Verminderde coördinatie bij zwakke heupmusculatuur

Gedurende de standfase tijdens verschillende activiteiten speelt de heupmusculatuur een complexe rol in het controleren van de onderste extremiteiten, bekken en romp. Het is nog onbekend of de veranderde bewegingen van deze betrokken lichaamsdelen als gevolg van zwakte van de heupspieren kan leiden tot musculoskeletale klachten. Analyse van de timing en coördinatie van bewegen tussen gewrichten is van belang om subtiele veranderingen hierin te ontdekken, die wellicht een rol spelen bij het ontstaan van musculoskeletale klachten. Het doel van deze studie was om kinematica bij gezonde vrouwen met zwakke en sterke heupmusculatuur in kaart te brengen, tijdens de standfase van het lopen en het hinkelen op één been.

Methode

Participanten mochten geen geschiedenis hebben met klachten of operaties aan de onderste extremiteiten, bekken of rug, en geen andere aandoening die de fysieke activiteit zou kunnen beïnvloeden. Isometrische heup abductie en – extensie kracht werd bilateraal gemeten met behulp van een dynamometer. Er werden 150 vrouwen getest om een referentiegroep te vormen, waarna er 22 geselecteerd werden die of in de zwakke of in de sterke groep vielen. Markers werden geplaatst op de romp, bekken en onderste extremiteiten om de bewegingen te kunnen analyseren. Kinematische data werden verzameld door middel van een 10-camera 3D systeem (Qualisys AB).
Eerst liepen de deelnemers op een zelfgekozen snelheid over een vastgesteld traject. Vervolgens moesten de deelnemers hinkelen op een platform met hun dominante been. De snelheid lag iets lager dan de zelfgekozen snelheid en vroeg hierdoor meer kracht, met name rond het kniegewricht.

Resultaten

Bij baseline waren er geen significante verschillen tussen de groepen, behalve in spierkracht rondom de heup. Heup abductie en –extensie kracht was significant groter in de sterke groep dan in de zwakke groep aan zowel de dominante als de niet-dominante zijde. Uiteindelijk werd de data van 19 mensen geanalyseerd.
Er was geen significant verschil tussen de zelfgekozen loopsnelheden in beide groepen. De zwakke groep liet significant meer rompbeweging en lateroflexie van de romp zien tijden het hinkelen dan de sterke groep. Tijdens het lopen was de coördinatie tussen de heup en knie in het transversale vlak in de zwakke groep minder in fase dan in de sterke groep. De primaire heupbeweging was groter in de sterke groep dan in de zwakke. De zwakke groep had significant meer antifase coördinatie tussen heup en knie in het transversale vlak tijdens het hinkelen dan de sterke groep. De zwakke groep had minder in-fase coördinatie van bekken en romp tijdens het hinkelen dan de sterke groep.

Opmerkingen samenvatter

De verschillen tussen de groepen vrouwen met zwakke en sterke heupmusculatuur was niet zozeer terug te zien in de kinematica van een of meerdere gewrichten, maar was vooral terug te zien in de coördinatie tussen heup/knie en bekken/romp. Ook was er in de zwakke groep meer primaire heupbeweging tijdens de standfase van het lopen. De auteurs suggereren dat de verminderde coördinatie in de zwakke groep sneller zou kunnen leiden tot met name patellofemorale klachten. De vergrote rompbewegingen in het frontale vlak zouden het effect van de zwakke heupmusculatuur tijdens hinkelen kunnen compenseren. Deze compensatoire bewegingen en verminderde coördinatie zouden kunnen bijdragen aan musculoskeletale klachten.