Enkelletsel vermindert gewrichtspositie zin en geeft meer postural sway

Ongeveer 40% van de mensen klaagt na een enkelverzwikking over een instabiliteitsgevoel. Mogelijk dat de zenuwvezels van mechanosensoren door het letsel beschadigd raken, wat de proprioceptie vermindert. Eerder onderzoek toonde na enkelletsel een verminderde bewegings- en houdingszin. Fouten in repositioneren van de enkel nemen met ongeveer 30-40% toe na enkelletsel. Bovendien blijkt de postural sway toegenomen te zijn na enkelletsel. In het huidige onderzoek wordt de relatie tussen een verminderde enkel proprioceptie en postural sway nader onderzocht.

Methode

Van lokale universiteiten zijn 39 mannelijke basketbalspelers gerekruteerd. Daarvan hebben 20 spelers geen enkelletsel gehad in de afgelopen 2 jaar en 19 wel, met minimaal 2 verzwikkingen aan iedere enkel. Bij de enkelgewricht positioneringtest ligt de proefpersoon op zijn buik. De voet wordt door de onderzoeker passief naar een doelpositie gebracht welke de proefpersoon moet onthouden. De doelpositie is 5 graden plantairflexie. Daarna wordt de voet weer naar de oorspronkelijke uitgangshouding teruggebracht. Vervolgens brengt de onderzoeker de voet langzaam weer richting doelpositie waarbij de proefpersoon aangeeft wanneer deze is bereikt. Deze enkelhoek is met een elektronische goniometer vastgelegd en het verschil ten opzichte van de doelpositie berekend.

Daarna is de Sensorische Organisation Test (SOT) afgenomen. De proefpersoon staat 20 seconden zo stil mogelijk in elk van de zes sensorische condities, onder meer ogen open, ogen dicht en onvaste ondergrond. De mate waarin de proefpersoon zwaait wordt elektronisch geregistreerd. Beide testen bleken in een pilot betrouwbaar.

Resultaat

De enkelrepositie fout is bij de gezonden 1.0 graden (links) en 0,8 graden (rechts). De bilaterale enkelletselgroep doet het statistisch significant (P<0.05) slechter met een fout rapportage van 1.4 graden (links) en 1.1 graden rechts: een fouttoename van gemiddeld 38,8%. Ook de SOT toont een statistisch significante grotere postural sway bij de groep met enkelletsel dan de gezonden. Er bestaat een verband tussen de mate waarin men positioneringfouten met de enkel maakt en de grootte van de postural sway. Ongeveer 15-29% van de postural sway kan verklaard worden door de sterkte van positioneringfouten.

Conclusie

Basketballers met een chronisch bilateraal enkelletsel hebben een mindere positiezin van het enkelgewricht en een grotere postural sway dan gezonden. Bovendien blijkt de verminderde gewrichtspositiezin voor een deel verantwoordelijk voor de toegenomen postural sway. Het huidige onderzoek onderbouwt de rationale om proprioceptie- en coördinatietraining in het preventieprogramma op te nemen. Eerder onderzoek toonde al aan dat dergelijke programma’s tot 50% reductie kunnen geven op een recidief van enkelletsel.