Angst voor bewegen en passieve coping is gecorreleerd met werkverzuim bij lage rugklachten

Lage rugpijn is een veel voorkomende reden tot ziekteverzuim. De directe kosten (medisch behandeling) en indirecte kosten (productiviteitsverlies) wordt in Nederland geschat op 6 miljard euro*.

Eerdere studies toonden consistent aan dat de volgende factoren geassocieerd zijn met ziekteverzuim door lage rugpijn:

  • leeftijd
  • ernst van de pijn
  • fysieke werklast
  • eerdere rugpijn
  • steun op het werk
  • nachtdienst

Tegen de verwachting in zijn er echter nagenoeg geen studies die de relaties tussen pijn gerelateerde psychologische factoren en ziekteverzuim door lage rugklachten onderzochten. Een reden voor de auteurs voor het uitvoeren van dit onderzoek.

Methode
De deelnemers bestonden uit een grote groep verpleegsters en kraamvrouwen in Australië en Nieuw Zeeland. Het onderzoek maakt deel uit van een groter en langer lopend onderzoek. De data werden online verzameld van deelnemers die de afgelopen 12 maanden rugklachten hadden gehad.

Metingen
Pijn ernst: 11 puntsschaal afgelopen 12 maanden.
Pijn uitstraling.
Cognitief:

Gedragsmatig:

  • Actieve en passive coping: Vanderbilt Pain Management Inventory (VPMI) Brown, e.a., 1987).

Emotioneel:

  • Depressie: Centre for Epidemiologic Studies Depression Scale (CESD-10).
  • Depressie of angst: diagnose van angst en diagnose van depreessie door een medicus.
  • Algemene mentale gezondheid (SF36: mentale gezondheid).

Sociaal:

  • Werktevredenheid: Job Content Questionnaire (JCQ).
  • Effort-Reward Imbalance Questionnaire (ERIQ).

Demografische factoren

Werkfactoren:

  • Werkclassificatie: geregistreerd, beginnend/assistent, specialist, administratie, academici of universitair docent.
  • Nachtdiensten.
  • Frequentie van manuele handelingen.
  • Fysieke eisen.

Algemene gezondheid

  • Algemene fysieke gezondheid status (SF-36 algemene fysieke gezondheid).
  • Zwangerschap.
  • Slaap duur.
  • Roken.
TIP:  Hoog intensieve aërobe training is zowel gunstig voor pijnreductie en beperkingen, als voor psychologisch welzijn van rugpatiënten

Resultaten
De auteurs vergaren uiteindelijk de data van 2164 deelnemers. Multivariate analyse toont van alle factoren alleen de volgende relatie met werkverzuim door rugpijn in de 12 maanden voorafgaande aan het onderzoek:

  • Kinesiofobie: (vrouwen, odds ratio [OR] = 1.05, 95% confidence interval [CI] 1.02–1.08; mannen, OR = 1.17, 95% CI 1.05–1.29),
  • Passieve coping: (OR = 1.07, 95% CI 1.04–1.11),
  • Pijn ernst: (OR = 1.61, 95% CI 1.50–1.72),
  • Pijn uitstraling: (vrouwen, OR = 1.45, 95% CI 1.10–1.92; mannen, OR = 4.13, 95% CI 2.15–7.95),
  • Frequentie van manuele handelingen (OR = 1.03, 95% CI 1.01–1.05)

Catastroferen heeft dus geen relatie met werkverzuim en actieve coping is geen beschermende factor tegen ziekteverzuim.
De onderzoekers vonden dat kinesiofobie de kans op werkverzuim door lage rugpijn met 5% (bij vrouwen) en 17% (bij mannen) deed toenemen per unit toename op de TSK.

Opmerking samenvatter
Dit onderzoek is interessant omdat men er op de praktijkvloer vaak vanuit gaat dat ‘alles’ al bekend is over de relatie tussen bijvoorbeeld kinesiofobie en beperkingen in activiteiten en/of participatie. Dat blijkt niet het geval te zijn. Meer onderzoek blijft dus nodig en soms zijn de bevindingen tegen intuïtief: catastroferen bleek bijvoorbeeld geen directe relatie met werkverzuim te hebben, maar deze verliep via kinesiofobie en passieve coping. Fysiotherapeuten moeten extra alert zijn bij kinesiofobie en passieve coping bij patiënten met lage rugpijn omdat bij hen de kans op werkverzuim groter is.

*Dagenais S, Caro J, Haldeman S. A systematic review of low back pain cost of illness studies in the United States and internationally. Spine J 2008;8:8–20.

Dawson, A. P., Schluter, P.J., Hodges, P.W., Stewart, S., Turner, C. (2011). Fear of movement, passive coping, manual handling, and severe or radiating pain increase the likelihood of sick leave due to low back pain. Pain, 152, 1517–1524.

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Database met 1500+ artikelen

2025

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 13 maart 2025. Prijs € 1395,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 22 maart 2025. Prijs € 595,-…

Motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht coachen

3 dagen. Start 16 mei 2025. Prijs € 495,-…

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 28 mei 2025. Prijs € 595,-…

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 30 mei 2025. Prijs € 495,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 1 september 2025. Prijs € 1395,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 9 september 2025. Prijs € 1695,-…

Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut

5 dagen. Data volgen najaar 2025. Prijs € 995,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 27 september 2025. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb