Groepsidentificatie belangrijk voor het positieve effect van MS-steungroep

Mensen die lijden aan Multiple Sclerose (MS) ondervinden naast de fysieke symptomen van de ziekte ook vaak psychische problemen zoals depressie en angst. Het aantal mensen met MS wat een depressie ontwikkelt is hoger dan bij andere chronische ziektes. Individuele cognitieve gedragstherapie en antidepressiva lijken vaak een grotere positieve invloed te hebben op depressie dan supportgroepen. Mogelijk is het zo dat alleen patiënten die zich sterk  met de supportgroep identificeren er baat bij hebben.

Groepsidentificatie is doorgaans belangrijk voor het slagen van een supportgroep. Mensen moeten het gevoel hebben bij een groep te horen en iets gemeen te hebben met de overige groepsleden. Een goede groepsidentificatie zorgt voor positieve sociale relaties, wat wellicht goed zou kunnen zijn voor de mentale gezondheid. De auteurs in dit onderzoek hebben de invloed van supportgroepen op depressie en angstgevoelens bij MS-patiënten bestudeerd.

Methode
Een totaal van 152 mensen met MS die deelnamen in een supportgroep werd geïncludeerd in het onderzoek. De volgende metingen werden gedaan:

• Groepsidentificatie: vragenlijst, waar mensen op een Likert schaal verschillende stellingen moesten beoordelen.
• Depressie en angst: Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS; Zigmond 1983).
• Tevredenheid met het leven: Satisfaction With Life (SWL; Motl, 2009).
• Verder is gekeken of leeftijd, subtype MS, geslacht en aantal jaren ontvangen opleiding gecorreleerd  waren met een van de uitkomsten van de meetinstrumenten.

Resultaten
Van de 152 geïncludeerde mensen hadden er 72 (47%) last van een depressie en 111 (73%) last van angstgevoelens. Vrouwen bleken een grotere groepsidentificatie te hebben dan mannen. Er was een zwak tot matige, maar significante, negatieve correlatie tussen zowel groepsidentificatie en depressie als groepsidentificatie en angst. Tevredenheid met het leven had een zwakke maar significante positieve correlatie met groepsidentificatie. Leeftijd was zwak maar significant negatief gecorreleerd met angst.  Er waren geen verschillen te zien tussen de verschillende subtypes van MS.
Uit de regressieanalyse bleek in twee van de drie subtypes  dat  een hoe groter de groepsidentificatie was, hoe minder kans op depressie, angst en hoe meer kans op grotere tevredenheid met het leven. Het subtype waar dit niet voor gold was secundaire progressieve MS, waarbij periodes van tijdelijke vermindering van de klachten afgewisseld worden met verergering van de klachten. Bij deze groep bleek geen enkele link te zijn tussen supportgroepen en mentale gezondheid.

Opmerking samenvatter
Het verbeteren van mentale gezondheid bij MS patiënten door middel van supportgroepen zou een (kosten)effectieve methode zijn om depressies en angstgevoelens te verminderen. Deze methode zou idealiter te verkiezen zijn boven individuele therapie en/of antidepressiva. In dit onderzoek zijn significante resultaten gevonden die wijzen op de positieve invloed van supportgroepen. De gevonden verbanden zijn echter zwak, met correlatie-coëfficiënten van rondom r=0.30. Ondanks dat deze correlaties dus significant zijn, is het nog maar de vraag of dit ook klinisch relevant is. Deze lage correlatie wijst erop dat de effectiviteit van supportgroepen heel erg persoonsgebonden is. Dit is niet onlogisch; hoewel voor vrijwel alle mensen sociale support belangrijk en ondersteunend is, is de vorm waarin mensen die steun willen ontvangen voor iedereen verschillend.