Het bevorderen van emotionele onthullingen heeft licht positieve effecten op ziektematen bij reumapatiënten

Het uitdrukken van emoties kan in tegenstelling tot het onderdrukken van emoties positieve effecten hebben op de mentale en fysieke gezondheid. De auteurs melden dat er zeven studies zijn die het effect van emotionele expressie bij patiënten met reumatische artritis beschrijven. De resultaten zijn echter wisselend. Soms vindt men wel duidelijke positieve effecten op het fysieke functioneren, soms echter minder duidelijk. Omdat er veel methodologische tekortkomingen in deze studies zijn deden de auteurs van dit artikel  hier nogmaals een onderzoek naar.

Methode
Ze onderzochten na selectie 191 patiënten uit 7 reuma klinieken. Deze patiënten werden random verdeeld over een schrijftaak of spreektaak. Binnen deze twee groepen werden de patiënten random toegewezen aan de negatieve emotionele expressie taak of aan één van de twee controle condities (schrijven/spreken over neutrale gebeurtenissen of schrijven/spreken over positieve ervaringen).
De emotionele expressie taak bestond eruit dat de patiënten vier dagen achter elkaar één keer per dag twintig minuten over stressvolle of traumatische gebeurtenissen schrijven  of spreken. Bijvoorkeur gebeurtenissen die men nog nooit geuit had. Men moest daarbij niet alleen schrijven of spreken over de feitelijke gebeurtenis, maar ook over diepe gevoelens die daarbij speelden. De deelnemers werden opgedragen om zich zo levendig mogelijk uit te drukken.
In de controle groep schreef of sprak men over triviale alledaagse planning, of over positieve gebeurtenissen in hun leven.

Meetinstrumenten
Procesmaten

• Geloofwaardigheid van de interventie
• Stemming direct na de taak: Positive and Negative Affect Schedule-expanded version (PANAS-x:Watson, 1994).
• Linguïstische inhoud: Linguistic Inquiry and Word Count 2007 (LIWC, Pennebaker, e.a., 2007)

Primaire uitkomstmaten

• Affectieve pijn en sensorische pijn (McGill Pain Questionnaire).
• Fysiek en psychologisch functioneren: Arthritis Impact Measurement Scale-2 (AIMS2 Meenan, e.a. 1992.)
• Pijngedrag: gestructureerd observatie systeem (McDaniel, e.a., 1986).
• Loop snelheid en gripsterkte
• Gewrichtszwelling; aantal gezwollen gewrichten geteld door reumatoloog.
• Ziekte ernst: door reumatoloog ingeschat.
• Bloedbezinkingssnelheid (BSE)

Resultaten
Direct na de expressie taak is er een toename ten opzichten van de controle groepen in negatieve emoties zoals boosheid, verdriet, en schuldgevoelens. Dit is te verwachten.
Op de primaire uitkomstmaten ziet men in de schrijfgroep significante lagere sensorische pijnscore op 1 maand follow-up en significant lagere emotionele pijn score op zes maanden, en een toename in gripsterkte op drie maanden ten opzichte van beide controle groepen samen. In de spreek groep ziet men een significante afname ten opzichte van de beide controle groepen samen op sensorische pijn op 6 maanden, en emotionele pijn op 6 maanden, een toename in looptijd op 3 maanden, een kleiner aantal gezwollen gewrichten op 6 maanden, en minder ziekte ernst op 6 maanden. Op de diverse andere maten en meetmomenten zijn er geen significante verschillen.

Opmerkingen samenvatter
De auteurs concluderen dat onthullend-expressief schrijven/spreken over emotioneel materiaal enige waarde kan hebben voor reuma patiënten, maar dat de effect sterkte matig is. Dat betekent  dat deze interventie niet op zichzelf kan staan maar mogelijk wel toegevoegd kan worden naast andere gangbare behandelingen. Fysiotherapeuten kunnen naast hun core-business  bij reumapatiënten, een oor hebben voor het persoonlijke verhaal van de patiënt. Mogelijk kan dit de ziektelast extra verlichten.
Zie ook:

• Luisteren naar emotionele onthulling van de patiënten bevordert wondherstel
• Negatieve emoties en het onderdrukken van emoties is geassocieerd met meer symptomen bij fibromyalgie patiënten

* Voor een Nederlandstalige versie van de LIWC: Zijlstra, H., van Meerveld, T., van Middendorp, H., Pennebaker, J.W., & Geenen R. (2004). De Nederlandse versie van de Linguistic Inquiry and Word Count (LIWC), een gecomputeriseerd tekstanalyseprogramma [Dutch version of the Linguistic Inquiry and Word Count (LIWC), a computerized text analysis program]. Gedrag & Gezondheid, 32, 273-283.