Ongunstige musculoskeletale veranderingen bij COPD

9-16-Ongunstige musculoskeletale veranderingen bij COPD _163592357

COPD gaat vaak gepaard met musculoskeletale veranderingen. Of het een adaptatie is of fysieke achteruitgang is uit onderzoek nog niet helemaal helder, maar wel is het duidelijk dat het in grote mate bijdraagt aan beperkingen bij bewegingen en in het dagelijks leven. De invloed hiervan op de pulmonaire functie is ook nog onduidelijk. Wel is aangetoond dat manuele therapie, inclusief spinale manipulaties, de pulmonaire functie bij COPD-patiënten kan verbeteren. Ook zou verbetering van de mobiliteit van de borstkas de progressie van COPD in het beginstadium kunnen vertragen. Om een effectieve therapie voor deze patiëntengroep op te kunnen stellen, is het van belang om meer inzicht te hebben in de musculoskeletale veranderingen in de borstkas en de cervicothoracale wervelkolom en of er een verband is met de pulmonaire functie.

Methode

In deze observationele studie werden 36 mensen met COPD vergeleken met 56 gezonde mensen van dezelfde leeftijd. De mensen met COPD moesten in GOLD stadium 1, 2 of 3 zijn (FEV1 minimaal 30% van normaal) en geen recente exacerbaties. Alle deelnemers werden in een laboratorium getest door een ervaren musculoskeletaal fysiotherapeut. Uitkomstmaten waren:

  • Longfunctie; ingedeeld in GOLD stadium 1, 2 of 3.
  • Cervicothoracale houding door middel van meting van de hoeken ten opzichte van de verticale op 3 punten).
  • Spinale mobiliteit door het Polhemus Liberty bewegingsanalyse systeem, in combinatie met echoscopie voor de thoracale rotatie. Daarnaast meting van cervicale rotatie en lateroflexie.
  • Spier pijnsensitiviteit door middel van het vaststellen van de pressure pain treshold (PPT) van triggerpoints met een algometer.
  • Daarnaast werden botdichtheid, dyspnoe (MRC dyspnoea scale), gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (St George’s Respiratory Questionnaire; Jones et al, 1992), angst en depressie (Hospital Anxiety and Depression Scale; Zigmond and Snaith, 1983), functionele beperkingen (Neck Disability Index; Vernon and Mior, 1991 en Oswestry Back Disability Index; Fairbank and Pynsent, 2000) en huidige nek- en rugpijn (VAS-schaal) gemeten.
TIP:  Training van buikademhaling toch gunstig voor COPD patiënten

Resultaten

De patiëntengroep bestond uit 17 mensen met milde COPD (Gold I), 13 mensen met matig ernstig COPD (Gold II) en 6 mensen met ernstig COPD (Gold III). De controlegroep bestond uit 56 gezonde mensen. Er werden significante verschillen gevonden in cervicale en thoracale rotaties. Voor de pressure pain treshold van de spieren was het verschil significant voor de rechter sternocleidomastoïdeus, rechter scalenus en linker pectoralis minor. Voor de overige spieren (ook m. trapezius) waren de resultaten net niet significant (0.06). Totale PPT was wel significant lager in de COPD groep dan in de gewone groep. De mensen in de COPD groep scoorden daarnaast significant en klinisch relevant hoger op angst en depressie dan de gezonde groep. De T scores voor botdichtheid was in de COPD groep significant lager, wijzend op osteopenie. Thoracale rotatie en de hoek van C7-tragus met de verticale as waren significant geassocieerd met een afname in FEV1 .

Opmerkingen samenvatter

Deze studie laat zien dat mensen met COPD verminderde spinale beweeglijkheid hebben, verandering in houding en grotere sensitiviteit van de spieren. De auteurs suggereren dat de relatie tussen de C7-tragus-hoek met de verticale as (‘poking chin’) aanwezig is bij COPD patiënten om de bovenste luchtwegen verder te openen. Dit onderzoek toont aan dat bij COPD veel musculoskeletale veranderingen optreden die mogelijk beperkend kunnen zijn voor ADL en de mate van beperkingen. Door meer inzicht hierin, is het mogelijk om behandelplannen op maat te maken voor deze patiëntengroep.

Bron

Heneghan, N., Adab, P., Jackman, S., Balanos, G. (2015). Musculoskeletal dysfunction in chronic obstructive pulmonary disease (COPD) An observational study. Int J Ther Rehabil; 2015: 22(3).

Marjolein Streur

Marjolein Streur

Fysiotherapeut/fysiotherapiewetenschapper. Referent/samenvatter. Speerpunt leefstijlcoaching en psychologie. Volgde de universitaire focusopleiding ‘klinische en gezondheidspsychologie’.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 2 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 18 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Volg ons op facebook:

Database met 1500+ artikelen

2025

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 13 maart 2025. Prijs € 1395,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 22 maart 2025. Prijs € 595,-…

Motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht coachen

3 dagen. Start 16 mei 2025. Prijs € 495,-…

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 28 mei 2025. Prijs € 595,-…

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 30 mei 2025. Prijs € 495,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 1 september 2025. Prijs € 1395,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 9 september 2025. Prijs € 1695,-…

Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut

5 dagen. Data volgen najaar 2025. Prijs € 995,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 27 september 2025. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb