Fysiotherapie even goed als operatie bij degeneratieve mensicusruptuur

Jaarlijks ondergaan 300 op de 100.000 mensen een partiële meniscectomie bij een meniscusruptuur. De meeste van deze rupturen zijn degeneratief. Een eerdere meta-analyse toonde aan dat deze behandeling kleine en inconsequente voordelen heeft. Het effect is kort van duur en na een jaar vaak weer verdwenen. Slechts 20% van de RCT’s vond een groter voordeel voor een operatieve ingreep, vergeleken met een conservatieve behandeling. Studies op korte en lange termijn tonen aan dat oefentherapie de functie van de knie en het activiteitenniveau bij mensen met degeneratieve meniscusrupturen vergroten.
Gezien de grote hoeveelheid operaties die wordt uitgevoerd en de matige resultaten hiervan, zijn er goede RCT’s nodig die deze behandelvorm vergelijkt met oefentherapie. Het doel van deze studie was dan ook om te kijken of fysiotherapie in de vorm van oefentherapie betere resultaten geeft bij een arthroscopische operatie voor kniefunctie bij mensen van middelbare leeftijd met een degeneratieve meniscusruptuur.

Methode

In dit RCT vergeleken de onderzoekers oefentherapie met een arthroscopische partiële meniscectomie. Follow-up metingen werden gedaan na 3, 12 en 24 maanden. Na drie maanden was de spierkracht de primaire uitkomstmaat, na 12 en 24 maanden de zelfgerapporteerde klachten van de patiënt.
De deelnemers waren tussen de 35 en 60 jaar, hadden unilaterale kniepijn voor meer dan twee maanden zonder voorafgaand trauma, mediale degeneratieve meniscusruptuur te zien op MRI en maximaal graad 2 op de Kellgren-Lawrence schaal.

De oefentherapie bestond uit progressieve neuromusculaire en krachtoefeningen gedurende 12 weken. De deelnemers kregen 2 of 3 sessies per week en vulden oefendagboekjes in. Arthroscopische operatie werd zo snel mogelijk na randomisatie uitgevoerd, afhankelijk van de voorkeur van de patiënt en bestaande wachtlijsten. Dezelfde dag werden de patiënten weer ontslagen uit het ziekenhuis en kregen het advies mee om met twee krukken te lopen totdat ze pijnvrij waren bij steunname en weer normaal konden lopen. Ze kregen simpele huiswerkoefeningen mee die gericht waren op het herstel van de ROM en het vermindering van zwelling. Bij voorkeur voerden ze deze oefeningen 2 tot 3 keer per dag uit.

Uitkomstmaten waren:

• Spierkracht na drie maanden met Biodex 6000 dynamometer.
• Het verschil op de Knee Osteoarthritis Outcome Score (KOOS), met 42 in items in de subschalen pijn, andere symptomen, functioneren in sport en recreatie, knie-gerelateerde kwaliteit van leven. Mensen scoren deze items op een schaal van 0 tot 4. Het minimum klinische relevante verschil werd gesteld op 10 punten.
• Fysieke en mentale component van de SF-36.
• Functie van de onderste extremiteit door middel van de single leg hop test, 6 meter timed hop test en de knee bends test
  Daarnaast registreerden de onderzoekers alle problemen waarvoor de deelnemers in de twee jaar van de studie een arts bezochten.

Resultaten

Zestig mensen kregen oefentherapie en vierenzestig mensen ondergingen een operatie. Er was tussen baseline en twee jaar later geen klinisch relevant verschil tussen de groepen op KOOS-score (verbetering van 25,3 in oefengroep en 24,4 in de operatieve groep). Ook waren er op de meetmomenten bij 3 en 12 maanden geen klinisch relevante verschillen. In de oefengroep verbeterde 80% van de patiënten meer dan 10 punten en in de operatieve groep was dit 81%. Na 3 en 12 maanden had de oefengroep een significant grotere verbetering in spierkracht dan de operatieve groep.
Op de subschaal symptomen van de KOOS had de oefengroep 5,3 punt meer verbetering dan de operatiegroep. Dit verschil was significant, maar niet klinisch relevant. Na 12 maanden, maar niet na 24 maanden, scoorde de operatiegroep significant en klinisch relevant beter op kniegerelateerde kwaliteit van leven en functie in sport en recreatie.
In geen van beide groepen werden ernstige negatieve bij-effecten gerapporteerd. 23% van de deelnemers nam nog contact op met een arts, met als voornaamste klachten pijn, zwelling, gevoel van instabiliteit, stijfheid of een verminderde bewegingsuitslag.

Opmerkingen samenvatter

Uit dit RCT blijkt dat fysiotherapie in de vorm van oefentherapie bij degeneratieve meniscusrupturen even effectief blijkt als een operatieve meniscectomie. Hoewel 13% van de deelnemers aan de oefentherapie gedurende de studieperiode overstapten naar een operatieve behandeling, bracht dit geen extra verbetering. Gezien het kleinere risico voor de patiënt en de lagere kosten, zou oefentherapie de behandeling van eerste keuze zijn, melden de onderzoekers.