Verschillen in hardloopblessures tussen de man en de vrouw

Man and woman wearing sportswear and jogging on pavement in city.

Hardlopen is een populaire sport die over de hele wereld wordt beoefend. Zoals bekend is het doen van fysieke activiteiten en sport zoals hardlopen gezondheidsbevorderend en voorkomt het lichamelijke klachten (“Excercise is medicine”). Aan de andere klant staat hardlopen bekend als een zeer blessure gevoelige sport met een hoge prevalentie en hoge incidentie.

Om blessurevrij hard te lopen is het van belang om de risicofactoren voor het ontstaan van blessures te kennen. Er zijn veel risicofactoren die een rol spelen bij het ontstaan van hardloopblessures zoals: trainingsbelasting, biomechanisch, anatomische en antropometrische variabelen. Er zijn aanwijzingen dat geslacht een risicofactor voor specifieke blessures bij hardlopen en ook voor het ontstaan van blessures bij hardlopen meer algemeen. Edouard et al. gaf aan dat elite mannelijke hardlopers een lagere kans op stressfracturen hadden dan hun vrouwelijke collega’s. Er was ook een klein verschil in het aantal blessures tussen mannen en vrouwen bij zowel de middellange 1.5x als de langere afstandslopers 0.9x en de marathon lopers 1.3x.

Het onderzoeken naar verschillen tussen mannen en vrouwen en het type blessures die ontstaan is in lijn met de onderzoeken die zijn gedaan bij andere vormen van blessures zoals kruisbandletsel en enkel letsels in andere sporten. Het is echter moeilijk, ondanks de vele literatuur, om een eenduidig beeld te krijgen van het aantal blessures en het ontstaan van blessures bij mannen en vrouwen in verschillende takken van sport. De systematisch review van de auteurs wil hier een duidelijker antwoord op geven ten aanzien van hardlopen.

Resultaten

Uit de systematische review kwamen de volgende resultaten naar voren. Het aantal blessures dat mannen en vrouwen opliepen was niet heel erg verschillend. Bij mannen raakte 20.4 op de 100 lopers geblesseerd en bij vrouwen was dit 20.8. Het aantal uur of het aantal gelopen kilometers had geen invloed op het aantal blessures dat ontstaat bij mannen of bij vrouwen. Wel kwam er uit een meta-regressie analyse naar voren dat mannen een groter risico hebben wanneer de afstand die gelopen wordt langer is dan 10km bij wedstrijden. Waar vrouwen juist een groter risico lopen op blessures dan mannen bij wedstrijdafstanden korter dan 10km. Dit verschil was echter niet significant en daardoor niet meegenomen in de meta-regressie analyse.

TIP:  Initiële voetcontact bij hardlopers bepalend voor biomechanische belasting

Een opvallende bevinding is dat er tussen manlijke en  vrouwelijke lopers wel een verschil is tussen het ontstaan van stress fracturen en achillespees tendinopatie.

Stressfractuur

Deze blessure komt sowieso veel voor bij hardlopers en veel vaker bij vrouwen dan bij mannen. Bij jonge loopsters van middelbare schoolleeftijd komen stressfacturen 2,5x vaker voor dan bij mannen. Bij volwassen loopsters 2x zo vaak. De reden waarom is nog onduidelijk. Er wordt gesuggereerd dat het ligt aan het female athlete triad (lage energiewaarde, menstruatie verstoring, lage minerale botdichtheid). Hoewel deze triad alleen wordt beschreven bij vrouwen komt energie te kort bij sporten ook voor bij mannen. Hoewel bij stressfacturen dezelfde behandeling wordt gegeven bij mannen en vrouwen (aanpassing in belasting, druk verlaging, gips), is er in de nabehandeling van vrouwen wel degelijk verschil. Vooral wanneer andere risicofactoren voor stressfracturen aanwezig zijn zoals: Red-S syndroom, verstoorde hormoonhuishouding, verminderde calcium waarde en verlaagde vitamine D.

Achillespees tendinopathie

Uit twee verschillende studies kwam naar voren dat mannen bijna twee keer zo veel kans hebben op het ontstaan van achillespees blessures dan vrouwen. Achillespees tendinopathie komt veel voor bij hardlopers. 40 tot 50% van de hardlopers krijgt er in zijn leven als hardloper mee te maken. De incidentie is 5,2%, dus per jaar komt het ook relatief veel voor. De oorzaak is vaak een overbelasting door de hoeveelheid kracht die er ontstaat op de achillespees tijdens het hardlopen. Er zijn ook een aantal andere factoren, zowel intrinsiek als extrinsiek, die een rol spelen bij het ontstaan van deze klachten zoals leeftijd, psychische stress, biomechanica, schoeisel. Recente studies laten zien dat voorvoetlander of haklander, verandering van training, kou, compressie sokken, verhoging van het aantal kilometers ook risico factoren zijn voor het ontstaan van achillespees tendinopathie. Daar komt bij dat het aantal jaren dat er wordt hardgelopen vaak groter is bij mannen dan bij vrouwen waardoor er een groter risico is op het ontstaan van achillespees blessures. Daarnaast kan het ook zijn dat bij mannen de hormoonhuishouding anders is waardoor het herstel van de achillespees trager verloopt dan bij vrouwen. Dit zou ook een rol kunnen spelen in de menstruatiecyclus waardoor vrouwen mogelijk minder vatbaar zijn voor peesklachten.

TIP:  Looptempo bij herstel van blessure door muziek laten bepalen?

Conclusie

Man of vrouw zijn heeft algemeen beschouwd geen specifieke verschillen in het risico om geblesseerd te raken bij het hardlopen. Echter, vrouwen hebben een hoger risico op het ontstaan van stressfracturen. Terwijl mannen een hoger risico hebben op achillespeesblessures. Daarnaast is er een kleine verhoogd risico dat mannen bij langere afstanden wat vaker geblesseerd raken dan vrouwen.
Het is zaak bij vrouwen rekening te houden met de botdichtheid, energiewaarde en hoeveelheid belasting in bepaalde periodes om het risico op stressfracturen te voorkomen. Daarnaast is het voor mannen van belang de belasting op de achillespees te reguleren en voorwaarden te scheppen om deze blessures te voorkomen. Dit kan door preventief oefeningen te doen die de flexibiliteit van de achillespees optimaliseren en door de spierkracht en belasting van de kuiten te optimaliseren. Denk hierbij aan spierversterkende oefeningen op de trap, calfraises, etc.

Heb jij ook een passie voor hardlopen dan is de cursus De Running Fysiotherapeut echt iets voor jou.

Bron: Hollander K, Rahlf AL, Wilke J, Edler C, Steib S, Junge A, Zech A. Sex-Specific Differences in Running Injuries: A Systematic Review with Meta-Analysis and Meta-Regression. Sports Med. 2021 May;51(5):1011-1039. doi: 10.1007/s40279-020-01412-7. Epub 2021 Jan 12. PMID: 33433864; PMCID: PMC8053184.

Foto bij artikel door simonkr / iStock

Bron

Robert Bakker

Robert Bakker

Fysiotherapeut - Manueeltherapeut - Runningtherapeut - Hardlooptrainer - Auteur

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 2 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 18 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Volg ons op facebook:

Database met 1500+ artikelen

2024-2025

Motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht coachen

3 dagen. Start 16 mei 2025. Prijs € 495,-…

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 31 januari 2025. Prijs € 495,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 7 januari 2025. Prijs € 1695,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 11 januari 2025. Prijs € 995,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 6 februari 2025. Prijs € 1395,-…

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 12 maart 2025. Prijs € 595,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 13 maart 2025. Prijs € 1395,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 22 maart 2025. Prijs € 595,-…

Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut

5 dagen. Data volgen najaar 2025. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb