Vertekeningen in lichaamsrepresentatie bij chronische pijn tast het waarnemen van bewegen van anderen aan

Chronische pijn vervormt somatosensorische representaties in het brein. Omdat somatosensorische representaties ook betrokken zijn bij het visueel observeren van acties van anderen, is het mogelijk dat chronische pijnpatiënten dit slechter kunnen. Gezonde proefpersonen zijn goed in staat de zwaarte van een gewicht in te schatten op basis van het zien van lichaamsbewegingen. De auteurs vragen zich af of chronische rugpijnpatiënten hier specifiek slechter in zijn. Met specifiek bedoelen ze dat chronische rugpijnpatiënten slechter het gewicht schatten dat door iemand met romprotatie getild wordt, terwijl patiënten met chronische schouderpijn specifiek slechter het gewicht schatten dat iemand met zijn armen tilt.

Methode

Om dit te onderzoeken werden er opnamen gemaakt van twee gezonde acteurs. Bij één set van bewegingen waren romprotaties betrokken. Een doos van 5,10, en 15 kg werd links van de grond opgepakt en rechts op de grond neergezet. Bij een andere set waren schouderbewegingen betrokken. Hierbij verplaatste een gewicht van 3,5 of 7 kg vanuit de rechterhand via een boog boven het hoofd overgegeven naar de linkerhand en werd het links neergelegd. In een conditie was er geen gewicht. De bewegingen werden met 18 lichtpuntjes vastgelegd. De patiënten kregen alleen deze bewegende lichtpunten te zien. Uit eerder onderzoek bleek dat deze minimale bewegingsinformatie voldoende is om getilde gewichten in te schatten. De patiënten werden random 120 trails via een laptop aangeboden (twee lichaamsregionen x drie gewichten x twintig herhalingen). De proefpersonen bestonden uit 17 chronische lage rugpijnpatiënten en 15 chronische schouderpijn patiënten. De controlegroep bestond uit 20 proefpersonen zonder pijn.

Resultaten

Inderdaad blijkt dat chronische lage rugpijnpatiënten alleen gewichten slechter inschatten als er romp rotaties bij betrokken zijn. Chronische schouderpijn patiënten daarentegen schatten alleen gewichten slechter in als er schouderbewegingen bij betrokken zijn.
De auteurs geven aan dat dit de eerste keer is dat aangetoond is dat pijnpatiënten specifiek beperkt zijn in het waarnemen en beschrijven van bewegingen bij anderen die bij hen zelf pijn doen. Deze beperking heeft enige gelijkenis met neglect.

Opmerking samenvatter

Dit onderzoek sluit mooi aan bij eerder onderzoek naar vervormingen van de lichaamsrepresentatie bij chronische rugpijnpatiënten. Zie bijvoorbeeld
https://psychfysio.nl/nieuws/3_04_1.html
https://psychfysio.nl/Nieuws/2_20_1.html
Het is aannemelijk dat deze beperking in sensomotorische representatie nadelige gevolgen heeft voor het al dan niet initiëren van bewegingen van het betrokken lichaamsdeel. Niet alleen doordat men pijn voelt, maar ook omdat het lichaamsdeel minder ‘aanwezig’ is voor motorische actie. Wat er niet is beweeg je niet. Training gericht op herstel van lichaams- en bewegingsrepresentatie, bijvoorbeeld met aandachtig uitgevoerde bewegingen zoals bij Feldenkrais gebeurt, zou hier uitkomst kunnen bieden.