Conditietraining op de maat van de muziek werkt beter bij fibromyalgie

Fibromyalgie is een chronische pijn aandoening die veel voorkomt. De pijn en bijkomende verschijnselen zoals vermoeidheid, slaapstoornissen en ochtendstijfheid, verminderen de levenskwaliteit aanzienlijk. Het gebruik van gezondheidszorg bronnen zou even zo hoog zijn als die van andere chronische aandoeningen zoals diabetes of hoge bloeddruk. Hoewel de precieze etiologie nog onbekend is wordt de wijdverspreide spontane pijn, en hyperalgesie in relatie gebracht met centrale sensitisatie. De behandeling bestaat uit een combinatie van medicatie en andere interventies zoals fysiotherapie, cognitief-gedragsmatige therapie, leefstijl coaching, relaxatie, muziektherapie en sporten. Vooral aerobe training heeft een gunstig effect op pijn, depressie, en stress bij fibromyalgie. Het gaat dan om een matig intensieve training met bewegingen waar geen grote abrupte krachten optreden. Men moet dan trainen met een hartfrequentie van 60-70% max twee tot drie keer per week.
Volgens de auteurs van dit artikel wordt muziek ter ondersteuning van de behandeling nog veel te weinig ingezet binnen de fysiotherapie. Dat is jammer want bewegen op muziek heeft naast psychologische en sociale effecten ook duidelijke cognitieve en fysieke effecten. Het aantal studies naar de effecten van de integratie van muziek binnen bewegingsinterventie bij chronische pijn is echter nog klein. Dat was de reden van de auteurs om hier onderzoek naar te doen. Ze onderzochten of aerobe training op muziek een groter positief effect heef op pijn en bijkomende verschijnselen dan trainen zonder muziek synchronisatie.

Methode

In dit onderzoek werden vijfendertig patiënten met fibromyalgie willekeurig toegewezen aan de volgende groepen:

• Low-impact aerobe training gesynchroniseerd op muziek.
• Low-impact aerobe training.
• Geen interventie.

De aerobe training bestond uit:

• Vloeiende dynamische bewegingen met lichte weerstand door bal, elastische band of handgewichtjes. Dit werd uitgevoerd met extra aandacht voor houdingen, adem en proprioceptief aandachtig bewegen.
• Eenvoudige circuittraining.
• Training van de spierkracht in de romp.

In een groep werd deze oefeningen ritmisch synchroon uitgevoerd op maat van melodische muziek. Deze muziek hadden de deelnemers zelf geselecteerd uit een lijst van 100 nummers. In de groep die niet synchroon op muziek trainden, werd muziek alleen op de achtergrond gedraaid. Het betrof dan standaard ‘chill-out’ muziek. In beide groepen werd er acht weken lang twee keer per week één uur getraind. De trainingen werden begeleid door een fysiotherapeut.

De volgende vragenlijsten werden afgenomen:

• Ongemak door de wijdverspreide pijn: gemeten via gezichtsexpressie kaarten.
• Kwaliteit van leven: fibromyalgia impact questionnaire.
• Depressie: Beck Depression Inventory.
• Evenwicht: Berg balance scale.

Resultaten

De groep die trainde op de maat van zelfgekozen muziek hadden de sterkste verbeteringen op ongemak van pijn, kwaliteit van leven, depressie en evenwicht.

Opmerkingen samenvatter

Fysiotherapeuten zullen ongetwijfeld al matig-intensieve vormen van oefentherapie inzetten bij patiënten met fibromyalgie. Dat is een goede keuze. Dit onderzoek laat zien dat de interventie effectiever wordt als men de patiënt vraagt de oefeningen uit te voeren op de maat van melodische en ritmische muziek. Het is daarbij verstandig dat men de patiënt zelf de muziek laat kiezen.
Het betrof hier gangbare oefeningen binnen de fysiotherapie. Interessant is als deze low-impact oefeningen aangevuld worden met meer bewegingsvariabiliteit aansprekende oefeningen, zoals dansante fysiotherapie. De impact en aerobe belasting kan daarbij gematigd blijven, maar het bewegingsrepertoire dat aangesproken wordt en ook de diversiteit in bewegingskwaliteiten (flow, effort, space) wordt dan veel groter. Het plezier in bewegen voor de patiënt trouwens ook. Voor fysiotherapeuten die interesse hebben in het integreren van muziek en dansante elementen binnen hun fysiotherapie zie: dansante fysiotherapie.