Ontspannen/plezierige activiteiten in de avond belangrijk om werkbevlogenheid te behouden (ja, ook voor fysiotherapeuten)

Om als fysiotherapeut vitaal en bevlogen je werk te doen is het belangrijk dat je ’s avonds ontspant en je losmaakt van je werk. Deze samenvatting is een aanvulling op een eerder verschenen artikel in FysioPraxis, Geffen, F. van (2012). Balanceren tussen passie en Burn-out: bevlogenheid in de fysiotherapie. Interview met P. van Burken. FysioPraxis, februari, 16-19.
Natuurlijk ligt het voor de hand dat overmatig veel verplichtingen in de avond je bevlogenheid de volgende dag vermindert. Er is al onderzoek die deze relatie bevestigd. Dit onderzoek is echter fragmentarisch. Er is volgens de auteurs nog geen onderzoek die de volledige ketting onderzocht, waarbij ‘off-job’ activiteiten (=predictor) in de vrije avonduren eerst gekoppeld wordt aan processen van ‘loskomen van het werk’ en relaxatie (=mediërende factoren) en dat vervolgens weer gekoppeld aan de uitkomst de volgende dag (=outcome).

Methode

Aan dit onderzoek deden 74 verpleegkundigen mee. De verpleegkundigen moesten 3 maal per dag een dagboekvragenlijst bijhouden. Op maandag werd direct na het werk de eerste vragenlijst ingevuld. Dit betrof vragen over bevlogenheid tijdens de afgelopen werkdag. Op maandagavond, voor het slapen gaan, werd de tweede vragenlijst ingevuld met vragen over ‘off-job’ activiteiten in de vrijetijd, gevoelens van psychologisch loskomen van het werk en over gevoelens van relaxatie. De volgende ochtend werd de derde vragenlijst ingevuld met vragen of men het gevoel heeft hersteld te zijn. Op deze wijze werden vijf achtereenvolgende werkdagen in de dagboek vragenlijsten vastgelegd.
De activiteiten in de avonduren werden in twee groepen onderverdeeld:

Resultaat

Inderdaad bleek dat bovengenoemde ontspannen activiteiten in de avond de mate van vitaliteit/enthousiasme van de volgende ochtend voorspelt, evenals de mate van bevlogenheid van de komende werkdag. Deze positieve uitkomsten verliepen via het mentaal ‘loskomen van het werk’ en door de gevoelens van relaxatie tijdens de avond daarvoor. De hoge verplichtingen-activiteiten hadden in alle opzichten een tegengesteld negatief effect.

Opmerking samenvatter

Fysiotherapeuten zijn doorgaans bevlogen. Wel liggen er gevaren op de loer. De hoge administratieve belasting en het voldoen aan allerlei registraties en netwerken, kan zorgen dat men meer en meer hoge verplichtingen – activiteiten naar de avond uren verplaatst. Dat komt omdat verplichtingen voelen als noodzakelijk en ontspanningsactiviteiten slechts een (luxe) optie lijken. Deze laatste worden daarom bij drukte gemakkelijk ingeruild voor werkactiviteiten. Op deze wijze kan men ongemerkt in een uitputtingsspiraal belanden. In de onderstaande animatie wordt dit uitgedrukt als een disbalans tussen uitputtende (hoge verplichtingen) en voedende activiteiten (ontspannen activiteiten).