Motiverende interventies ook werkzaam binnen een fysiotherapeutisch setting

Leefstijl gerelateerde chronische aandoeningen nemen toe. De fysiotherapeut bevindt zich beroepsmatig in een uitstekende positie om het fysieke activiteitenniveau te beïnvloeden. Maar ook binnen de therapie zelf kan ongeveer 65% van de patiënten zich niet aan de voorgestelde thuisoefeningen houden. Formele motiverende interventies zijn geen onderdeel van de traditionele fysiotherapie, hoewel daar de laatste 10-15 jaar wel verandering in is gekomen door boeken, als ‘Doen en blijven doen’ en ‘Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut’, en ‘Motiverende gespreksvoering’. De auteurs willen in een systematische review de effectiviteit onderzoeken van motiverende interventies op toename in fysieke activiteiten niveau en oefentrouw binnen een fysiotherapeutische setting.

Resultaat

14 studies voldeden aan de inclusie. De onderzoekers richten zich op de volgende deelnemers:

• Chronische musculoskeletale pijn (N=5)
• Chronische lage rugpijn (N=4)
• Obesitas (N=4)
• Hart revalidatie (N=3)
• Vermoeidheid bij kanker (N=1)
• Fysiek inactieve vrouwen (N=1)

In die studies werden de volgende motivatietheorieën geïmplementeerd:

• Cognitieve gedragstherapie (N=4)
• Motiverende gespreksgroepen (N=3)
• Sociaal cognitieve theorie (N=3)
• Zelfdeterminatie theorie (N=1)
• Transtheoretisch model (N=1)
• Sociale leertheorie (N=1)

De uitkomsten werden statistische en narratief geanalyseerd.

Statistische meta-analyse

Het toevoegen van een motiverende interventie verhoogt niet het volhouden van deelname aan een fysiotherapeutische oefengroep. Motiverende interventies hadden echter wel een positief effect op de self-efficacy (zelfvertrouwen) van de patiënt. Ook blijken motiverende interventies een positief effect te hebben op het reduceren van beperkingen in activiteiten.

Narratieve analyse

De narratieve analyse laat eveneens een positief effect op zelfvertrouwen, fysieke activiteiten en op het reduceren van beperkingen zien. Bovendien zijn er vanuit de narratieve analyse aanwijzingen dat motiverende interventies weldegelijk ook de deelname trouw stimuleert.

Opmerkingen samenvatter

Uit deze review blijkt dat motiverende interventies zinvol zijn binnen een fysiotherapeutische setting. De auteurs adviseren dan ook de beroepsgroep in dit opzicht op een hoger pijl te brengen. Voor de fysiotherapeut die geïnteresseerd is in motiveren van patiënten kan het volgende hoofdstuk een goed startpunt zijn: Burken, P. v. (2004). Motivationele processen. In P. v. Burken (Ed.), Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut: deel II (1 ed., pp. 87-121). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Binnen PsychFysio opleidingen wordt de cursus motiverende gespreksvoering aangeboden. Deze cursus wordt in combinatie met oplossingsgericht werken gegeven. Samen vormen deze een ijzersterk duo om de patiënt te coachen richting een meer gezonde- en actieve leefstijl.