Paniekstoornis met veel respiratoire symptomen reageert sterk op CO2 provocaties

Patiënten met paniekstoornis rapporteren tijdens een aanval een scala van lichamelijke en mentale symptomen. Er is een subtype groep van patiënten die zich onderscheidt door meer rapportage van respiratoire symptomen. Deze subgroep heeft meer spontane paniekaanvallen en reageren beter op antidepressiva. Patiënten van het niet-respiratiore subtype hebben meer situationeel gebonden paniekaanvallen en blijken beter te reageren op benzodiazepines (Briggs, ea., 1993).
Patiënten met paniekstoornis reageren vaak met angst en paniekaanvallen als ze 35%CO2 inhaleren. Ook nu is het vooral het respiratoire subtype dat bij deze provocatie meer benauwdheid en paniekaanvallen rapporteert dan de niet-respiratoire subtype groep.
De auteurs willen onderzoeken of patiënten van het respiratoire subtype ook gevoeliger zijn voor een provocatie door de hyperventilatie provocatietest. Bij deze provocatie moet de patiënt 30 keer per minuten diep inademen, zodat het CO2 niveau in het bloed aanzienlijk daalt.

Methode

Aan dit onderzoek deden 117 patiënten met paniekstoornis mee. De patiënten werden als respiratoir subtype geclassificeerd als ze in de week voorafgaande aan het onderzoek een paniekaanval hadden gehad waarbij minstens vier van de vijf respiratoire symptomen voorkwamen.
De patiënten ondergingen twee porvocatie testen. De eerste test bestond uit twee inhalaties van 35%CO2. Één week later volgde de hyperventilatie provocatie test. Na elke test werden de paniekaanvallen opgetekend.

Resultaten

Ongeveer de helft van de patiënten (56,4%) waren van het respiratoire subtype. De patiënten met het respiratoire subtype ervaren significant meer paniekaanvallen na zowel de 35%CO2 inhalatie als na de hyperventilatie provocatie test dan het niet-repiratoire subtype (zie tabel):

Niet-respiratoire subtype Respiratoire subtype
Paniek aanval op 35% CO2 inhalatie 11,8% 80,3%
Paniekaanval na hyperventilatie provocatietest 33,3% 53%
TIP:  Respiratoire ratio geeft fysiotherapeut zicht op respiratoir subtype van paniekstoornis

Er was in de respiratoire subtype groep geen enkele patiënt die geen paniekaanval kreeg op één van deze provocaties. In de non-respiratoire subtype groep leek 60,8% geen enkele paniekaanval te krijgen na deze provocaties.
Ook blijkt, overeenkomstig eerder onderzoek, dat in de respiratoire subtype groep de provocatie met 35%CO2 effectiever is dan de hyperventilatie provocatietest.

 Freire, R. C., Lopes, F.L., Valenca, A.M., Nascimento, I., Veras, A.B., Mezzasalma, M.A., de-Melo-Neto, V.L., Zin, W.A., Nardi, A.E. (2008). “Panic disorder respiratory subtype: a comparison between responses to hyperventilation and CO2 challenge tests.” Psychiatry Research 157: 307-310.

Peter van Burken

Peter van Burken

Psycholoog / ex-fysiotherapeut. Auteur van Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut en het boek Mindfulness en Fysiotherapie. Initiator en docent Psychfysio opleidingen.

Zin in een leuke en boeiende cursus?

Kijk dan hier voor inspiratie!

" 3000+ tevreden fysiotherapeuten gingen je voor. "

Nieuwsbrief

Elke twee weken 3 samenvattingen voor fysiotherapeuten. Gratis, al 17 jaar. 6000+ fysiotherapeuten gingen je voor.

Database met 1500+ artikelen

Voorjaar 2023

Motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht coachen

3 dagen. Start 16 mei 2025. Prijs € 495,-…

Acceptance and Commitment Therapy bij pijn

3 dagen. Start 31 januari 2025. Prijs € 495,-…

Vrouw doet pilates oefeningen en voorkomt daardoor rugpijn.

Fysiopilates opleiding

9 dagen. Start 7 januari 2025. Prijs € 1695,-…

Vrouw stretcht mindfull tegen rugpijn.

Belevingsgericht lichaamswerk binnen de fysiotherapie

5 dagen. Start 11 januari 2025. Prijs € 995,-…

De Mindful Fysiotherapeut

8 dagen. Start 6 februari 2025. Prijs € 1395,-…

Werken met beleving en emotie binnen de fysiotherapie

3 dagen. Start 12 maart 2025. Prijs € 595,-…

Dansante Fysiotherapie op basis van Laban/Bartenieff

8 dagen. Start 13 maart 2025. Prijs € 1395,-…

Pijn- en Stressmanagement technieken

3 dagen. Start 22 maart 2025. Prijs € 595,-…

Gezondheidspsychologie voor de fysiotherapeut

5 dagen. Data volgen najaar 2025. Prijs € 995,-…

kngf-logo-klein
keurmerk-fysiotherapie-logo-klein
crkbo_instelling_rgb