Ook bij chronische kniepijn vragen naar algemene levensstress

Chronisch kniepijn is een veel voorkomende klacht bij mensen boven de 50 jaar. Er zijn een aantal risicofactoren die de kans op chronische kniepijn verhogen zoals overgewicht, leeftijd, eerdere blessures aan de knie, vrouwelijk geslacht, knie belastend werk, lagere sociaal economische status, stress, angst en depressie. Hoewel er veel studies zijn gedaan naar de associatie tussen stress en chronische kniepijn, is deze relatie binnen de algemene populatie relatief weinig onderzocht.

Dit onderzoek betrof een cross-sectionele studie, waarbij de data geanalyseerd werden van een nationaal gezondheidsonderzoek in Korea, onder de algemene populatie. In deze studie worden jaarlijks 4000 huishoudens door een enquête bevraagd, en ook fysiek onderzocht. In dit onderzoek werden de deelnemers onder de 50 jaar geëxcludeerd. Deelnemers die gedurende minimaal drie maanden dagelijks last hadden van kniepijn werden gelabeld als chronische kniepijn. De psychologische stress werd onderzocht met de vraag: hoeveel stress ervaar je in je dagelijks leven. Dat kon beantwoord worden met bijna geen, een klein beetje, veel, of heel veel. Dit werd door de onderzoekers vertaald naar geen, mild, matig en ernstige stress.

De populatie werd in twee groepen gedeeld, op basis van de aanwezigheid van chronische kniepijn of de afwezigheid van chronische kniepijn.  Vervolgens werden ze met elkaar vergeleken.

Resultaten

Uiteindelijk konden de data van 8476 deelnemers geanalyseerd worden. 82% rapporteert geen chronische kniepijn, en 17% rapporteert wel chronische kniepijn.

De groep met chronische kniepijn verschilde significant op een aantal variabelen van de groep zonder chronische kniepijn. Dit waren de volgende variabelen: leeftijd, geslacht, gewicht, slaapduur, alcoholconsumptie, scholingsniveau, beroep, inkomen, en fysieke activiteit. Bij de analyse naar de relatie tussen stress en chronische kniepijn werd de invloed van deze variabelen eruit gefilterd.

De gevonden odd ratio’s (OR) laten zien dat naarmate de rapportage van de stress toeneemt de kans toeneemt dat men chronische kniepijn heeft, ten opzichte van als men geen stress rapporteert:

• Bij milde stress is de OR 1,65.
• Bij matige stress is de OR 2.00
• Bij ernstige stress is de OR 3.02.

Deze data laten zien dat er binnen de algemene populatie een duidelijke relatie is tussen algemene levensstress en chronische kniepijn. Het laat een dosisresponsrelaties zien. Hoe meer stress hoe hoger de kans op chronische kniepijn. Een dosisresponsrelatie maakt causale relatie binnen een cross-sectionele studie meer aannemen.

Opmerkingen samenvatten

De bevindingen zijn natuurlijk niet vreemd als men de neurofysiologie en psychologie achter stress, weefselherstel, en pijn kent. De route verloopt onder andere via adrenaline, cortisol, verhoogde sympathicus, oxidatieve stress, inflammatoire reacties, en ook verminderde pijnmodulatie. Toch mag dit onderzoek weer eens benadrukken dat ogenschijnlijke lokale gewrichtsaandoeningen altijd ingebed liggen in een groter systemisch verband. Dat verband kan meer fysiek zijn, zoals overgewicht of knie belastend werk, maar dit onderzoek benadrukt dat stress ook een bepalende factor kan zijn, en op zichzelf staat.

Dat betekent dat je als fysiotherapeut feitelijk altijd naar stress moet vragen, ook al oogde patiënt fit en opgewekt. Bovendien kun je als fysiotherapeut binnen de context van je vak de stress in het leven van de patiënt verder exploreren. En je kan de patiënt steun bieden, educatie geven over de relatie tussen stress en pijn, en de patiënt trainen in het herkennen en het verminderen van de stressreactie. En daar ligt een prachtige taak voor fysiotherapeuten die vaak mooie persoonlijke contacten hebben met patiënten. Ze kunnen een laagdrempelige psychologische insteek bieden en de stressreactie via diverse relaxatietechnieken verminderen.

Bron: Nah, S., Park, S. S., Choi, S., Jang, H. D., Moon, J. E., & Han, S. (2021). Association between Chronic Knee Pain and Psychological Stress in Those over 50 Years of Age: A Nationwide Cross-Sectional Study Based on the Sixth Korea National Health and Nutrition Examination Survey (KNHANES 2013-2015). Int J Environ Res Public Health, 18(18). doi:10.3390/ijerph18189771

Foto bij artikel door ljubaphoto / iStock