Diversiteit in emotieregulatie strategieën vermindert de impact van stress op ontstekinsgmarkers

Emotieregulatie speelt een belangrijke rol bij het behouden van de fysieke en mentale gezondheid. Een belangrijk model ten aanzien van emotieregulatie is het model van Gross uit 1998. Het model stelt dat er globaal twee categorieën van emotie-strategieën zijn: antecedente en consequente emotieregulatie. Antecedente emotieregulatie vindt plaats voordat de emotie ontstaat, en zou preventief genoemd kunnen worden. Consequente emotieregulatie vindt plaats nadat de emotie er is. In het algemeen blijken de antecedenten emotie-strategieën het meest gunstig te zijn voor emotioneel- en fysiek welzijn. Je zou dit kunnen vergelijken met proactieve coping en reactieve coping, of actieve coping en passieve coping. De antecedente emotieregulatie bestaat uit vier vormen:

• Situatieselectie (zorgen dat je niet in een emotie triggerende situatie terechtkomt).
• Probleemmodificatie (men pakt het probleem aan en voorkomt daarmee negatieve emoties).
• Aandachtsregulatie waaronder acceptatie (accepteren van lastige situaties zorgt dat de lijdensdruk verminderd).
• Cognitieve herinterpretatie (het te relativeren of meer constructief tegen de situatie aan te kijken).

Emotieregulatie is van extra belang bij ouderen, omdat stress en inflammatie de biologische veroudering versneld, en daarmee de kans op chronische aandoeningen en complicaties.
Nu was er al onderzoek gedaan naar aspecten van emotieregulatie, maar vaak betrof dit slechts enkele strategieën of werd de relatie tussen emotieregulatie, stress, en inflammatie, niet expliciet onderzocht. En relatief zelden bij ouderen.

Het interessante van dit onderzoek is dat ze drie perspectieven op emotieregulatie betrekken: individuele emotieregulatie strategieën, zoals de hierboven beschreven vier van Gross. Maar ook emotieregulatie diversiteit. Dat wil zeggen: het idee dat naarmate men een grotere verscheidenheid aan emotie-strategieën ter beschikking heeft, dit het algemene functioneren bevordert. En een globale emotieregulatie perspectief, vanuit de klinische psychologie, dat zich meer richt op de details rond emotie, zoals emotioneel gewaar zijn, helderheid, acceptatie, impulscontrole et cetera.

Methode

Aan dit onderzoek deden 167 ouderen mee met de gemiddelde leeftijd van 72 jaar. De ouderen leefden zelfstandig. Op de baseline-meting moesten ze een set vragenlijsten invullen en moesten ze zelf thuis een bloedafname doen en dit opsturen naar de onderzoekers. Deze bloedtest werd ook op follow-up na 6 maanden gedaan.

De vragenlijsten hadden betrekking op de waargenomen mate van stress met de Perceived Stress Scale, en diverse schalen en vragenlijsten die zowel de vier individuele antecedenten emotieregulatie strategieën van Gross onderzochten, als de emotionele diversiteit, en beperkingen in globale emotieregulatie.
Uit de opgestuurde bloedtest werden de inflammatie markers bepaalt via CRP (c-reactive protein), IL-6 en TNF-alfa.

Resultaat

De relatie tussen waargenomen stress tijdens de baseline en markers van inflammatie zes maanden later, werden niet beïnvloed door de individueel gemeten emotieregulatie strategieën. Echter, emotieregulatie diversiteit had wel een duidelijk effect op de relatie tussen stress tijdens de baseline en de mate van inflammatie tijdens follow-up. Hoe hoger de diversiteit in emotieregulatie strategie was op de baseline, des te minder had deze stress een negatief effect op de latere inflammatie. Dit gold alleen voor de IL-6 waarden.
Een vergelijkbaar patroon zag men bij de globale emotieregulatie. Dat wil zeggen dat hoe meer beperkingen men hier tijdens de baseline in had, des te sterker was de relatie tussen stress tijdens baseline en de latere inflammatoire reactiviteit gemeten via CRP. Voor de twee overige inflammatoire indicatoren gold dit niet.

Opmerking samenvatter

Dit onderzoek toont mooi dat emotieregulatie een beschermende werking heeft op de relatie tussen stress en latere ontstekingswaarden. Voor iedereen, maar zeker voor ouderen, is dit een belangrijk gegeven. Het maakt ook duidelijk dat het daarbij niet gaat om één individuele emotieregulatie strategie, maar dat juist het beschikken over een grote diversiteit van emotieregulatiestrategieën zorgt dat stress minder vat krijgt op ontstekingprocessen. Dit past bij de visie van Psychfysio en het gebruik van het emotiemodel van Gross. Dit model is juist expliciet geïntroduceerd om een breed raamwerk voor diversiteit te bieden aan verschillende emotieregulatie strategieën, die de fysiotherapeut kan toepassen. Het is natuurlijk mooi als je als fysiotherapeut de patiënt bijvoorbeeld ontspanning kan aanleren, en dit moet zeker niet nagelaten worden, maar het is belangrijk om ook de andere emotieregulatie strategieën te faciliteren. Bijvoorbeeld in het gesprek met de patiënt overwegen welke situatie het best gekozen kan worden, de patiënt helpen met probleem solving, of de patiënt zijn hart laten luchten, en zo zijn er nog vele andere emotieregulatie strategieën. Kortom, er valt nog genoeg te leren en te implementeren.

Bron: Reed, R. G. (2025). Emotion regulation as a protective factor in the association between stress and
inflammation in older adults. Health Psychology. Advance online publication. https://dx.doi.org/10.1037/
hea0001530

Foto bij artikel door Dusan Stankovic / iStock