Spring naar content

Respiratoir subtype onder paniekpatiënten in grote populatiestudies aangetoond

Één van de theorieën die het respiratoire systeem betrekken bij paniekstoornis is de ‘suffocation alarm hypothesis’ van Klein (1993). Klein stelt dat mensen een neuronaal systeem hebben die scant op signalen van verstikking. Bij een subtype van patiënten met paniekstoornis zou dit systeem hypersensitief zijn. Deze patiënten hyperventileren chronisch om het CO2 niveau in hun longen niet te sterk te laten stijgen, en zo te voorkomen dat het verstikkingsalarm (suffocation alarm) af gaat met gevoelens van verstikking en paniek. Zie ook: Wat hebben paniekaanvallen, respiratoire respons en separatieangst met elkaar gemeen?

Rond dezelfde tijd vindt Briggs e.a. (1993) op basis van cluster analyse van symptomen bij paniekstoornis, een respiratoir subtype en een niet-respiratoir subtype. De twee subtypes onderscheiden zich van elkaar op de volgende symptomen.

Respiratoir subtype Niet-respiratoir subtype
  • angst dood te gaan,
  • borst pijn/ongemak,
  • dyspneu,
  • paresthesieën,
  • sensaties van stikken.

De overige DSM IV-r symptomen zijn ook verhoogd, maar niet onderscheidend.

  • hartkloppingen,
  • duizeligheid,
  • tremoren,
  • algeheel verhoogde transpiratie.

Na het onderzoek van Briggs is volgens de auteurs geen data gestuurd onderzoek meer geweest die het bestaan van deze subtypen repliceerde. Bovendien zijn ondertussen de statistische methoden om subgroepen te detecteren verbeterd. Twee redenen voor de auteurs om opnieuw een subtype onderzoek op basis van symptomen te ondernemen, in zowel de algemene populatie als in een klinische populatie.

Methode

De data van vier epidemiologische studies (ECA, NCS, VATSPSUD, NESARC) en van één klinische studie (CNCPS) werden geanalyseerd op symptoomrapportage tijdens een paniek aanval. Bij de statistische analyse werd gebruik gemaakt van latent class (LC) en factor mixture analysis.

TIP:  Orthostatische intolerantie bij chronisch vermoeidheidssyndroom door hyperventilatie

Resultaten

Samenvattend kan men stellen dat in drie van de vijf populaties er duidelijke aanwijzingen werden gevonden voor twee subtypen. Het onderscheid zit hem vooral in de mate waarin respiratoire symptomen wel of niet aanwezig zijn. De bijgaande figuur geeft het patroon weer. In één populatie vond men drie subtypen, maar was het derde subtype te beschouwen als een lichtere vorm van het respiratoire subtype.

6_17_2b_respiratoir-subtype-grafiek

Opmerking samenvatter

Eerder spraken we van het mogelijke bestaan van een respiratoir subtype bij paniekstoornis. Met dit onderzoek is de evidentie weer een stukje sterker geworden. Deze bevindingen zijn voor de (psychosomatisch)fysiotherapeut relevant, want hij zal het respiratoire subtype binnen zijn praktijk tegenkomen onder de vlag van ‘hyperventilatie patiënt’.

Roberson-Nay, R., & Kendler, K. S. (2011). Panic disorder and its subtypes: a comprehensive analysis of panic symptom heterogeneity using epidemiological and treatment seeking samples. Psychol Med, 41(11), 2411-2421.

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht coachen

3 dagen. Start 16 mei 2025. Prijs € 495,-…

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 31 januari 2025. Prijs € 495,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 7 januari 2025. Prijs € 1695,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 11 januari 2025. Prijs € 995,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 6 februari 2025. Prijs € 1395,-…

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 12 maart 2025. Prijs € 595,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 13 maart 2025. Prijs € 1395,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 22 maart 2025. Prijs € 595,-…

Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut

5 dagen. Data volgen najaar 2025. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb
Scroll naar boven