Posttraumatische stressstoornis komt veel voor bij chronische pijnpatiënten

Het is belangrijk om een posttraumatische stressstoornis (PTSS) bij chronische pijnpatiënten te herkennen, omdat dit de behandeling kan belemmeren. De prevalentie van posttraumatische  stressstoornis bij chronische pijnpatiënten die doorverwezen zijn voor pijnrevalidatie ligt tussen de 9,5% en de 34,7%. Deze spreiding heeft onder andere te maken met verschillen in diagnostische criteria en verschillende pijnpopulaties. Verhoogde arousal niveaus, angstgevoeligheid en vermijdingsgedrag worden gezien als processen die zowel chronische pijn als posttraumatische stressstoornis kunnen onderhouden. Posttraumatische stressstoornis zou pijnsensitisatie in de hand werken.

Methode
Het onderzoek vindt plaats onder chronische pijnpatiënten die verwezen zijn naar twee multidisciplinaire pijncentra in Scandinavië. 304 patiënten deden aan het onderzoek mee. Het betrof niet-maligne pijnen.

Meetinstrumenten

• PTSS: Harvard Trauma Questionnaire deel IV (HTQ). Mollica, e.a., 1992.
• Traumatische stressoren: in lijst van 20 items aangeven welke traumatische stressoren men meegemaakt heeft.
• Sensorische verwerking: een anesthesist voerde bij aanmelding een aantal kwantitatieve sensorische testen uit (koudeprikkel, zacht strijken, en pinprik).

Resultaten
De duur (mediaan) van de chronische pijn in deze populatie was zes jaar. 23% van de patiënten voldeden aan de DSM IV criteria van (mogelijk) posttraumatische stressstoornis. Het voorkomen van posttraumatische stressstoornis was bij mannen en vrouwen gelijk. 84% geeft aan een traumatische ervaring te hebben meegemaakt zoals ernstige ziekte bij zichzelf of iemand anders, het overlijden van iemand, verkeersongeval, etc. De meest voorkomende pijndiagnose was lage rugpijn en nekpijn. Dit betrof 50,3% van de diagnoses. Pijnpatiënten met hypersensitiviteit voor koudeprikkels en hyposensitiviteit voor streling hadden een twee maal grotere kans dat ze voldeden aan de criteria voor PTSS.

Opmerking samenvatter
Een posttraumatische stressstoornis komt relatief veel voor bij patiënten met chronische pijn. De symptoom clusters zijn herbeleving, vermijding, en hyperarousal. PTSS belemmert het herstel van de chronische pijnpatiënt, mogelijk door sensitisatie processen. Het herkennen, bespreekbaar maken, en doorverwijzen naar een psycholoog kan de kans op succesvolle therapie verhogen.