Bewegingsbeperking bij frozen shoulder in eerste fase niet via capsulair patroon

Het ontstaan van een frozen shoulder (adhesieve capsulitis) verloopt in drie fases en heeft een aantal associaties met andere aandoeningen als diabetes en Dupuytren en schildklierafwijkingen. De eerste fase duurt vaak maximaal 9 maanden en wordt meer gekarakteriseerd door pijn dan door bewegingsbeperking. In deze fase is de aandoening nog moeilijk te onderscheiden van andere schouderklachten. Bewegingsbeperking ontstaat vaak volgens het capsulair patroon zoals beschreven door Cyriax. In onderzoeken naar frozen shoulder is dit patroon niet altijd duidelijk aanwezig, maar vaak vinden deze onderzoeken pas in de latere fases van frozen shoulder plaats. In de eerste fase zijn er geen typerende actieve of passieve bewegingsbeperkingen bekend en dit geldt ook voor pijnpatronen.   Het doel van dit onderzoek was om te kijken of deze patronen in de eerste fase van frozen shoulder te ontdekken zijn, om zo sneller tot de juiste diagnose te komen.

Methode

In een specialistische kliniek voor problemen met de bovenste extremiteit werden 52 mensen geïncludeerd met symptomen die overeenkomen met de eerste fase van frozen shoulder. Wanneer er andere afwijkingen aanwezig waren, werden de deelnemers geëxcludeerd. Bij iedere deelnemer werd de actieve en passieve mobiliteit van de schouder gemeten met een inclinometer en waar mogelijk een centimeter (hand op de rug test). Daarnaast gaven alle deelnemers zowel de passieve als de actieve bewegingen een pijnscore op de VAS-schaal van 0-100.

Resultaten

Het verlies van actieve ROM varieerde van 26% bij glenohumerale flexie tot 68% bij het leggen van de hand op de rug (HBB). Totale schouderflexie (TSF), glenohumerale flexie(GHF), totale schouder abductie (TSA), en glenohumeral abductie (GHA) waren verantwoordelijk voor 52% van de variantie. De passieve bewegingsuitslag liep uiteen van 20% bij glenohumerale flexie tot 72% bij het leggen van de hand op de rug. Hier waren TSF,GHF,TSA,GHA, interne rotatie in 90 graden abductie (IRA) en HBB verantwoordelijk voor 60% van de variantie. De gemiddelde grootste pijnscore werd gegeven bij zowel passieve als actieve externe rotatie in 90 graden abductie, een score van respectievelijk 71 en 77. TSF, TSA en GHA verklaarden 53% van de variatie bij de actieve bewegingen. Bij de passieve bewegingen verklaarden TSF, TSA, GHA en de HBB 58% van de score.

Opmerkingen samenvatter

Dit onderzoek laat zien dat verlies van range of motion niet via het capsulair patroon gaat in de eerste fase van frozen shoulder. De bewegingen werden niet geïsoleerd beperkt maar in verschillende patroongroepen op basis van de factoranalyse. Hieruit bleken totale schouderflexie en –abductie en glenohumerale flexie en –abductie bij elkaar te horen, net als exorotatie in abductie en in neutrale stand. Uit dit onderzoek blijkt ook dat exorotatie in 90 graden abductie en hand op de rug de bewegingspatronen waren die het vaakst pijnlijk beperkt waren.