Juist bij hoge stress is de fysieke conditie belangrijk: minder burn-out en depressie

Stress en burnout zijn veel voorkomende problemen onder werknemers. Blootstelling aan stress op het werk gaat gepaard met verminderde productiviteit  en verminderd fysiek en mentaal welzijn. Dit kan leiden tot burnout en zelfs depressie. Er is voldoende bewijs dat er een verband bestaat tussen cardiorespiratoire fitheid en mentale gezondheid. In hoeverre cardiorespiratoire fitheid specifiek gerelateerd is aan stressklachten en burnout, is echter nog wat minder onderzocht. De auteurs van dit cross-sectionele onderzoek hebben gekeken of er een relatie bestaat tussen waargenomen stressklachten, burnout, depressie en cardiorespiratoire fitheid.

Methode

Via advertenties in de krant zijn in totaal 197 gezonde mensen tussen de 25 en 50 jaar geïncludeerd. Allereerst werden de participanten onderverdeeld in vijf groepen naar aanleiding van de waargenomen mate van stress (variërend van helemaal geen stress tot erge stress). Daarnaast werden de volgende metingen gedaan:

• Waargenomen stress: 1 item uit de Nordic Questionnaire for Psychological and Social Factors at Work (QPS Nordic; Elo, 2003)
• Mate van burnout: Shirom-Melamed Burnout Questionnaire (SMBQ; Melamed, 1992).
• Depressieve symptomen: Hospital Anxiety and Depression Scale, subschaal Depressie (Zigmond, 1983)
• Cardiorespiratoire fitheid: Åstrand test voor maximale zuurstofopname (VO2max). Piek VO2max wordt beschouwd als een valide meting van cardiorespiratoire fitheid.

Resultaten

In totaal rapporteerde 31% van de participanten (n=61) een hoge, klinisch relevante score op burnout en 3% (n=5) een hoge, klinisch relevante score op depressie. Participanten die hoog scoorden op waargenomen stress, scoorden ook hoog op de mate van burnout.
De samenhang tussen cardiorespiratoire fitheid en burnout was significant en klinische relevant. Hoe hoger de levels van fitheid, hoe minder symptomen van burnout. Mensen met een lage fitheid hadden significant vaker burnout of depressieve klachten. Geen van de participanten met hoge fitnesslevels rapporteerden klinisch relevante  mate van depressie. In de groep die de hoogste score van waargenomen stress rapporteerde, was het percentage mensen met klinisch relevante burnout scores en spanningsgevoelens het laagst onder mensen met hoge fitnesslevels.

Opmerkingen samenvatter

De resultaten uit dit onderzoek zijn duidelijk; hoe hoger de cardiorespiratoire fitheid, hoe minder stress, burnout of depressieve klachten, en andersom. Belangrijk is dat juist in de groep van mensen die hoge stress ervaren fysieke fitheid lijkt te beschermen tegen burnout en spanningsgevoelens.
Dit onderzoek betreft een cross-sectionele studie. Dit houdt in dat er geen uitspraken gedaan kunnen worden over causaliteit, alleen over relaties. De gevonden relatie kan ontstaan door biologische, gedragsmatige of psychosociale factoren. Welke factoren hierin het belangrijkst zijn is (nog)  niet duidelijk, maar het is bij patiënten met stress-gerelateerde klachten, of symptomen van burnout of depressie aan te raden om de cardiorespiratoire fitheid te verbeteren.

Zie ook:
De gunstige effecten van sportief bewegen op mentale gezondheid