Hoe heeft de Italiaanse fysiotherapie gereageerd op de coronacrisis?

De coronapandemie heeft ons vak de afgelopen maanden in korte tijd noodgedwongen drastisch veranderd. Italië, waar de uitbraak eind februari 2020 in Lombardije begon, is een van de zwaarst getroffen landen. In het fysiotherapietijdschrift van de American Physical Therapy Association beschrijven Italiaanse collega’s hun inzichten. Daarmee hopen ze een bijdrage te kunnen leveren aan de kwaliteit van de fysiotherapeutische zorg van vandaag de dag.

Op 20 februari werd in Lombardije een man opgenomen met een atypische longontsteking. Als gevolg van een Covid-19 besmetting, bleek later. Toen duidelijk werd dat er meerdere mensen, zonder enige connectie met eerdere gevallen, besmet waren, verhoogde de alertheid in Lombardije. Alle beroepsgroepen, ook fysiotherapeuten, werden gevraagd om mee te denken over de nodige maatregelen. De Italiaanse tegenhanger van het KNGF stelde een document op om fysiotherapeuten handvatten te geven.

De belangrijkste aanbeveling in dit document is alle fysiotherapeutische behandelingen, op enkele uitzonderingen na, op te schorten. Longfysiotherapie bij ziekenhuispatiënten en postoperatieve behandelingen om de mobiliteit en de ademhalingsfunctie te herstellen kunnen doorgaan met de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen. Dat geldt ook voor interventies na een trauma met botbreuken en therapie in de post-acute fase bij hartziekten en neurologische patiënten.

In alle andere gevallen adviseert de Italiaanse beroepsvereniging om goed af te wegen of persoonlijk contact echt noodzakelijk is om ernstige fysieke achteruitgang te voorkomen. Minstens anderhalve meter afstand bewaren, kan eigenlijk niet. Dus voor ieders veiligheid kan het fysieke contact niet zonder persoonlijke beschermingsmiddelen. Waar mogelijk kunnen face-to-face behandelingen beter uitgesteld worden. Het advies luidt om dan telefonisch contact te houden met de patiënten of met videobellen toezicht te houden op oefensessies, eventueel met hulp van een mantelzorger.

Veel Italiaanse fysiotherapeuten hebben hun werkzaamheden opgeschort om de verspreiding van besmettingen te verminderen. En net als bij ons heeft het gebruik van technologische middelen een vlucht genomen. Vooral in de particuliere sector doen de therapeuten hun best om de continuïteit van de behandelingen te waarborgen met hulp van e-healthprogramma’s.

In de media ging de aandacht vooral uit naar de artsen en verpleegkundigen. Maar iedereen die in de gezondheidszorg werkt, is betrokken bij deze noodsituatie. Zo ook de Italiaanse fysiotherapeuten die met hun specifieke vaardigheden in de frontlinie helpen in de strijd tegen de onzichtbare vijand, schrijven de auteurs. Op intensive care afdelingen ondersteunen longfysiotherapeuten de patiënten om de longfunctie te behouden of te verbeteren, ze zetten zich in om complicaties van langdurige immobiliteit te voorkomen, begeleiden patiënten naar herstel van de autonomie en oppakken van meer activiteiten in het dagelijks leven.

Collega’s uit Milaan en omliggende steden hebben een fysiotherapeutische task force georganiseerd om elkaar te helpen om snel vaardigheden en kennis te verbeteren, maar ook om actie te ondernemen waar nodig. Fysiotherapeuten zijn in de eerste plaats zorgprofessionals, maar daarnaast ook burgers die hun steentje willen bijdragen in de maatschappij. Velen hebben zich aangemeld om medisch en verplegend personeel te helpen, overdag, ook in het weekend of ’s nachts, afhankelijk van de noodsituatie.

De Europese uitbraak van de pandemie begon in Italië en heeft veel aandacht gekregen. Op televisie en in de sociale media hebben we allemaal de angstaanjagende beelden van overvolle ziekenhuizen, gebrek aan medicijnen en persoonlijke beschermingsmiddelen kunnen zien. Italiaanse fysiotherapeuten ontvingen steun en middelen van collega’s en beroepsverenigingen van over de hele wereld. De andere Europese landen hebben wat meer tijd gehad om op de situatie te anticiperen.

Sinds het verschijnen van dit artikel zijn de maatregelen om het virus in te dammen inmiddels langzaamaan wat versoepeld. In de wetenschap dat dit virus nog lang niet weg is, benadrukken de auteurs met klem het belang van preventie. Met investeringen in e-health kan voorkomen worden dat fysiotherapeuten tijdens het werk aan het virus worden blootgesteld en ziek worden.

In deze bijzondere periode moet er ook aandacht zijn voor de psychologische weerbaarheid van fysiotherapeuten. Want de geestelijke gezondheid van de therapeut heeft invloed op het succes van de zorgverlening. Fysiotherapeuten zullen nog hard nodig zijn. Het kan immers nog wel een tijdje duren voordat we van dit virus af zijn.

Bron: Pedersini, P., Corbellini, C., Villafañe, J.H. (2020). Italian Physical Therapists’ Response to the Novel COVID-19 Emergency. Phys Ther. 2020 Apr 13. pii: pzaa060. doi: 10.1093/ptj/pzaa060.

Foto bij artikel door CGN089 / Shutterstock