Visus compenseert voor verminderde proprioceptie bij patellofemoraal pijnsyndroom

Zo’n een op de vier mensen krijgt op een bepaald moment in hun leven te maken met het patellofemorale pijnsyndroom (PFPS). Het patellofemorale pijnsyndroom is geassocieerd met neuromusculaire en musculoskeletale beperkingen. Dat leidt bij sommige mensen tot een verminderde posturale controle als ze op hun aangedane been staan. De twee belangrijkste oorzaken hiervan zijn waarschijnlijk een verminderde proprioceptie en pijn. Ook veranderingen in de uitlijning van de onderste extremiteit, spierzwakte en een veranderd spierspanningspatroon tijdens het staan op één been spelen mee.
Visus is een belangrijk sensorisch systemen voor de posturale controle en wordt daarom veel ingezet bij het trainen hiervan. Ook het uitvoeren van cognitieve taken tijdens het staan op één been heeft invloed op de posturale controle. Een combinatie van een motorische en een cognitieve taak leidt door de beperkte capaciteit van het richten van de aandacht tot een verminderde uitvoering van een van de twee taken.
Het effect van het uitvoeren van dubbeltaken is uitgebreid bestudeerd bij gezonde mensen en bij mensen met neurologische aandoeningen. In deze studie bekijken de onderzoekers wat het effect is van visus en een cognitieve taak op de statische posturale controle bij mensen met PFPS, in vergelijking met gezonde mensen.

Methode

Er werden 28 mensen geïncludeerd met het patellofemorale pijnsyndroom en 28 mensen zonder het patellofemorale pijnsyndroom. De posturale controle werd getest op het aangedane been. Hierbij werd het centre of pressure (COP) gemeten tijdens 30 seconden stilstaan, met het gezonde been in 30 graden flexie, armen iets gespreid en het hoofd in rechte positie met de blik naar voren gericht. Daarna werd COP gemeten bij het staan op één been met ogen gesloten en bij de combinatie van de visuele manipulatie (blinddoek) en het uitvoeren van een cognitieve taak (auditieve STROOP-test).
De uitkomstmaten van posturale controle werden vastgelegd als de beweging in anterieure-posterieure richting, mediale-laterale richting en de gemiddelde snelheid van de veranderingen van het center of pressure (COP). Het cognitief functioneren op de auditieve Stroop-test werd gemeten als gemiddelde reactietijd en fouten in zit en bij verschillende houdingen.

Resultaten

In mediaal-laterale richting hadden de mensen met het patellofemorale pijnsyndroom meer bewegingen dan gezonde mensen, zowel met open ogen als gesloten ogen. Met gesloten ogen was ook de bewegingsuitslag in anterieur-posterieure richting groter bij de mensen met het patellofemorale pijnsyndroom (PFPS). Bij het uitvoeren van de dubbeltaak (staan op één been met stroop-test) was de reactietijd van de mensen met PFPS langer dan bij de mensen zonder PFPS, ongeacht of ze de ogen open of gesloten hadden.

Conclusie en opmerkingen

Visuele input lijkt essentieel bij het compenseren van de verminderde posturale controle bij mensen met PFPS. Bij het uitvoeren van een cognitieve taak tijdens het staan op één been hebben de mensen met PFPS daar meer moeite mee dan gezonde mensen. In de fysiotherapeutische behandeling van mensen met PFPS kan het toevoegen van oefeningen met verschillende inzet van visus helpen om de posturale controle tijdens ADL-activiteiten te verbeteren.