Effecten van verschillende patronen in activiteiten bij chronische pijnpatiënten

De invloed van chronische pijn op het leven van de patiënt hangt niet alleen af van de mate van pijn, maar bijvoorbeeld ook van zijn:

• gedrag in reactie op pijn,
• de wijze waarop hij fysieke en sociale activiteiten organiseert,
• en het besluit om al dan niet activiteiten uit te voeren.

Tegenwoordig is het belangrijkste doel van interventies gericht op het verhogen van deze fysieke- en sociale activiteiten. De effecten van het vermijden van pijn is al veel onderzocht, maar andere patronen in activiteiten zoals ‘taak doorzetten’, ‘hoog intensieve activiteiten (overbelasten) en uitsmeren van activiteiten (pacing) veel minder.
De auteurs richten zich in dit onderzoek op deze verschillende activiteit patronen en kijken naar de relatie met emotioneel, sociaal- en fysiek functioneren. Bovendien werd een nieuwe vragenlijst op activiteitengebied verder ontwikkeld.

Methode

276 patiënten met chronische pijn die zich aanmeldden bij een pijncentrum werden met een aantal psychologische vragenlijsten onderzocht.
Naast leeftijd, werkstatus e.d. werd ernst van de pijn (10-puntsschaal) en medicatie, aantal uren dat men wakker is opgetekend. De belangrijkste vragenlijsten waren:

• Pain and Activity Relations Questionnaire (PARQ): meet verschillende activiteiten patronen
• Beck Depression Inventory (BDI).
• Chronic Pain Acceptance Questionnaire (CPAQ).
• Pain Anxiety Symptoms Scale (PASS)
• Sickness Impact Profile (SIP)

Resultaten

Factor analyse van de Pain Activity Relation Questionnaire laat zien dat de schaal 3 typen activiteiten meet:

• Vermijden (ik voer geen activiteiten uit die mij pijn geven).
• Pacing (ik neem pauzes zodat ik de activiteit toch kan afmaken. Ik voer taken langzamer uit zodat ik ze afkrijg met minder pijn)
• Confronteren (ik dwing mezelf de dingen af te maken ondanks mijn pijn. Ik voer sommige activiteiten te lang uit waardoor ik later meer pijn krijg.)

Patiënten in het onderzoek tonen vier verschillende combinaties van deze drie basis vormen in activiteiten:

		Activiteit elementen
		Vermijden	Pacing	Confronteren
p a t r o o n	Vermijder	hoog	hoog	laag
	Extreme cycler	hoog	hoog	hoog
	Medium cycler	matig	matig	hoog
	Doeners	laag	laag	hoog

Het vermijden is geassocieerd met minder activiteiten, meer beperkingen en meer angst. Pacing bleek tegen de verwachting in geen positief verband te hebben met functioneren.
Het effect van confronteren hangt af of tegelijker tijd ook vermijden aanwezig is. Mensen die confronteren maar ook hoog scoren op vermijden (extreme cyclers) hebben sterkere angst en beperkingen in activiteiten. Terwijl de groep die confronteert en tegelijkertijd laag scoort op vermijden (de doeners) het beste functioneren hebben.
Dat pacing geen positief verband heeft met functioneren is tegengesteld aan eerder onderzoek. De auteurs stellen dat pacing mogelijk verschillende doelen van de patiënt kan dienen: ter vermijding of ter ‘behoud’ van activiteiten. Het is aannemelijk dat alleen in het laatste er een positief verband is met functioneren.