Catastroferen belemmert herstel knie-operatie bij sporters

Knieblessures komen vaak voor bij (top)sporters. De uitkomsten van revalidatie na een knie-operatie zijn heel wisselend. Fysieke factoren spelen hierbij een rol, waaronder het activiteitenniveau voor de operatie en de ernst van de blessure. Ook psychologische factoren spelen mee en hebben invloed op hoe sporters pijn ervaren en op hun motivatie om terug te keren naar het oude niveau. Factoren als kinesiofobie, pijncatastroferen, ervaren ernst van de pijn en copingstijlen zijn ook geassocieerd met uitkomsten bij mensen die orthopedische chirurgie hebben ondergaan. De strategieën die mensen gebruiken bij pijn of pijngerelateerde stress beïnvloeden de uitkomsten na de operatie.

Het doel van deze studie was om vast te stellen of pijnpercepties en copingstrategieën voorspellend zijn voor de volgende uitkomsten na een knie-operatie bij atleten:

• Terugkeer naar hetzelfde niveau van sport
• Verbetering in symptomen
• Verbetering in kinesiofobie

Methode

In deze prospectieve studie werden sporters geïncludeerd die een knie-operatie moesten ondergang. Sporters werden gedefinieerd als mensen die voor de blessure regelmatig deelnamen in recreatieve fysieke activiteit of hoger. De mensen werden gemiddeld 12 maanden gevolgd.

De volgende meetinstrumenten werden gebruikt:

• Tampa Scale for Kinesiophobia (TSK) voor bewegingsangst
• short form McGill Pain questionnaire (SF-MPQ) voor zelfgerapporteerde pijn
• Pain Catastrophizing Scale (PCS) voor pijncatastroferen
• Pain Coping Measure (PCM) om de coping strategie vast te stellen
• brief COPE, subschalen acceptatie, ontkenning, positief herformuleren en het gebruik van instrumentele ondersteuning om vast te stellen welke strategieën mensen gebruiken om met stress om te gaan

Gemiddeld 12 maanden na de operatie vulden de deelnemers vragenlijsten in over de terugkeer naar sport, de activiteitenscores, de TSK en de IKDC-S, een vragenlijst die de symptomen in de knie meet tijdens sport en dagelijkse activiteiten.

Resultaten

Er deden 101 sporters aan de studie mee, waarvan 52 mannen en 49 vrouwen, met een gemiddelde leeftijd van 32,7 jaar. De meest uitgevoerde sport was basketbal, gevolgd door voetbal en hardlopen. De operaties waren vooral artroscopie met een gedeeltelijke meniscectomie en/of chondroplastiek en reconstructies van de voorste kruisband.

De mate van terugkeer naar een gelijk sportniveau was 73 procent. Welke soort operatie was uitgevoerd maakte hierin geen verschil. Mensen die een hoge mate van pijncatastroferen hadden (PCS-score hoger dan 36) hadden een grotere kans op het niet retourneren naar het oude sportniveau. Het gebruik van instrumentele ondersteuning (hulp- en adviesvragen) bleek juist ondersteunend aan terugkeer naar het oude niveau; hoe meer ondersteuning, hoe groter de kans dat de sporter weer op het oude niveau kon presteren. Probleemgerichte coping was positief gecorreleerd met een verbetering in scores op de IKDC-S. Een verbetering in kinesiofobie na de operatie was minder waarschijnlijk wanneer er voor de operatie een grotere pijnfrequentie en hogere ontkenningsscores op de COPE aanwezig waren.

Conclusies en opmerkingen

Bij sporters die een knie-operatie ondergaan is ernstig pijncatastroferen negatief geassocieerd met het terugkeren naar het oude sportniveau. Hulp- en adviesvragen (instrumentele ondersteuning) en een probleemgerichte copingstijl gaan samen met verbeteringen in de uitkomsten. Mensen die voor de operatie veel pijn ervaren, hebben na de operatie minder bewegingsangst. De auteurs geven naar aanleiding van deze studie aan dat behandelaars, waaronder fysiotherapeuten, zich er bewust van moeten zijn dat ernstig pijncatastroferen het herstel kan belemmeren. Voor geblesseerde topsporters die moeite hebben met revalideren en de terugkeer naar sport, kan het van meerwaarde zijn om een sportpsycholoog in te schakelen die cognitieve gedragstherapeutische interventies en andere strategieën in kan zetten. Het gebruik van effectieve copingstrategieën kan een focus in deze benadering zijn.

Bron: Everhart JS, Chafitz AJ, Harris KM, Schiele SE, Emery CF, Flanigan DC. (2020). Pain perception and coping strategies influence early outcomes following knee surgery in athletes. J Sci Med Sport. Jan;23(1):100-104.

Foto bij artikel door A&J Fotos / iStock