Relaxatie training als behandeling voor milde hypertensie

Onderzoek naar het effect relaxatie op hypertensie had veel methodologische gebreken en lieten vaak tegenstrijdige resultaten zien. Vandaar dat de onderzoekers een gerandomiseerd onderzoek uitvoerden bij ongecompliceerde en niet eerder behandelde milde hypertensie.

Methode

Na een goed beschreven selectie op de werkplek onder ruim 10.000 midden- en hoog geschoolden, hield men 110 personen over met een diastolische bloeddruk tussen de 90-105 mm Hg (82% mannen, rond de 45 jaar). Deze personen werden, na onderverdeling op sexe en bloeddruk niveau, random toegewezen aan een controle conditie van steunende gesprekstherapie of aan relaxatie/gedrags therapie. Beide interventies betroffen 12 sessies van elk 30 minuten. De groepen bleken bij aanvang voldoende met elkaar vergelijkbaar.

Interventies

Tijdens de steunde gesprekstherapie werd de deelnemer aangemoedigd te spreken over stress en hoge bloeddruk. Een dergelijke interventie bleek in een eerder studie niet zo effectief in het verlagen van de bloeddruk bij patiënten die antihypertensie medicatie gebruikten. De relaxatie/gedragsinterventie bestond uit educatie over hypertensie, de risicofactoren en stress. Daarna volgden diverse relaxatie technieken zoals varianten van de progressieve relaxatie (PR), verbeelding en GSR-biofeedback, meerdere mini-relaxaties op een dag, en 2 x daags de relaxatie gedurende 20 minuten oefenen. Een follow-up sessie volgde na 3 maanden. De 9% drop-out is goed beschreven.

Metingen

Er werd een voormeting verricht, na twaalf weken een nameting en na 6 maanden een follow-up. De deelnemers en therapeuten wisten beide welke interventies er waren. De nameting werd ‘blind’ verricht. De volgende variabelen werden gemeten: Bloeddruk gemeten volgens een goed omschreven procedure. De reactiviteit van bloeddruk werd onderzocht door de bloeddruk te meten onder mentaal belastende tests, zoals bijvoorbeeld hoofdrekenen. De zelf-rapportage van de genuttigde hoeveelheid alcohol. Omdat dergelijk zelf-rapportage vaak onbetrouwbaar zijn, werd deze gevalideerd door gamma-glutamyl transpeptidase (GGT) en (HDL)-cholesterol metingen van het plasma. Verder onderzocht men of angst (Taylor manifest anxiety), vijandigheid (Cook-medley hostility scale) of type-A gedrag (structured-interview), het effect van de therapie kon voorspellen.

Resultaten

Beide behandelvormen een significante bloeddruk daling van ongeveer 4 tot 7 mm Hg laten zien, er was geen verschil in effectiviteit aantoonbaar. Ook ten aanzien van de reactiviteit van de bloeddruk of alcoholverbruik is er geen verschil aantoonbaar. Het alcohol verbruik was direct na de behandeling wel significant vermindert maar tijdens de follow-up bestond er alleen een trend.

Conclusie

De onderzoekers stelden dat er geen verschil in effectiviteit aantoonbaar was tussen de twee behandelvormen in het reduceren van milde niet eerder behandelde hypertensie. De verbetering die men wel vindt zou volgens de auteurs veroorzaakt worden door de verlaging van alcoholverbruik die tegelijkertijd ontstaat. De auteurs speculeren dat beide behandelvormen op een of andere wijze een positieve verandering in gezondheidsgedrag faciliteren (alcoholverbruik), zodat het bloeddruk niveau op indirecte wijze verlaagd wordt.