Manipulatie meest effectieve behandelmethode bij SI-klachten

Bij mensen met lage rugpijn zit in 16-30% van de gevallen de oorzaak van het probleem in het sacro-iliacale-gewricht. De ligamenteuze structuren en de spieren rondom het SI-gewricht bepalen de stabiliteit van het gewricht. Pijn in de SI-regio kan ontstaan door verschillende oorzaken. Risicofactoren zijn een verstoord looppatroon, beenlengteverschil, scoliose, zware fysieke belasting, trauma’s, zwangerschap en operatieve fixatie van het sacrum. Pijn vanuit het SI-gewricht veroorzaakt niet alleen pijn in de lage rug, maar ook in de lies en het bovenbeen. De pijnlijke regio en gevoeligheid van palpatie onder de Spina Iliaca Posterior Superior (SIPS) zijn betrouwbare indicatoren dat het SI-gewricht is de oorzaak van de pijn.
De standaard fysiotherapeutische behandeling bestaat onder meer uit repetitieve oefeningen, manuele gewrichtsmobilisatie, manipulatie, massage, educatie en vergroting van het aerobe uithoudingsvermogen. Vaak verschilt de behandeling niet van de behandeling voor lage rugpijn. Het doel voor deze studie was om de effectiviteit van verschillende fysiotherapeutische interventies te bepalen.

Methode

In dit systematische review werden artikelen geïncludeerd die een vorm van fysiotherapie toepasten bij mensen met pijn in het SI-gewricht, gepubliceerd tussen 2004 en 2014. De deelnemers moesten minstens drie maanden klachten hebben, zonder een spinale operatie te hebben ondergaan. Pijn was een belangrijke uitkomstmaat. Vanwege het kleine aantal RCT’s naar dit onderwerp werden ook andere experimentele designs geïncludeerd. De validiteit van de studies werd getest met het Critical Appraisal Skills Program (CASP).

Resultaten

Er werden negen studies geïncludeerd, die drie verschillende behandelmethoden toepasten. In 4 studies werd manipulatie getest, in 3 oefentherapie en in 3 Kinesiotape (1 studie combineerde manipulatie met oefeningen). De meeste studies gebruikten pijn als uitkomstmaat gemeten op een VAS-schaal of een numerieke pijnschaal (NPRS). Sommige studies maten ook beperkingen met de ODQ (Oswestry disability questionnaire). De methodologische kwaliteit varieerde van laag tot matig.
Bij alle drie de behandelmethoden trad verbetering op van de klachten vergeleken met de situatie voor de behandeling. In twee studies werd een SI-behandeling vergeleken met een controlegroep. Oefeningen bleken effectiever dan een laserbehandeling en kinesiotape was effectiever dan een placebo tape. Manipulaties bleken het beste effect te hebben en een behandelperiode van 1 dag tot 4 weken bleek daarbij voldoende om tot goed resultaat te leiden.

Opmerkingen en conclusie

Fysiotherapeutische behandeling door kinesiotape, oefeningen en manipulaties bleken alle drie effectief in het verminderen van SI-klachten. Hoewel pijn, beperkingen en symmetrie significant verbeterden, bleek het mechanische disfunctioneren de belangrijkste factor bij SI-pijn. Deze disfunctie leidt tot een disbalans tussen de twee ilia, waardoor pijn en druk op het sacro-iliacale gewricht ontstaat. Deze mechanische disfunctie kan hersteld worden door fysiotherapie, en uit drie studies blijkt dat manipulatie daar de meest effectieve interventie voor is.