Respiratoir subtype onder paniekpatiënten in grote populatiestudies aangetoond

Één van de theorieën die het respiratoire systeem betrekken bij paniekstoornis is de ‘suffocation alarm hypothesis’ van Klein (1993). Klein stelt dat mensen een neuronaal systeem hebben die scant op signalen van verstikking. Bij een subtype van patiënten met paniekstoornis zou dit systeem hypersensitief zijn. Deze patiënten hyperventileren chronisch om het CO2 niveau in hun longen niet te sterk te laten stijgen, en zo te voorkomen dat het verstikkingsalarm (suffocation alarm) af gaat met gevoelens van verstikking en paniek. Zie ook: Wat hebben paniekaanvallen, respiratoire respons en separatieangst met elkaar gemeen?

Rond dezelfde tijd vindt Briggs e.a. (1993) op basis van cluster analyse van symptomen bij paniekstoornis, een respiratoir subtype en een niet-respiratoir subtype. De twee subtypes onderscheiden zich van elkaar op de volgende symptomen.

Na het onderzoek van Briggs is volgens de auteurs geen data gestuurd onderzoek meer geweest die het bestaan van deze subtypen repliceerde. Bovendien zijn ondertussen de statistische methoden om subgroepen te detecteren verbeterd. Twee redenen voor de auteurs om opnieuw een subtype onderzoek op basis van symptomen te ondernemen, in zowel de algemene populatie als in een klinische populatie.

Methode

De data van vier epidemiologische studies (ECA, NCS, VATSPSUD, NESARC) en van één klinische studie (CNCPS) werden geanalyseerd op symptoomrapportage tijdens een paniek aanval. Bij de statistische analyse werd gebruik gemaakt van latent class (LC) en factor mixture analysis.

Resultaten

Samenvattend kan men stellen dat in drie van de vijf populaties er duidelijke aanwijzingen werden gevonden voor twee subtypen. Het onderscheid zit hem vooral in de mate waarin respiratoire symptomen wel of niet aanwezig zijn. De bijgaande figuur geeft het patroon weer. In één populatie vond men drie subtypen, maar was het derde subtype te beschouwen als een lichtere vorm van het respiratoire subtype.

Opmerking samenvatter

Eerder spraken we van het mogelijke bestaan van een respiratoir subtype bij paniekstoornis. Met dit onderzoek is de evidentie weer een stukje sterker geworden. Deze bevindingen zijn voor de (psychosomatisch)fysiotherapeut relevant, want hij zal het respiratoire subtype binnen zijn praktijk tegenkomen onder de vlag van ‘hyperventilatie patiënt’.