Mindfulness training toevoegen aan fysiotherapie is gunstig voor de geblesseerde sporter

Sportblessures komen veel voor. In Nederland raakten in 2013 maar liefst 4,5 miljoen sporters geblesseerd (Bron: OBiN). Daarvan werden 1,9 miljoen sportblessures medisch behandeld. Fysiotherapeuten behandelden in dat jaar 1,1 miljoen sportblessures.
Sportblessures hebben een inpakt op de sporter, zijn team en vereniging en ook op de maatschappij. Naast de fysieke gevolgen van de sportblessure zijn er ook psychische gevolgen, zoals een toename in spanning, angst, of depressie en verminderde zelfwaarde en zelfvertrouwen.

De spanning en het gepieker dat ontstaat kan het herstelproces vertragen, vandaar dat psychologische interventies naast fysiek georiënteerde interventies gewenst zijn. Bijvoorbeeld gericht op spanningsreductie, maar ook op het leren herkennen en veranderen van disfunctionele gedachten. Ook het op peil houden van het sociale netwerk rond de sport kan herstel bevorderend zijn.
Mindfulness training van de geblesseerde sporter kan ook een ingang zijn. Naast het fysieke- en mentaal ontspannend effect leert de geblesseerde sporter zijn situatie en zijn eigen reactiviteit daarop objectiever te bezien en leert hij die situatie met meer acceptatie tegemoet te treden. Ten aanzien van zijn hersteltraject kan hij mede daardoor betere beslissingen nemen.
Mindfulness training, waar de bodyscan en ademtraining een belangrijk onderdeel van uitmaken, kan naast ontspanning ook pijnreductie geven. Het toegenomen lichaamsbewustzijn zorgt dat de geblesseerde sporter zijn grenzen beter kan bewaken, ook in de toekomst.
De auteurs van dit artikel wilden onderzoeken of het toevoegen van mindfulness training naast reguliere fysiotherapeutische behandeling zinvol is voor de geblesseerde sporter.

Methode

Aan dit onderzoek deden 20 geblesseerde studenten mee. Ze moesten tussen de 3 en 6 maanden door hun sportblessures geen sport meer hebben gedaan. De geblesseerde sporters werden random verdeeld aan de interventie groep (mindfulness training en fysiotherapie) of de controle groep (alleen fysiotherapie).
In essentie kregen de deelnemers in de interventie groep een 8 weekse training in Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR). De sessies duurden 90 minuten en werden individueel gegeven. De deelnemers aan de mindfulness training moesten de mindfulness oefeningen dagelijks thuis 20-30 minuten oefenen. Ze werden daarbij ondersteund door een audio CD van het boek van Stahl en Goldstein (2010): ‘Mindfulness-based stress reduction workbook’.

De onderzoekers wilden weten of de acht weekse mindfulnesstraining de pijntolerantie deed toenemen. Dit werd gemeten met de cold pressuretest (de tijdsduur dat men de hand in een bak met ijswater kan houden). De pijnintensiteit die daarbij optrad werd met een VAS gemeten. Daarnaast maten de onderzoekers de veranderingen in mindfulness. Dit werd gedaan met de MIndful Attention Awereness Scale (MAAS). De algemene stemming van de sporter werd gemeten met de  Profile of mood states (POMS), stress, angst en depressie met de DASS.
Deze testen en vragenlijsten werden voorafgaande aan de mindfulness training afgenomen en negen weken later na de mindfulness training.

Resultaten

Op pijnperceptie tijdens de cold pressuretest werd er geen verschil gevonden tussen de twee groepen, op pijn tolerantie wel. De groep die naast fysiotherapie ook mindfulness training kreeg kon significant langer de hand in de bak met ijswater houden. Zoals te verwachten valt neemt de score op de mindfulness schaal in de mindfulness groep significant toe ten opzichte van de controlegroep. Belangrijk is dat ook in stemming, angst en stress er een significant voordeel behaald wordt in de mindfulness groep. Op depressie is dit effect niet te zien.

Opmerkingen samenvatter

Dit onderzoek laat zien dat het toevoegen van een mindfulness training aan reguliere fysiotherapie voor een geblesseerde sporter gunstige effecten heeft. De pijntolerantie van de sporter neemt toe wat mogelijk verwijst naar betere pijnmanagementvaardigheden van de sporter en ook op het mentale welzijn van de sporter (stemming, stress en angst) heeft de mindfulness training positieve effecten. Daarmee is in potentie een herstel belemmerende factor voor de sporter gereduceerd. Of het toevoegen van mindfulness training naast reguliere fysiotherapie daadwerkelijk het herstel van de sporter bespoedigd is in dit onderzoek niet onderzocht en vraagt naar verder onderzoek. Gezien het brede palet van effecten van mindfulness training, ook op bijvoorbeeld cortisolniveau ’s en immuun functioneren, ligt het wel in de verwachting dat het herstel van de blessure daadwerkelijk verbetert.

Breng als fysiotherapeut meer mindfulness in je werk. Zie de opleidingen: de Mindful Fysiotherapeut.

De Mindful Fysiotherapeut

INFORMATIE

8 dagen. Start 1 september 2025. Prijs € 1395,-