Het herstel van elleboogsklachten in eerste lijn valt tegen

De incidentie van elleboogklachten in huisartspraktijk in Nederland is 7,2 per 1000. Hoe het verloop is van de aandoening en wat de voorspellers zijn van het verloop is nog relatief weinig onderzocht. Vooral de rol die psychosociale factoren in het herstel spelen is nog onderbelicht.

Methode

Aan dit grootschalige onderzoek van het NIVEL doen 49 huisartsen mee die 638 patiënten zien met een nieuwe episode van klachten aan de nek, schouder, elleboog, pols of hand. Patiënten met een fractuur, maligniteiten, etc worden buiten het onderzoek gehouden. Van deze patiënten levert 88% de vragenlijst in. Daarvan hebben 181 patiënten elleboogsklachten. Zij krijgen een follow-up vragenlijst na 3, 6 en 12 maanden om het verloop op te tekenen in termen van volledig herstel, pijn en beperkingen.

Naast deze uitkomstmaten zijn ook zeven potentiële onderhoudende factoren opgemeten, zoals de mate van fysieke activiteit en psychosociale factoren. In deze bespreking beperken we ons tot enkele opvallendheden na 12 maanden.

Resultaat

Na 12 maanden zegt een beperkte groep (34%) volledig hersteld te zijn. Van degene die niet volledig hersteld zijn geeft 21% aan substantieel verbeterd te zijn en 25% enigszins. Pijn vermindert in 12 maanden met 2,1 punt op een schaal van 0-10 en beperking in activiteiten vermindert 11,9 punten op een schaal van 0-100.

Voorspellers voor een slechte uitkomst ten aanzien van pijn zijn: relatief weinig pijn hebben bij aanmelding, het langer bestaan van de klacht, de neiging hebben je handen te masseren, meerdere klachten hebben aan het bewegingsapparaat en hoog scoren op passieve pijncoping zoals je terugtrekken en piekeren. Deze factoren verklaren gezamenlijk 47% van de pijn. Voorspellers voor een slechte uitkomst ten aanzien van functionele beperkingen zijn: in aanvang relatief weinig beperkt zijn, meer intense pijn hebben, het langer bestaan van de klacht voor aanmelding, andere klachten aan het bewegingsapparaat hebben en wederom een hogere score op passieve pijncoping zoals terugtrekken en piekeren. Deze factoren voorspellen 47% van de functionele beperkingen.

De auteurs concluderen dat pijn en functionele beperkingen in 12 maanden weliswaar klinisch relevant verminderen, maar ook dat de mate van reductie niet indrukwekkend is. Veel patiënten hebben na 12 maanden nog steeds relatief veel last. De bovengenoemde voorspellers kunnen de hulpverlener alert maken op patiënten die meer kans hebben op chronische elleboogsklachten om vervolgens de interventie daarop aan te passen (bijvoorbeeld ten aanzien van de passieve pijncoping). Dit matige resultaat is inclusief de effecten van al dan niet behandelen (waaronder mogelijk fysiotherapie), maar dat is niet nader uitgewerkt in dit onderzoek.