Postoperatief herstel van Dupuytren uiteindelijk gunstig

De ziekte van Dupuytren wordt vaak operatief behandeld. Veel mensen met deze aandoening maken zich zorgen over de uitkomsten van de operatie. In dit onderzoek wordt bekeken hoe de uitkomsten van een fasciectomy gecombineerd met postoperatieve handtherapie zijn na 3, 6 en 12 maanden vergeleken met voor de operatie.

Methode

Mensen die al ingepland stonden voor een fasciectomy als gevolg van Dupuytren aan één of meer vingers werden benaderd voor deelname aan dit onderzoek. Uiteindelijk hebben 90 mensen deelgenomen. Deze mensen werden alleen geïncludeerd als ze een extensiebeperking in één of meer vingers (dig II-V) hadden van minstens 60 graden. Alle deelnemers ondergingen een standaard protocol voor fasciectomy, kregen daarna één week gips, en startten vervolgens met actieve oefentherapie. Daarnaast kregen ze een spalk die gedurende de tweede postoperatieve week de hele dag werd gedragen, en vanaf de week daarna alleen nachts voor gemiddeld 3-6 maanden.

Uitkomstmaten waren:

• Actieve ROM in MCP, PIP en DIP.
• Sensibiliteit van de vingertoppen van de geopereerde vinger(s): gemeten door middel van de Semmes-Weinstein monofilament (Bell-Krotoski, 2002).
• Flexibiliteit van het littekenweefsel gemeten op een subschaal van de Vancouver Scar Scale (Sullivan, 1990).
• Verwachtingen van de patiënt, gescoord op een 7-punts Likert Schaal.
• Tevredenheid met huidige handfunctie.
• Beperkingen van de hand gemeten met de Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand questionnaire (DASH; Atroshi, 2000).
• Sociale en veiligheids problemen door de beperkte handfunctie, zoals handfunctie niet vertrouwen, verbergen van de hand in sociale situaties etc.
• Fysieke activiteiten op een 6-punts schaal, variërend van nauwelijks activiteit tot zware activiteit enkele malen per week.
• Algehele gezondheid op vijf verschillende gebieden (mobiliteit, zelfzorg, dagelijkse activiteiten, pijn/ongemak en angst/depressie) gemeten met de Euroqol (EQ-5D, Oemar, 2013).

Alle metingen werden pre-operatief gedaan en daarna 3, 6 en 12 maanden na de operatie.

Resultaten

Bij de meting na 3 maanden was er een significante toename in actieve extensie. Actieve flexie daarentegen was na 3 maanden nog significant minder dan normaal. Ook bij de meting na 12 maanden was dit beeld nog te zien; de bewegingsuitslag in het metacarpale gewricht was normaal, maar de bewegingsuitslag van het proximale interphalangeale gewricht was nog beperkt. Het maakte daarbij niet uit of er één vinger was geopereerd of meerdere vingers. Na 12 maanden had 78% van de patiënten een functionele bewegingsuitslag bereikt, maar geen van de deelnemers behaalden een maximale ROM. De sensibiliteit veranderde niet in de 12 maanden postoperatief. Problemen met littekenweefsel waren het grootst als er meerdere vingers geopereerd waren.
Het zelf-gerapporteerde herstel van de hand verbeterde in de eerste zes maanden, maar bleef daarna stabiel tot 12 maanden. De EQ-5D liet bij de metingen op 3 en 6 maanden grotere beperkingen zien naarmate er meer vingers geopereerd waren. Na 12 maanden was de score op de EQ-5D en de DASH bijna vergelijkbaar met referentiewaarden van gezonde mensen.

Opmerkingen samenvatter

Volledig herstel na een operatie aan de ziekte van Dupuytren lijkt niet haalbaar te zijn, het streven is naar functioneel herstel van de hand. Helaas is in dit onderzoek de spierfunctie van de aangedane vingers niet meegenomen, met als reden dat een baseline meting hiervan niet mogelijk was door ernstige contracturen. Toch waren resultaten hierop postoperatief wel interessant geweest. Al met al waren de patiënten tevreden met de operatie en de verbeteringen vergeleken met voor de operatie. Op de DASH bereikt men zelfs de referentie waarde van gezonde mensen. De grootste beperking blijft bestaan in de bewegingsbeperking van de geopereerde vinger en dan met name de flexie. Hier kan de fysiotherapeut mogelijk een belangrijke rol in spelen.