Wie valt er weer na een heupfractuur?

Heupfracturen bij ouderen leiden tot verminderde kracht, balans, mobiliteit en zelfstandigheid. Enkele voorspellers voor het functioneren na een heupfractuur zijn de leeftijd, comorbiditeit, valgeschiedenis en de score van de “Timed Up & Go” test. Er is nog weinig bekend over het risico op hernieuwd vallen na een heupfractuur en de factoren die dit beïnvloeden. Deze informatie kan gebruikt worden voor de indicatiestelling voor een valpreventieprogramma, het ontslagbeleid in het ziekenhuis of revalidatiecentrum en het vaststellen van aanvullende (thuis)zorg.

Methode

De auteurs volgen 90 ouderen met een heupfractuur ten gevolge van een val. De patiënten zijn ouder dan 65 jaar en wonen zelfstandig of in bejaardenhuis. Ze hebben geen cognitieve of motorische problemen die het valrisico verhogen zoals status na CVA of gewrichtsvervangende operaties van de onderste ledemaat. De gemiddelde leeftijd van de ouderen is 83,4 jaar, 83% is vrouw en 80% woonde voor de fractuur nog zelfstandig thuis.

Binnen 48 uur na de heupfractuur zijn met interviews de demografische variabelen, premorbide gezondheid en functionele status opgetekend. Het betreft factoren zoals het aantal keren dat iemand gevallen is in het afgelopen half jaar, het gebruik van loophulpmiddelen, het al dan niet zelfstandig wonen en het functioneren op zeven ADL activiteiten zoals lopen, aankleden, baden etc.

De onderzoekers halen medische variabelen, zoals de behandelmethode en de duur van de ziekenhuisopname uit het medische dossier. Zes maanden na ontslag zijn de patiënten in hun thuisomgeving opnieuw geïnterviewd op dezelfde kenmerken. Bovendien is met de Berg Balance Scale de balans getest bij 14 activiteiten waaronder staan, voorover reiken, omdraaien etc. Ook de comfortabele loopsnelheid is opgetekend.

Resultaat

Uit de resultaten blijkt dat een groot deel van de ouderen opnieuw valt. Zes maanden na het ontslag uit het ziekenhuis is 53,3% weer gevallen, 62,5% daarvan zelfs twee of meer keer. Een aantal patiënten (18%) is in verband met valletsel weer opgenomen in het ziekenhuis.

De ouderen die na het herstel van de heupfractuur opnieuw vallen hebben na 6 maanden een slechtere balans en een lagere loopsnelheid dan degene die niet meer gevallen zijn. Ook de ADL score van degene die weer gevallen waren is lager op 6 maanden: 77% van degenen die weer vallen gaan achteruit in ADL functioneren versus 40,5% van de niet vallers.

Voorspellers voor het opnieuw vallen na een heupfractuur zijn: het hebben van een loophulpmiddel en het al 1 of meer keer gevallen zijn, nog vóór de heupfractuur. Het risico om weer te vallen binnen een periode van 6 maanden na ontslag was daardoor achtereenvolgens 3,15 en 8,8 maal verhoogd.

Foto bij artikel Toa55 / iStock