De relatie psychologische factoren en rugpijn verloopt deels via toegenomen spierspanning

Een hypothese is dat psychologische factoren via een toegenomen spierspanning rugpijn kunnen onderhouden. De auteurs deden hier een onderzoek naar.
Aan dit onderzoek deden 47 patiënten met aspecifieke chronische lage rugklachten uit een fysiotherapeutisch revalidatie programma mee. 18 deelnemers zonder rugpijn vormden de controle groep.

Metingen

EMG waarden werden paraspinaal beiderzijds opgenomen ter hoogte van L1-2 en L4-5. Houdingsveranderingen van stand-lig-stand werden gemeten met een stadiometer. De patiënt staat op beide voeten, maar leunt met de rug tegen een 15-graden naar achter hellend vlak. De  lengte kon zo zeer precies vastgesteld worden.
Na deze  metingen werden de volgende vragenlijsten afgenomen:

• Pijn: NRS over de afgelopen 24 uur.
• Beperkingen: The Roland Disability Questionnaire (RDQ).
• Angst en depressie: Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS).
• Functionele eigen effectiviteitsverwachting: The functional subscale of the Chronic Pain Self-Efficacy Scale (CPSS-PF; Anderson et al., 1995)
• Kinesiofobie: The Tampa Scale of Kinesiophobia (TSK; Kori et al., 1990).
• Catastroferen over pijn: The Pain Catastrophising Scale (PCS; Sullivan et al., 1995).
• Angst voor pijn: The Pain Anxiety Symptoms Scale-20 (PASS-20).

Na het meten van de emg waarden in stand en de ‘lengte’ in de stadiometer, moest de cliënt 2x 20 minuten liggen om vervolgens nogmaals een laatste EMG- en ‘lengte’ meting te doen. Het verschil in lengte tussen de initiële meting en de laatste meting werd als maat voor wk-houdingsherstel genomen.

Resultaten (selectie)

Het emg spieractiviteit niveau correleerde significant zowel met de mate van pijn als beperkingen. Ook correleerde het EMG niveau met de mate van functionele eigen effectiviteitverwachting, angst, depressie, pijngerelateerde angst, en catastroferen. Voor beperkingen werd dit niet gevonden. Houdingsherstel correleerde niet met deze emg-activiteit of andere pijn of psychologische metingen. Mediatie analyse toont dat emg spierspanningniveau een gedeeltelijke mediator is tussen functionele eigen effectiviteitverwachting en pijn. Deze mediatie was statistisch significant. Er bestond een statisch significante trend dat EMG spieractiviteit niveau ook partieel medieert tussen angst, depressie, pijngerelateerde angst, en catastroferen enerzijds en pijn anderzijds. Voor beperkingen werd deze mediatie niet gevonden.

Opmerking samenvatter
Er is een relatie tussen psychologische factoren en pijn en beperkingen. Deze relatie tussen psychologische factoren en pijn lijkt voor een deel plaats te vinden via toegenomen spieractiviteit. De auteurs adviseren bij rugpatiënten met verhoogde spierspanning alert te zijn op bovengenoemde psychologische factoren of andersom als men deze psychologische factoren tegenkomt alert te zijn op verhoogde spierspanning. Therapeutisch lijkt het zinvol om vooral patiënten met psychologisch herstelbelemmerde factoren te trainen in spierontspanning.