Het effect van pijneducatie als toevoeging aan de behandeling

Veel therapeutische interventies voor mensen met chronische pijn hebben pijneducatie opgenomen in hun programma’s. Hiermee wordt de kennis van de patiënt  vergroot en de pijnervaring gunstig beïnvloed. Het doel hiervan is om de pijn en beperkingen te verminderen of te handhaven, of te leren er beter mee om te gaan. Pijneducatie kan in verschillende vormen worden gegeven. Het kan bijvoorbeeld bestaan uit educatie op het gebied van neurowetenschappen en de werking van pijn, of uit cognitieve gedragstherapie. Beide vormen worden vaak gebruikt als pijneducatie. Zowel van pijneducatie als van fysiotherapeutische interventies is bekend dat ze succesvol kunnen zijn bij de behandeling van chronische pijn. Maar naar de combinatie van pijneducatie en fysiotherapie die twee is nog niet eerder een systematisch review gedaan. Het doel van dit systematische review is dan ook om vast te stellen of de toevoeging van pijneducatie aan fysiotherapeutische behandelingen zinvol is om pijnintensiteit en beperkingen te verminderen bij mensen met chronische musculoskeletale pijn.

Review en meta-analyse

In het onderzoek werden 14 RCT’s (n=1.024) geïncludeerd die het gebruik van pijneducatie en fysiotherapie onderzochten bij mensen met chronische musculoskeletale pijn. Waar mogelijk werden de onderzoeken gebruikt voor de meta-analyse, met pijn en beperkingen als primaire uitkomstmaten. De geïncludeerde studies vergeleken de gecombineerde interventies met een controlegroep die bestond uit fysiotherapie alleen, wachtlijst of geen behandeling. De methodologische kwaliteit van de onderzoeken was voor alle 14 hoog volgens beoordeling op de PEDroschaal. Van 9 onderzoeken waren er genoeg data bekend om deze mee te nemen in de meta-analyse. De berekeningen in de meta-analyse werden onderverdeeld in korte termijn (< 12 weken) of lange termijn (≥ 12 weken).

Resultaten

Uit het systematisch review blijkt dat 13 van de 14 studies een afname in pijn en beperkingen aantoonden bij het gebruik van de gecombineerde interventies. Één artikel liet geen relevant verschil zien. Bij het poolen van de data in de meta-analyse bleek de gecombineerde interventie te leiden tot duidelijk betere resultaten dan de controlegroep. Deze verschillen waren minder groot als de controlegroep een gewone fysiotherapeutische interventie kreeg. Bij het combineren van de studies was er een groot effect te zien bij pijn op korte termijn en op lange termijn. Voor beperkingen was er op de lange termijn een groot effect en op korte termijn een matig effect. Hoewel deze trend duidelijk was en de verschillen wel klinisch relevant, waren deze vier bevindingen net niet statistisch significant.

Conclusie

De auteurs concluderen dat de resultaten van deze systematische review de conclusie ondersteunen dat het gebruik van pijneducatie samen met fysiotherapeutische interventies een matig tot groot effect heeft op pijn en beperkingen, hoewel de resultaten niet allemaal statistisch significant zijn. Welke vorm van pijneducatie het meest effectief is, kon in dit onderzoek niet worden vastgesteld.

Bron: Marris D., Theophanous K., Cabezon P., Dunlap Z., Donaldson M (2021) The impact of combining pain education strategies with physical therapy interventions for patients with chronic pain: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trial. Physiother Theory Pract. Apr;37(4):461-472.

Foto bij artikel door SDI Productions / iStock