Vermoeidheid en loopkwaliteit bij hardlopers

De biomechanica en kinetica van het hardlopen wordt vaak uitgelegd aan de hand van het ‘spring-mass model’. Dit model zoomt in op hoe de spieren tijdens het hardlopen elastische energie opslaan en teruggeven. Onder andere de beenstijfheid, verticale stijfheid en de stapvariabiliteit spelen hierin een rol. Deze factoren zijn zeer belangrijk ten aanzien van het prestatievermogen. Daarnaast is ook de weerstand tegen vermoeidheid een belangrijke factor. Vermoeidheid heeft immers een grote invloed op de looptechniek, loop efficiëntie en daarmee ook de loopsnelheid en het duurvermogen.

In dit onderzoek werd gekeken welke invloed vermoeidheid had op bepaalde loopkarakteristieken als pasfrequentie, zweeftijd, paslengte en grondcontacttijd. Daarnaast werd gekeken in hoeverre de beenstijfheid en verticale stijfheid veranderde door toenemende vermoeidheid. En tot slot werd ook de stapvariabiliteit beoordeelt. Een lage stapvariabiliteit duidt op een stabieler bewegende atleet. Bij vermoeidheid treedt veelal een hogere variabiliteit op door afnemende stijfheid en coördinatie.

Methode

Bij deze studie bestond de onderzoeksgroep uit 22 goed getrainde mannelijke atleten. Allen hadden een persoonlijk record van <40 minuten op de 10 km. De gemiddelde leeftijd van de groep was 34 jaar. Alle atleten werden getest aan de hand van een 60-minutenloop op de loopband waarin ze een zo groot mogelijke afstand moesten zien af te leggen. Aangezien de test plaatsvond op een loopband was het een vereiste dat alle deelnemers bekend waren met tenminste 1 training per week op de loopband in de afgelopen 6 maanden.

De 60-minutentest werd voorafgegaan door een uitgebreide warming up. Deze bestond uit 5 minuten rustig warmlopen op de loopband met afsluitend 5 minuten dynamisch rekken. Daarna was er een gewenning fase op de loopband van 10 minuten op 12 km/u. Hierin werden de loopkarakteristieken, de been- en verticale stijfheid en de stapvariabiliteit bepaald in ‘niet vermoeide status’.  Daarna begon de 60-minutentest.

Na de 60-minutentest werd de loopsnelheid direct teruggezet naar 12 km/u en werd er opnieuw gekeken naar de loopkarakteristieken, been- en verticale stijfheid en de stapvariabiliteit in ‘vermoeide status’.

Resultaten

De gemiddeld behaalde afstand na de test was 15.1 km en de gemiddeld ervaren intensiteit was 19.3. De intensiteit werd bepaald aan de hand van de Borgschaal (6-20). De deelnemers hadden daarmee voldaan aan de vraag tegen maximale inspanning te presteren.

Na de looptest waren bijna alle meegenomen factoren significant verandert. Door de vermoeidheid was qua loopkarakteristieken de grondcontacttijd toegenomen met 3.8% en de pasfrequentie was toegenomen met 0.9%. De staplengte en zweeffase waren afgenomen met respectievelijk 1.1% en 15.3%. Ook de stapvariabiliteit was significant verandert op al deze loopkarakteristieken. De beenstijfheid was sterk afgenomen met 8.8%. Alleen de verticale stijfheid was bij dit onderzoek nauwelijks verandert, 0.5% toename.

Discussie

Bij deze studie was het doel te bepalen welke invloed vermoeidheid uitoefent op bepaalde loopkarakteristieken, de been- en verticale stijfheid en de stapvariabiliteit. Uit het onderzoek bleek dat al deze factoren ten nadele veranderen, waardoor het prestatievermogen daalt.

Vermoeidheid blijkt, zoals eerdere onderzoeken ook hebben aangetoond, een grote rol te spelen in het beperken van het prestatievermogen. Specifieke training gericht op de weerstand tegen vermoeidheid dient dus een belangrijke plaats te hebben in het trainingsprogramma.

Enkele kanttekeningen vanuit dit onderzoek waren dat de onderzoeksgroep een beperkte omvang kende. Daarnaast waren er alleen mannelijke deelnemers aan het onderzoek en zijn er dus geen conclusies te trekken ten aanzien van vrouwelijke hardlopers. Ook dient de aanbeveling om te kijken naar het effect van vermoeidheid bij minder goed getrainde lopers. Tot slot is deze looptest uitgevoerd op een loopband, het is mogelijk dat de meetresultaten anders uitvallen bij een test op vaste ondergrond.

Ben jij een fysiotherapeut met passie voor hardlopen dan is de cursus de Running Fysiotherapeut echt iets voor jou!

Bron: García-Pinillos, F., Cartón-Llorente, A., Jaén-Carrillo, D., Delgado-Floody, P., Carrasco-Alarcón, V., Martínez, C., & Roche-Seruendo, L. E. (2020). Does fatigue alter step characteristics and stiffness during running? Gait & Posture, 76, 259–263. doi:10.1016/j.gaitpost.2019.12.018

Foto bij artikel door mikkelwilliam / iStock.