TV kijken of achter een computer werken zijn daar veel voorkomende voorbeelden van. Sedentair gedrag vormt een gezondheidsrisico voor het ontwikkelen van een aantal chronische aandoening, zoals diabetes, hartaandoening of depressie. Dit verhoogde risico is aanwezig ook al sport men daarnaast. De mate van fysieke activiteit en de mate van sedentaire activiteit zijn namelijk relatief onafhankelijke gedragsdimensies. Dit is voor fysiotherapeuten een relevant gegeven omdat de patiënt weliswaar aan de beweegnorm kan voldoen maar tegelijkertijd ongezond veel sedentair gedrag kan vertonen.
Omdat persoonlijkheid verbonden is met een aantal gezondheidsgedragingen waaronder fysiek actief zijn, verwachten de auteurs van dit artikel dat persoonlijkheid ook voorspellend is voor sedentair gedrag. De auteurs nemen daarbij de big five als uitgangspunt. De big five is een persoonlijkheid model dat vijf persoonlijkheid dimensies beschrijft. Ze zijn makkelijk te onthouden met het acroniem OCEAN.

  • Open: voor ervaringen.
  • Consciëntieus: nauwgezet, gedisciplineerd.
  • Extravert: energiek in sociale contacten.
  • Aangenaam: warmte communicerend.
  • Neurotisch: veel emotionele schommelingen, bezorgdheid.

In de onderstaande tabel staan enkele relaties tussen persoonlijkheid en gezondheidsgedrag beschreven.

Positief gezondheidsgedrag Negatief gezondheidsgedrag
Open Meer groente en fruit, Alcoholconsumptie
Consciëntieus Meer groente en fruit, alcoholconsumptie, hoog niveau van fysieke activiteiten en minder roken.
Extravers Meer fysieke activiteiten Meer alcoholconsumptie
Aangenaam
Neurotisch Laag niveau van fysieke activiteiten en meer roken.

Vanuit bovenstaande tabel verwachten de auteurs dat sedentair gedrag positief gecorreleerd is met neuroticisme en negatief met consciëntieusheid.

TIP:  Luisteren naar het levensverhaal van de patiënt bevordert zijn welzijn

Methode

Om dit te onderzoeken deden de auteurs een systematische literatuurstudie in combinatie met een statistische meta-analyse. Ze zochten naar studies die indices voor sedentair gedrag als variabelen hadden opgenomen (hoeveelheid tv, sociale media, computerwerk etc.) in combinatie met een persoonlijkheidsmeting die ‘breed’ van aard was, met name de big five. Uiteindelijk vinden ze achtentwintig studies die opgenomen worden in hun review.

Resultaat

De auteurs vinden twee correlaties tussen gezondheidsgedrag en de persoonlijkheid dimensies: sedentair gedrag is zoals verwacht geassocieerd met een hogere score op neuroticisme en een lagere score op consciëntieusheid. Extraversie, aangenaam of open had geen relatie met de mate van sedentair gedrag.

Opmerkingen samenvatter

De gevonden associaties tussen persoonlijkheid en sedentair gedrag zijn klein maar significant. Dat betekent dat de fysiotherapeut iets alerter moet zijn op overmatig sedentair gedrag als de patiënt wat nerveus van aard lijkt of weinig zelfdiscipline of doorzettingsvermogens toont. De laatste twee eigenschappen verwijzen naar consciëntieusheid.  Vaak vragen we ons af: beweegt en sport deze patiënt wel voldoende? Maar vanuit het hier besproken onderzoek moeten we ons ook afvragen: zit deze patiënt niet te veel?

Bron

Allen, M. S., Walter, E. E., & McDermott, M. S. (2016). Personality and Sedentary Behavior: A Systematic Review and Meta-Analysis. Health Psychol.

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 2 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 18 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Volg ons op facebook:

Database met 1500+ artikelen

2024-2025

Motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht coachen

3 dagen. Start 16 mei 2025. Prijs € 495,-…

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 31 januari 2025. Prijs € 495,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 7 januari 2025. Prijs € 1695,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 11 januari 2025. Prijs € 995,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 6 februari 2025. Prijs € 1395,-…

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 12 maart 2025. Prijs € 595,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 13 maart 2025. Prijs € 1395,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 22 maart 2025. Prijs € 595,-…

Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut

5 dagen. Data volgen najaar 2025. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb