Betrouwbare tests voor scapula positie maar met onduidelijke klinische relevantie

Inadequate positionering van de scapula, bijvoorbeeld door slechte aansturing of hypertoon verkorte spieren, wordt geassocieerd met het ontstaan van het impingement syndroom. Er is behoefte aan eenvoudige, betrouwbare en valide instrumenten om de scapula positie bij patiënten te bepalen. De auteurs onderzoeken daarom de interbeoordelaarsbetrouwbaarheid en klinische relevantie van drie tests: twee testen van Host (1995) en de Lateral Scapular Slide Test (LSST) van Kibler (1998).

Methode

Aan het onderzoek doen 29 patiënten met diverse schouderklachten (zonder operatie) bij de fysiotherapeut mee. De gemiddelde leeftijd is 57 jaar. Bij deze patiënten is een aantal schouderklachten vragenlijsten en scapulapositietesten afgenomen:

Schouderklachten vragenlijsten:

• Schoulder Disability Questionair (SDQ) (gemiddelde score 58%)
• VAS voor pijnintensiteit

Scapula positie testen:

• In ruglig meet men de afstand vanaf de achterrand van het acromion tot de tafel (dit in rust en bij actieve retractie van beide schouders).
• In staande positie meet men de afstand van de mediale scapularand en vierde thoracale processus spinosus (in rust en bij actieve retractie).
• LSST. De patiënt kijkt naar een vast punt ter fixatie van de houding. Men meet in elk van de drie posities beiderzijds. Men bepaalt telkens de afstand van de angulus inferior scapula tot de dichtstbijzijnde processus spinosus. Testpositie 1 is als volgt: met de armen langs het lichaam. Testpositie 2: de handen in de zij met de duimen naar achter, dit geeft ongeveer 45graden mediorotatie van de scapula. Testpositie 3: beide armen gestrekt tot 90graden abductie heffen in het frontale vlak met endorotatie glenohumeraal (duimen naar beneden).

Na de eerste onderzoeker zijn de scapulapositietesten herhaald door een tweede onderzoeker.

Resultaat

De interbeoordelaars betrouwbaarheid is redelijk voor alle tests: als de twee uitschieters naar beneden (0.50 en 0.70) weggelaten worden vinden de onderzoekers de volgende waarden:

• Posterior acromion: 0.88 en 0.94,
• Mediale scapularand: 0.70-0.80
• LSST: 82-96.

Interne consistentie voor alle test zijn hoog voor beide onderzoekers Cronbach’s alfa 0.88, dat veronderstelt een gezamenlijk onderliggend construct (mogelijk dus de scapula positie). Klinische relevantie is niet aangetoond in dit onderzoek. Onderzoeker 1 vindt bij 4 van de 7 tests een hogere score op de testpositie bij de aangedane schouder, onderzoeker 2 vindt dat in 6 van de 7 tests. De verschillen in schouderposities tussen de aangedane en niet-aangedane zijde zijn niet statistisch significant (P>0,05). Er blijkt geen overtuigende relatie tussen de uitkomsten op de drie groepen van scapula positie testen enerzijds en zelfrapportage van schouderklachten (SDQ en VAS). De Pearson correlaties zijn zeer klein (< .25) en nooit statistisch significant (P<.05).

De auteurs merken op dat schouderpatiënten mogelijk aan beide zijde een minder goede scapulapositie hebben, verder onderzoek naar de klinische relevantie is daarom nodig waarbij men schouderpatiënten met gezonden vergelijkt op deze testen.