Manipulatie bij het cuboidsyndroom verhelpt restklacht na enkeldistorie

Het cuboidsyndroom kan een oorzaak zijn voor de restklachten na een inversie trauma. Een inversie trauma in combinatie met plantairflexie kan een lichte verschuiving/subluxatie geven van het os cuboideum waardoor er incongruentie ontstaat in het art calcaneocuboidea. Daardoor ontstaat irritatie van het gewrichtskapsel, de ligamenten en/of de pees van de peroneus longus. De diagnose (als hypothese) is alleen te maken op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek, omdat beeldvormende technieken het cuboidsyndroom niet kunnen detecteren. Wel kan beeldvorming verstandig zijn om differentiaal diagnostisch andere problematiek, zoals een fractuur, uit te sluiten.

Kenmerken van het cuboidsyndroom zijn: persisterende of toenemende pijn zowel plantair als dorsaal in de omgeving van het art calcaneocuboidea na een enkeldistorsie in inversie/plantairflexie richting. Daarnaast ook pijn bij palpatie en translatie van het os cuboideum en pijn bij het lopen (vooral de afzet). De pijn wordt geprovoceerd bij twee midtarsale mobiliteitstesten in supinatie en in abductierichting. Vaak is er ook pijn en beperkingen bij tenenstand of single leg hop test.

Één van de behandelopties is een manipulatie van het os cuboideum. De auteurs beschrijven in deze case-serie de behandeling van zeven patiënten met het cuboidsyndroom.

Methode

In 1,5 jaar tijd treffen ze 104 patiënten met een enkeldistorsie. Daarvan hebben zeven het cuboidsyndroom. Deze diagnose is door twee onderzoekers bevestigd. Het betreft sporters met een leeftijd tussen de 15-36 jaar. De meeste hebben een conservatieve behandeling ondergaan voor het inversietrauma, maar nog geen behandeling gericht op het cuboidsyndroom. De duur van de symptomen varieert van 1 dag tot 8 weken.

De auteurs passen een manipulatie toe, de ‘cuboid whip’, die beschreven is door Newell en Woodle (1981). De uitvoering van de cuboid whip is als volgt: patiënt in buiklig. Plaats de vingers van beide handen op elkaar op de dorsale zijde van de voet. De duimen staan op de plantaire zijde van het os cuboideum. De knie wordt daarna geflecteerd tot 70 graden met de enkel in ongeveer nul graden dorsaalflexie. Tijdens de manipulatie strekt men passief de knie en geeft men tegelijkertijd plantairflexie in de enkel in combinatie met lichte supinatie subtalair. De duimen geven de ‘stoot’ op het os cuboideum terwijl de vingers de voet stabiliseren. Vaak is een knapje hoorbaar.

Resultaat

Het resultaat bij deze 7 patiënten is goed. Voor de manipulatie hadden ze pijn in rust, bij palpatie van het os cuboideum, bij de midtarsale mobiliteitstest en tijdens het lopen.
De single-leg hop deed pijn of was door de pijn niet uitvoerbaar.

Direct na de manipulatie (5 patiënten hadden slechts één manipulatie nodig, twee patiënten een tweede) had niemand meer pijn in rust, 2 nog pijn bij palpatie, 2 bij de mobiliteitstest, lopen deed bij niemand meer pijn, en de single-leg hop was door iedereen uitvoerbaar waarbij er twee lichte pijn hadden. Alle patiënten konden binnen 24 uur weer sporten. Er was geen recidief gedurende de follow-up van ongeveer 5,7 maanden. De auteurs beseffen dat het geen RCT is, maar zien de resultaten als veelbelovend.