Somatische tinnitus met korte screeningstool te identificeren

Tinnitus wordt omschreven als de waarneming van geluid in de afwezigheid van akoestische stimulatie. Dit komt voor bij 10-15% van de volwassen populatie. Is de meeste gevallen is tinnitus gerelateerd aan gehoorverlies of een geluidstrauma waarbij de oorzaak ligt in cochleaire afwijkingen en veranderingen in het auditoire systeem waardoor de tinnitus in stand blijft. Daarnaast kan tinnitus beïnvloed worden door somatosensorische input vanuit de cervicale wervelkolom en het temporomandibulaire gebied.

Klinisch is het belangrijk om een onderscheid te maken tussen tinnitus als gevolg van een disfunctie van de nek- of kaakgewrichten, of door spieren. Tinnitus kan ook gemoduleerd worden door specifieke bewegingen of druk op de nek of kaak zonder de aanwezigheid van nek- of kaakdysfunctie.

Somatische tinnitus wordt gedefinieerd als een tinnitus die wordt beïnvloed door de cervicale of temporomandibulaire systemen. Het is echter nog niet duidelijke hoe we nou de somatische invloed van tinnitus kunnen identificeren. Het kunnen moduleren van de tinnitus via spieren of gewrichten is niet genoeg om te spreken van de diagnose somatische tinnitus. Onlangs zijn er 12 criteria voor de diagnose van somatische tinnitus onderzocht, deze hadden een hoge specificiteit en lage sensitiviteit. Daarom is het doel van deze studie om tot een besluitboom te komen waarbij verschillende diagnostische criteria worden meegenomen om zowel de sensitiviteit en specificiteit te verhogen van de diagnose somatische tinnitus.

Methode

Met een online vragenlijst voor patiënten met tinnitus werden diagnostische criteria en potentiële beïnvloedende factoren in beeld gebracht. 12 van de 16 diagnostische criteria werden meegenomen, omdat de overige vier criteria gedaan moesten worden met fysieke testen. De auteurs hebben de vragen eerst met een kleine populatie getest om zeker te weten dat de vragen correct en duidelijk verwoord waren om onzekerheid en verwarring te voorkomen. De vragenlijst bestond in totaal uit 42 vragen.

Op basis van specifieke afkappunten en voorwaarden voor de uitslag van de vragenlijst in combinatie met een indicatie van een arts dat er sprake is van een somatische oorsprong is van de tinnitus, werden de participanten ingedeeld in de ‘somatic influence’-groep. Alle anderen die niet aan de criteria voldeden kwamen in de ‘no somatic influence’-groep.

Resultaten

In totaal deden 7981 participanten mee met een gemiddelde leeftijd van 50.82 (SD = 16.68) jaar oud. 91% toonde geen duidelijke tekenen van een somatische invloed, 9% toonde een sterke somatische invloed. Zie hieronder voor de beslisboom uit het originele artikel.

Het belangrijkste criterium voor somatische tinnitus was: tinnitus en nek-/kaakpijn namen tegelijk toe en namen tegelijk af. Wanneer de patiënt dit de meeste dagen heeft kan je met 84% zekerheid zeggen dat er een sterke somatische invloed is. De diagnose wordt nog sterker als de patiënt een toegenomen spierspanning heeft in de suboccipitale spieren op de meeste dagen (90%). Mocht de gelijktijdige afname van pijn en tinnitus minder duidelijk aanwezig zijn, dan kan het criterium van spanning van de suboccipitale spieren en somatische modulatie nog gebruikt worden om de diagnose somatische tinnitus te bevestigen of verwerpen. Aanvullend; het uitvragen over de aanwezigheid van bruxisme is belangrijk indien er geen spanning aanwezig is in de suboccipitale spieren, maar de patiënt nog steeds aangeeft een duidelijke gelijktijdige toename en afname van pijn en tinnitus te hebben op sommige dagen.

Het model heeft een accuraatheid van 82.2%, een sensitiviteit van 82,5% en een specificiteit van 79%. de ROC-curve toont een AUC van 0.875.

Conclusie

Dit onderzoek presenteert een accurate beslisboom die gebruikt kan worden door elke klinisch professional die werkt met patiënten met tinnitus. Het gebruik van de beslisboom zal de accuratesse van de diagnose somatische tinnitus verhogen. Dit kan de hoeveelheid ineffectieve behandelingen verminderen en somatische tinnitus-klachten daarom succesvoller behandelen.

Opmerkingen samenvatter

Hoewel er steeds meer awareness komt bij patiënten en medische professionals over (somatische) tinnitus, is er nog veel onduidelijk over. De kans op overdiagnose van somatische tinnitus is hoog, mede omdat er in het werkveld relatief weinig bekend is over somatische tinnitus in relatie tot het gehele spectrum van tinnitus-klachten. Daarnaast wordt vaak gedacht dat tinnitus alleen maar kan ontstaan vanuit fysieke oorzaken, zoals gehoorschade, echter komt er steeds meer kennis naar buiten dat dit niet altijd het geval hoeft te zijn.

Dit is een heel mooi onderzoek dat een basis legt voor het accuraat diagnosticeren van somatische tinnitus. Door middel van toekomstige onderzoeken zal moeten blijken of deze beslisboom ook voor andere populaties met tinnitus-klachten effectief is (bijvoorbeeld hoofdpijn), maar voor mensen met nek- of kaakklachten lijkt dit een bijzonder simpel, makkelijk en effectief middel om in te zetten.

Bron: Michiels S, Cardon E, Gilles A, Goedhart H, Vesala M, Van Rompaey V, Van de Heyning P, Schlee W. The Rapid Screening for Somatosensory Tinnitus Tool: a Data-Driven Decision Tree Based on Specific Diagnostic Criteria. Ear Hear. 2022 Apr 15. doi: 10.1097/AUD.0000000000001224. Epub ahead of print. PMID: 35426864.

Foto bij artikel door vitapix / iStock