Relaxatietraining verstrekt wondherstel door verhoging van het hydroxyproline niveau

Stress kan wondgenezing vertragen. Het verhoogde cortisol niveau vermindert het functioneren van het immuunsysteem. Bij hoge stress zijn er bijvoorbeeld minder lokale inflammatoire cellen en pro-inflammatoire cytokines, zoals interleukine-1. Een psychologische interventie gericht op stressreductie zou dus een gunstig effect kunnen hebben op wondherstel. Naar het effect van relaxatietraining op fysiologische indices van wondherstel is echter nog geen onderzoek gedaan. Hydroxyproline is een aminozuur dat stabiliteit geeft aan de triple helix structuur van collageen. Het is een marker voor collageen synthese en dus een marker voor de proliferatiefase van wondherstel. De auteurs onderzochten of relaxatietraining het stressniveau kan verminderen en het hydroxyproline niveau kan verhogen bij patiënten die een galblaasoperatie ondergingen.

Methoden

75 patiënten werden gerandomiseerd over standaard zorg of standaard zorg plus relaxatietraining. Relaxatietraining bestond uit een eenmalig gesprek met een psycholoog van 45 minuten. Daarin legde de psycholoog uit wat de relatieis tussen stress en wondgenezing. De deelnemer kreeg daarna instructie in ontspannen buikademhaling en luisterde naar een script met ademhaling, progressieve relaxatie en geleide fantasie. De patiënt kreeg het script mee op een cd met de opdracht hier elke dag naar te luisteren. Dit moest zowel in de pre-operatieve fase als de eerste zeven dagen postoperatief. Bij deze ontmoeting werd er een korte vragenlijst afgenomen betreffende ervaren stress (4-item Percieved Stress Scale (PSS)).
De hydroxyproline niveaus werden gemeten door aan het eind van de operatie twee flinterdunne poreuze buisjes van 20 cm onder de huid in het wondgebied te plaatsen. De verzamelde inhoud kon in een laboratorium worden geanalyseerd op hydroxyproline niveaus.

Resultaten

De interventiegroep bereikte significant meer reductie in stress dan de controle groep. Bovendien bleek in de interventiegroep het hydroxyproline niveau significant hoger te zijn dan in de controlegroep. De hoogte van de hydroxyproline niveau correleerde niet met de hoogte van de stressniveaus.

Opmerkingen samenvatter

In een eerdere nieuwsbrief besteedden we al aandacht aan de relatie tussen stress en wondgenezing. Voor fysiotherapeuten is het een relevant onderwerp. Musculoskeletale problematiek gaat vaak gepaard met laesies, pijn, ontstekingsreacties en reparatie processen. Het stressniveau van de patiënt binnen de fysiotherapeutische setting is om meerdere redenen klinisch relevant. Stress verhoogt de pijn perceptie, vermindert de coördinatie, verhoogt de spierspanning, en vertraagt de wondgenezing. Eenvoudige vormen van stress management training kunnen in dat geval door de fysiotherapeut ingezet worden als ondersteuning van het herstelproces.