Pijndempende werking van isometrische oefeningen bij patella tendinopathie

Patella tendinopathie is een lastig te behandelen sportblessure. Excentrische oefeningen worden meestal voorgeschreven, maar deze zijn vaak te pijnlijk om goed en volledig uit te voeren. Hoewel deze oefeningen een goed resultaat op de lange termijn geven, is het voor veel sporters – zeker in het seizoen- niet ideaal om uit te voeren vanwege de toename in pijn. Isometrische oefeningen zijn ook effectief bevonden in de behandeling van patella tendinopathie. Bij een gezonde populatie is aangetoond dat pijninhibitie optreedt tijdens het doen van isometrische spieroefeningen. Dit kan duiden op een betrokkenheid van het centrale zenuwstelsel. In dit onderzoek wordt gekeken of het doen van isometrische oefeningen een direct pijnverminderende werking heeft en als secundair doel of er een verandering optreedt in corticale motor functie.

Methode

Zes volleyballers met een gemiddelde leeftijd van 26,9 jaar werden geïncludeerd. Drie daarvan hadden unilaterale patella tendinopathie, de andere drie bilateraal. De metingen die werden gedaan:

• Mate van pijn aan patellapees: Victorian Institute of Sport Assessment–Patellar
  Tendon vragenlijst (VISA-P)[20]. Dit is een vragenlijst speciaal voor patella tendinopathie, waarop een score van 0 maximale pijn betekent en 100 geen pijn.
• Pijn tijdens een provocatietest; de Single-Leg Decline Squat (SLDS)[21], gemeten op een 11-punts numerieke schaal.
• Maximale vrijwillige isometrische contractie (Maximal voluntary isometric contraction (MVIC)), gemeten door middel van het isokinetische Biodex systeem.
• Corticospinale excitatie en intracorticale inhibitie (SICI) werden gemeten door middel van transcraniale magnetische stimulatie (TMS)

Tijdens de interventie kregen de deelnemers isometrische en isotone oefeningen. Bij de eerste sessie werden 1RM en MVIC vastgesteld. Metingen werden verricht voor de interventie en direct erna, gedurende 3 weken.

Resultaten

De deelnemers hadden allemaal duidelijke pijnklachten, de gemiddelde score op de VISA-P was 52,8, met een range van 47,5 – 66,5. Isometrische oefeningen hadden direct een groot effect op de pijn tijdens SLDS: de score zakte van 7/10 naar 0,17/10. Dit effect bleef gehandhaafd tot 45 minuten na de interventie. Isotone oefeningen lieten een verschil van 2,58/10 punten zien (van 6,33 naar 3,75) en dit effect bleef niet gehandhaafd na 45 minuten. MVIC nam na isometrische oefeningen direct toe met 18,7% en dit effect werd na 45 minuten ook nog gemeten. Bij de isotone oefeningen was nauwelijks effect op de MVIC te zien. Er was een significant en klinisch relevant effect te zien in de short-interval intracorticale inhibitie (SICI) van 27,5% naar 55,0%. Bij de mensen met bilaterale pijn was alleen een effect te zien op de behandelde knie, en niet op de andere knie.

Opmerkingen samenvatter

Dit onderzoek laat duidelijk zien dat bij deze deelnemers er een sterk pijnverlagend effect was van isometrische oefeningen bij patella tendinopathie, die in ieder geval 45 minuten na de interventie aanhield. Dit lijkt veroorzaakt te worden door een verandering in de intracorticale inhibitie. Aangezien bij de deelnemers met bilaterale klachten alleen vooruitgang was te zien in de knie waarmee de isometrische oefeningen waren gedaan, lijkt het zo te zijn dat wel de lokale veranderingen in de weefsels tijdens de interventie invloed uitoefenen op de inhibitie, maar dat er dus geen algehele reactie van het centrale zenuwstelsel in gang wordt gezet.
Dit onderzoek is uitgevoerd bij slechts 6 mensen en kan worden gezien als een pilot study. De resultaten van de isometrische oefeningen hadden allemaal significantie bereikt, maar met een dusdanig kleine populatie is significantie al heel snel te bereiken. De significantie in dit onderzoek is dus niet relevant, maar de mate van verandering wel. Een gemiddelde pijnscore die zakt van 7 naar 0,17 is zeker klinisch relevant. De isometrische oefeningen gaven daarbij veel minder pijnklachten dan excentrische contracties normaal gesproken doen, waardoor therapietrouw verhoogd zou kunnen worden. Isometrische oefeningen zouden ingezet kunnen worden bij de zeer pijnlijke pezen, of aan het begin van een behandeling om de pijnklachten wat te laten afnemen voordat wordt begonnen met de rest van de oefeningen.