Positieve effecten van oefentherapie bij reuma in de hand

Reumatoïde arthritis van de hand wordt meestal medicamenteus behandeld. Deze medicijnen leiden tot substantiële verbeteringen in de activiteit van de ziekte en minimaliseren schade. Er zijn echter niet altijd verbeteringen in beperkingen, deformiteiten en gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven te zien. Hiervoor zou fysiotherapeutische interventie ingezet kunnen worden, als kosteneffectieve aanvulling op de medische behandeling. In dit RCT wordt de effectiviteit en kosteneffectiviteit van een individuele progressieve oefentherapie onderzocht.
Methode
Binnen 17 ziekenhuizen in Engeland werden mensen geïncludeerd met pijn en dysfunctie van de hand, die gedurende de 3 voorgaande maanden geen veranderingen in de medicamenteuze behandeling hadden gehad. Ook mensen die gedurende 3 maanden geen medicijnen gebruikten werden geïncludeerd. De deelnemers werden verdeeld in twee groepen. De controle groep kreeg alleen de gebruikelijke zorg, de experimentele groep kreeg aanvullend daarop een oefenprogramma van minimaal 12 weken. In die termijn waren er 6 sessie met een fysio- of ergotherapeut en werden deelnemers geacht dagelijks thuis te oefenen. Er waren 7 oefeningen voor mobiliteit en 4 voor kracht/uithoudingsvermogen. Door middel van de Borgschaal werd de initiële belasting vastgesteld op matig tot enigszins zwaar. Via een gestandaardiseerd protocol werd de belasting langzaamaan opgevoerd. Metingen werden uitgevoerd bij baseline, na 4 maanden en na 12 maanden.
Primaire uitkomstmaat was de subschaal ‘algehele handfunctie’ op de Michigan Hand Outcome Questionnaire (MHQ; Chung 1998).
Secundaire uitkomstmaten waren:
- Pijn, gemeten met de Troublesomeness questionnaire (Parsons 2006).
- De scores op de overige subschalen van de MHQ, zoals ADL, uitvoering van werk, tevredenheid, esthetische subschalen.
- Zelfgeraporteerde veranderingen en tevredenheid door middel van een vragenlijst.
- Kracht, vaardigheid, bewegingsuitslag van de hand en pols en stand van het gewricht.
- Zelf-effectiviteit door middel van de Arthritis Self-efficacy scale (Lorig 1996)
- Activiteit van de ziekte aan de hand van het tellen van het aantal pijnlijke/gezwollen gewrichten en bloedwaarden.
- Gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (Short-Form-12; Ware 2002) en EuroQol (EQ-5D; Brooks 1996).
- Zelfrapportage van de therapietrouw wat betreft huiswerkoefeningen.
- Negatieve bij-effecten; gerapporteerd door participanten zelf of bij de follow up afspraken.
Resultaten
De deelnemers werden gerandomiseerd ingedeeld; 242 in de controlegroep, 246 in de experimentele groep. Uitkomsten na 12 maanden waren beschikbaar van 89% van de deelnemers. Er werden geen ernstige negatieve bij-effecten gemeten die gerelateerd waren aan de behandeling. Wel werd twee keer een verergering van de pijn in de aangedane arm gerapporteerd in de experimentele groep.
Bij baseline werd 90% van de deelnemers behandeld met medicijnen.
Participanten in de experimentele groep verbeterden met 7,9 punten op de primaire uitkomstmaat, ten opzichte van 3,6 punten in de controlegroep. Dit verschil was significant. Op MHQ subschalen ADL, werk en tevredenheid werd ook een significant verschil tussen de groepen, in het voordeel van de experimentele groep, gevonden. Dit gold ook voor zelf-effectiviteit. Zelf-gerapporteerde veranderingen werden na 12 maanden door significant meer mensen in de experimentele groep genoemd dan in de controlegroep. Ook de patiënttevredenheid was significant hoger in de experimentele groep. Bij het kwantificeren van het aantal pijnlijke en/of gezwollen gewrichten was er een klein maar significant voordeel voor de experimentele groep. Kracht en vaardigheden waren na 12 maanden significant beter in de experimentele groep vergeleken met de controlegroep.
Kosten kwamen gemiddeld 143 euro (£103) hoger voor de experimentele groep.
Opmerkingen samenvatter
Dit onderzoek toont aan dat een op maat gemaakt oefenprogramma een nuttige, goedkope interventie is, naast het gebruik van medicijnen. Het minimaliseren van beperkingen en het optimaliseren van kwaliteit van leven zouden belangrijke behandeldoelen moeten zijn. Na 12 maanden zijn er duidelijk positieve effecten te zien in de groep die oefentherapie ontving, vergeleken met de controlegroep.
Bron Lamb, S.E., Williamson, E.M., Heine, P.J., Adams, J., Dosanjh, S., Dritsaki, M., Glover, M.J., Lord, J., McConkey, C., Nichols, V., Rahman, A., Underwood, M., Williams, M.A.; Strengthening and Stretching for Rheumatoid Arthritis of the Hand Trial (SARAH) Trial Team.(2015) Exercises to improve function of the rheumatoid hand (SARAH): a randomised controlled trial. Lancet. Jan 31;385(9966):421-9.
Artikel delen:
Zin in een leuke en boeiende cursus?
Kijk dan hier voor inspiratie!
" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "
Nieuwsbrief
Elke twee weken 2 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 18 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.
Volg ons op facebook:
Database met 1500+ artikelen
2025
8 dagen. Start 13 maart 2025. Prijs € 1395,-…
3 dagen. Start 22 maart 2025. Prijs € 595,-…
3 dagen. Start 16 mei 2025. Prijs € 495,-…
3 dagen. Start 28 mei 2025. Prijs € 595,-…
3 dagen. Start 30 mei 2025. Prijs € 495,-…
8 dagen. Start 1 september 2025. Prijs € 1395,-…
9 dagen. Start 9 september 2025. Prijs € 1695,-…
5 dagen. Data volgen najaar 2025. Prijs € 995,-…
5 dagen. Start 27 september 2025. Prijs € 995,-…


