Hoogintensieve weerstandstraining geeft goede resultaten bij MS

Multiple Sclerose (MS) heeft een grote invloed op de gezondheid, het activiteitenniveau en de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. Oefentherapie is belangrijk om het functioneel bewegen op peil te houden. Er is sterk bewijs voor de positieve effecten van oefentherapie op de aerobe capaciteit, spierkracht en mobiliteit-gerelateerde activiteiten. Het bewijs voor de effecten op stemming, vermoeidheid gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven is zwakker. In veel onderzoeken ligt de nadruk op het effect van aerobe oefeningen. Weerstandstraining is minder vaak het onderwerp van studie, maar lijkt op lage tot matige intensiteit goed getolereerd te worden. Sommige onderzoekers suggereren dat weerstandstraining een directe invloed heeft op het proces van de ziekte, door de aanpassing van cytokine niveaus in het bloed. Oefeningen op hogere intensiteit zouden daardoor een sterkere ontstekingsremmende invloed hebben.

Studies naar een belasting van ongeveer 80% van 1RM bij mensen met MS bestaan nauwelijks. Het doel van deze studie was om te bekijken of hoog-intensieve weerstandstraining bij mensen met MS een positief effect heeft op het ontstekingsproces door verlaging van de markers van immuunactivatie in het bloed en de cerebrospinale vloeistof. Daarnaast werden de effecten op stemming, vermoeidheid, gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven, spierkracht, loopfunctie en cognitie getest. De mening van de deelnemers over deze vorm van training en de effecten ervan vormen daarbij een belangrijk onderdeel van deze studie.

Methode

De deelnemers aan dit onderzoek moesten relaps-remitting MS hebben, met een score van maximaal 4 op de Expanded Disability Status Scale (EDSS). Metingen die werden gedaan waren:

• Cytokine gehalte: afname bloed en liquor.
• Stemming: hospital anxiety and depression scale (HADS; Zigmond 1983).
• Vermoeidheid: VAS-schaal en de checklist individual strength (CIS; Vercoulen 1993).
• Gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven: MS impact scale (MSIS-29; Hobart 2001).
• Spierkracht: 1RM en een dynamometer voor knie-extensie en flexie.
• Functionele spierkracht onderste extremiteiten: timed-stands test (TST; Csuka 1985).
• Loopsnelheid: timed 10 m walk test (Wade 1992).
• Cognitie: symbol digit modalities test (Morrow 2010).
• Mening: een studie-specifieke vragenlijst waarin de deelnemers werd gevraagd of ze deze therapie zouden aanraden aan anderen en welke effecten ze hebben ervaren.

De deelnemers kregen twee keer per week in groepsverband weerstandstraining van 60 minuten gedurende 12 weken onder supervisie van een fysiotherapeut. De trainingsintensiteit was 80% RM oftewel 7-8 RM. De weerstand werd opgevoerd wanneer de deelnemer 3 sets van 7 herhalingen kon doen. Bij de plank-oefening moesten de deelnemers de correcte houding zo lang mogelijk volhouden en 3x uitvoeren.

Resultaten

Twintig mensen werden geïncludeerd (4 mannen en 16 vrouwen), waarvan 17 het programma volledig afmaakten. De EDDS score varieerde van 0 tot 3. De therapietrouw was bij 15 van de 20 mensen goed (tenminste 75% van de trainingen aanwezig).
Stemming gemeten op de HADS was na de training significant beter dan voor de training. Voor de training waren er zeven mensen die mogelijk een angststoornis hadden (afkappunt is een score van 8), na de training waren dat er nog vier. Hetzelfde gold voor vermoeidheid: voor de trainingsperiode hadden 9 mensen last van ernstige vermoeidheid, na de training waren dat er nog 3. Op de CIS was er bij 13 mensen meer dan 21% verbetering te zien. Op de MSIS was er vooruitgang te zien bij 8 mensen en meer dan 24% procent achteruitgang bij twee mensen. Op de psychologische subschaal van de MSIS was verbetering te zien bij 10 mensen en achteruitgang bij 1 persoon. Op het gebied van kracht was er bij alle deelnemers een significante vooruitgang te zien na de training. Op de cognitieve test scoorden de deelnemers gemiddeld net iets hoger na de interventie dan ervoor. Ook de loopsnelheid verbeterde.

Zestien deelnemers beoordeelden het oefenprogramma als ‘zeer goed’ en een als ‘goed’. Zestien mensen zouden de training aanraden aan andere mensen met MS. Zelf rapporteerden ze vooruitgang op fitheid (n=16), kracht (n=17), lenigheid (n=9) en vermoeidheid (n=11). Er werd 1 negatieve bijwerking geregistreerd bij een van de afvallers, daarbij trad een nieuwe aanval van trigeminusneuralgie op na 10 weken.

In de bloed (n=17) en liquor (n=7)-testen was een significante afname te zien van tumor necrose factor TNF en geen significante veranderingen in interleukines 6 en 17, wat impliceert dat de training een lichte ontstekingsremmende werking kan hebben.

Opmerkingen samenvatter

Dit onderzoek laat zien dat hoog-intensieve training binnen de fysiotherapie bij mensen met MS effectief kan zijn op zowel fysieke als psychische aspecten. De veranderingen op stemming, vermoeidheid en gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven waren significant en klinisch relevant. Hoewel bij niet iedereen vooruitgang was te zien en sommigen zelfs achteruit gingen op bepaalde deelaspecten, waren alle deelnemers erg positief over de interventie.