Twee dagen stress of slecht slapen voorspelt ernst chronische migraine en tension-type headache

We spreken van chronische migraine of chronische tension-type headache als de patiënt meer dan 15 dagen per maand hoofdpijn heeft. Stress en gebrek aan slaap zijn in retrospectief onderzoek de twee meest genoemde provocerende factoren van hoofdpijn. De bewijzen vanuit prospectief onderzoek naar de relatie stress en hoofdpijn zijn echter minder sterk en consistent. Prospectief onderzoek naar de relatie slaapgebrek en hoofdpijn is volgens de auteurs zelfs geheel afwezig. Vandaar dat de auteurs dit onderzoek deden.

Methode
Aan dit onderzoek deden 33 patiënten mee met chronische migraine en 22 patiënten met chronische tension-type headache.
Één maand lang moesten de deelnemers in een dagboek vier maal per dag de hoofdpijnintensiteit scoren op een schaal van 0-10. Direct na het ontwaken noteerden de deelnemers het aantal uren slaap van die nacht. In de avond vulden de deelnemers de Daily Stress Inventory in. Deze vragenlijst bestaat uit 58 likert-schalen. De lijst meet het aantal stressvolle gebeurtenissen, de intensiteit ervan, en het gemiddelde stressniveau in de voorafgaande 24 uur.

Resultaten
Stress
Statistische analyse liet zien dat twee dagen (gisteren en vandaag ) van matige tot sterke stress een erg sterke voorspeller was voor de daaropvolgende hoofdpijn. Omgekeerd: twee dagen van lage stress bleek juist een voorspeller voor minder hoofdpijn. Er waren een paar patronen aanwezig:  als ‘gisteren’ de stress lager was maar ‘vandaag’ hoog dan was dit geen goede voorspeller voor hoofdpijn. Dus nieuwe actuele stress is geen goede voorspeller. Interessant is dat ‘gisteren’ sterke stress terwijl er ‘vandaag’ geen stress is, juist wel een voorspeller was voor hoofdpijn. Men kan dit zien als de equivalent voor weekend hoofdpijn.
Slaap
Twee dagen van weinig slaap (minder dan 4 uur) is een erg sterke voorspeller van hoofdpijn. Een dag slecht slapen gevolgd door een dag goed slapen was ook een voorspeller voor hoofdpijn. Twee dagen goed slapen was een voorspeller voor minder hoofdpijn.
Stress en slaap
Wanneer stress en slaap beide slecht zijn, dan voorspelt dit nog beter de daaropvolgende hoofdpijn.

Opmerking samenvatter
Retrospectief onderzoek naar de relatie tussen stress en gezondheid, in dit geval hoofdpijn, genereert hypothesen maar geen bewijs. Daarom is het goed dat in prospectief onderzoek daadwerkelijk de tijdsrelatie wordt vastgesteld. Het huidige onderzoek is belangrijk voor fysiotherapeuten die werken met patiënten met chronische migraine of chronische tension-type headache. Het navragen van stressvolle gebeurtenissen en de slaapkwaliteit is belangrijk. De kans dat er een relatie is met hoofdpijn is hoog. En bovendien kan de fysiotherapeut door het aanbieden van ontspanningstraining invloed uitoefenen op de stress en de slaapkwaliteit.