Krachttraining bij perifere vaatproblemen

Krachttraining verbetert het loopvermogen bij patiënten met perifeer vaatlijden. Dat blijkt uit een meta-analyse van studies hiernaar. Perifeer vaatlijden is een atherosclerotische aandoening, meestal van de aorta en de slagaders in het bekken en de benen. Niet iedereen heeft daar per definitie last van. Bij sommigen uit de verminderde bloedtoevoer naar de spieren zich in claudicatio intermittens symptomen, zoals vermoeidheid, kramp of pijn. Uiteindelijk kan perifeer vaatlijden leiden tot spierzwakte en atrofie in de beenspieren.

Interval wandelen is een effectieve therapie. Maar voor mensen die naast ernstige claudicatioklachten nog andere chronische aandoeningen hebben, zoals COPD, obesitas of een eerdere beroerte, is dit soms lastig. Door de intense pijn bij het lopen kunnen mensen afhaken. Met als gevolg een vicieuze cirkel van meer sedentair gedrag, versnelde functionele achteruitgang, verminderde aerobe capaciteit, verminderde spierkracht en uithoudingsvermogen.

Krachttraining veroorzaakt doorgaans geen claudicatiopijn. Terwijl het wel de functionele achteruitgang vertraagt. In dit artikel zetten de auteurs het wetenschappelijk bewijs naar het effect  van krachttraining op de loopvaardigheid op een rijtje.

Methode

De onderzoekers includeerden gerandomiseerd gecontroleerde onderzoeken naar het effect van krachttraining op de loopvaardigheid. Krachttrainingen waren gericht op afzonderlijke grote spiergroepen (bijv. biceps, triceps, quadriceps, kuitspieren), samengestelde oefeningen (bijv. squats, deadlifts), of oefeningen voor de core  (bv. planken, bruggen). De trainingsprogramma’s moesten een opbouw hebben (meer sets, meer herhalingen, meer weerstand, hogere trainingsfrequentie, of een hoger percentage van de één-repetitie maximum (1-RM).

Uitkomstmaten waren de claudication onset distance (COD), dat is de gelopen afstand op het moment dat de claudicatiepijn begint, en de maximale loopafstand op een loopband of 6-minuten wandeltest.

Resultaten

De auteurs vonden vijftien studies met in totaal 826 patiënten, met een gemiddelde leeftijd van 67,1 (± 3,8 jaar). Over het geheel genomen konden patiënten die aan krachttraining deden na de interventie verder lopen voordat de claudicatioklachten optraden. Ook verbeterde de maximale loopafstand op de loopband (met of zonder helling) en op de 6-minuten wandeltest. Trainingen met een hoge intensiteit leverden de grootste verbeteringen op.

De onderzoekers namen de resultaten van alle studies die krachttraining vergeleken met de standaard zorg (geen interventie, wandelen zonder supervisie) samen. Daaruit bleek dat de deelnemers in de interventiegroepen op alle uitkomstmaten verbeterden. Ze konden langer lopen voordat de claudicatioklachten optraden, verder lopen op de loopband (met of zonder helling), en op de 6-minuten wandeltest.

In de studies die spierkrachttraining vergeleken met looptraining onder supervisie, deden de deelnemers uit de looptrainingsgroepen het beter dat de deelnemers die alleen spierkrachttraining kregen. Alleen de studies waarin de krachttraining met een hoge intensiteit was onderzocht, hadden een vergelijkbare toename in loopvermogen op de loopband.

Discussie en conclusie

Spierkrachttraining verbetert de maximale loopafstand van patiënten met perifeer vaatlijden. Zowel op een vlakke ondergrond als op een helling. Looptraining is de aanbevolen therapie voor patiënten met perifeer vaatlijden. Dat onderstreept deze meta-analyse. Looptraining is effectiever dan krachttraining. Alleen krachtoefeningen met een hoge intensiteit hebben net zoveel effect.

Patiënten met perifeer vaatlijden hebben doorgaans een verminderde spiermassa en spierkracht. Uit dit overzichtsartikel blijkt dat hoe zwaarder de krachttraining, hoe groter de verbetering van het loopvermogen. De auteurs denken dat door de krachttraining meer spiervezels gerekruteerd worden tijdens het lopen. Daardoor kost lopen minder energie.

Krachttraining kan ondanks dat het over het algemeen minder effectief is dan looptraining, toch een goed alternatief zijn voor patiënten met perifeer vaatlijden. Krachttraining is minder pijnlijk en kan dus helpen de therapietrouw te verbeteren.

Bron: Parmenter, B.J., Mavros, Y., Ritti Dias, R., King, S., Fiatarone Sing, M. (2020). Resistance training as a treatment for older persons with peripheral artery disease: a systematic review and meta-analysis. British Journal of Sports Medicine;54:452-461.

Foto bij artikel door Slava Stock / iStock.