Cervicale propriocepsis verstoord bij mensen met nekpijn

Cervicale propriocepis wordt over het algemeen gemeten door houdingszin vast te stellen met de Joint Position Sense Error (JPSE). Hierbij wordt gekeken in hoeverre iemand zijn hoofd terug kan bewegen in een vooraf vastgestelde positie, meestal de neutrale positie, na een beweging van de cervicale wervelkolom. De fout die hierbij gemaakt wordt, wordt je JPSE genoemd. Recent zijn er veel artikelen verschenen over de relatie tussen JSPE en nekpijn. Twee narrative reviews over dit onderwerp komen niet tot een eenduidige conclusie. In dit systematische review worden onderzoeken samengevat die de JSPE bij mensen met traumatische of non-traumatische nekpijn beschrijven.

Methode

In dit review werden onderzoeken geïncludeerd die de JPSE onderzochten bij volwassenen met nekpijn en die dit vergeleken met een gezonde controlegroep. De studies werden gescoord op methodologische kwaliteit door middel van de Methodology Checklist 4: Case-control studies (www.sign.ac.uk). Op deze lijst zijn 3 verschillende scores mogelijk: lage kwaliteit, acceptabel en hoge kwaliteit. Als criterium werd gesteld dat de score ten minste ‘acceptabel’ moest zijn.

Resultaten

Na een uitgebreide zoektocht werden 14 onderzoeken geïncludeerd. Alle onderzoeken scoorden op methodologische kwaliteit ‘acceptabel’, waarbij het grootste risico op bias werd veroorzaakt door het niet blinderen van de onderzoeker en te kleine sample size.
JPSE werd in de meeste gevallen gemeten met het 3 Space Fastrak Systeem (Polhemus, USA), waarbij sensoren werden geplaatst op het voorhoofd en op een lager gelegen punt, zoals processus spinosus C7.
Vier studies beschreven een grotere JPSE bij mensen met traumatische nekpijn dan de gezonde groep, met name bij rotatie naar rechts. Drie andere studies vonden een grotere JPSE bij deze groep in alle richtingen. Vijf studies rapporteerden geen significant verschil tussen mensen met traumatische nekpijn en gezonde proefpersonen. Bij non-traumatische nekpijn werd in vier onderzoeken een significant verschil gevonden tussen mensen met nekpijn en de gezonde groep, bij verschillende bewegingen. In vijf studies werden geen significante verschillen gevonden bij deze groepen. Bij een onderzoek wat nekpijn van non-traumatische en traumatische oorsprong had gecombineerd werd een significant verschil gevonden bij de links/rechts rotaties.

Opmerkingen samenvatter

Geconcludeerd kan worden dat bij mensen met nekpijn door non-traumatische of traumatische oorzaak de JPSE groter was dan bij gezonde mensen, wanneer dit in minstens 6 trials werd gemeten. Uiteraard is er nog wel een en ander aan te merken op de verschillende onderzoeken. Vaak is er sprake van een kleine sample size; het grootste onderzoek includeerde 57 mensen met nekpijn en 57 gezonde proefpersonen. Ook de meetmethodes waren verschillend; hoewel de meeste onderzoeken gebruik maakten van de ‘Fastrak’, werd ook een laserpointer of een electrogoniometer gebruikt. Dit maakt de resultaten niet volledig vergelijkbaar. Ondanks deze kleine limitaties komen toch wel veel onderzoeken op dezelfde resultaten uit, waaruit lijkt te komen dat JPSE groter is bij mensen met nekpijn dan bij gezonde mensen. Dit houdt dus in dat bij mensen met nekpijn de positiezin verstoord is, wat een aangrijpingspunt voor fysiotherapeutische behandeling kan zijn.